Çinli şirketler Endonezya nikeline akın ediyor
Pil üretimi için kritik öneme sahip maddelerin tedarikini güvene alma gayretinde olan Çinli şirketler, bilinen en büyük nikel rezervlerine sahip olan Endonezya'ya son 10 yıl içinde 14,2 milyar dolar yatırım yaptı. Çin ile rekabet içinde olan ABD, Kanada, Avustralya ve Güney Kore ise aynı dönemde toplamda 1,5 milyar dolar yatırım yaptı. ABD'nin nikelde Çin'e olan bağlılığından kurtulması için ise 90 milyar dolarlık yatırım yapması gerekiyor.
Çinli madencilik şirketleri, bilinen en büyük nikel rezervlerinin bulunduğu Endonezya’nın Sulawesi ve Halmahera adalarına sadece bu yıl 3,2 milyar dolar, 10 yıl içinde ise toplamda 14,2 milyar dolar yatırım yapmış bulunmakta. Yatırımların miktarı, önümüzdeki 10 yıl boyunca şirketlerin nikel tedarikini sağlamaya yetecek boyutta.
Nikel, çoğunlukla paslanmaz çelik üretiminde kullanılırken, elektrikli araç üretimi için de büyük önem taşıyor. Yüksek performanslı pillerin yüzde 90’ını oluşturan metale olan talebin, yakın gelecekte arzını geçeceği konusunda endişe duyuluyor. Bu, Tesla gibi elektrikli araç üreticileri ve en büyük elektrikli araç pazarı olan Çin için sorun oluşturuyor. Tesla CEO’su Elon Musk, 2020’de madencilere daha fazla nikel çıkarmaları için çağrı yapmıştı.
ABD'nin, nikelde Çin'e olan bağlılığından kurtulması için 90 milyar dolarlık yatırım yapması gerekiyor
Çinli şirketler, pil üretmek için gereken çeşitli maddelerin tedarikini güvenceye almış bulunmaktalar ve Bloomberg verilerine göre önümüzdeki en az beş yıl boyunca tedarik zincirine egemen olacaklar. ABD’nin nikel ve diğer önemli minerallerde Çin’e olan bağlılığından kurtulması için, 2030’a kadar 90 milyar dolarlık yatırım yapması gerekiyor.
Endonezya başkanı Joko Widodo, 2020 yılında ülkesinin metal cevherlerini ihraç etmesini yasaklamış ve ihracatları işlenmiş ürünlere sınırlamıştı. Bu sayede Endonezya’nın nikel ihracatının değeri 3 milyar dolardan 30 milyar dolara çıktı. Widodo Ağustos ayında, “Endonezya’da sadece pil değil, elektrikli araçlar da üretmek istiyoruz” demişti.
Çin’de bilinen nikel rezervlerinin yüzde beşinden daha azı bulunuyor. Çin’in nikel üzerinde büyüyen kontrolünü araştıran Rice University doktoru Michelle Foss, “Çin, ABD’li, Avrupalı, Kanadalı ve Avustralyalı şirketlerin yatırım yapmadığı bölgelere yatırım yapmak için hazır bulunmaktaydı” dedi.
Çin'in 14,2 milyar dolarlık yatırımına karşı ABD, Kanada, Avustralya ve Güney Kore toplamda 1,5 milyar dolar yatırım yaptı
ABD, Kanada, Avustralya ve Güney Kore, Sulawesi ve Halmahera’da son 10 yıl içinde toplamda sadece 1,5 milyar dolarlık yatırım yapmış bulunmakta. Bunun nedeninin, Endonezya’da çıkarılan nikelin düşük kalitede olması ve genellikle paslanmaz çelik için kullanılması olabileceği belirtiliyor. Lityum pil üreticileri ise yüzde 99,8’den daha yüksek saflıkta nikele ihtiyaç duyuyor. Bu kalitedeki nikelin ise büyük oranda Avustralya ve Kanada’da bulunduğu belirtiliyor.
Çin düşük kalitedeki nikeli işlemek için yüksek maliyetli ve çevreye zararlı HPAL işlemini uyguluyor
Çinli şirketler ise, Endonezya nikelini HPAL adı verilen özel bir yöntemle işliyor. Bu işlemin zor, yüksek maliyetli ve çevreye zararlı olduğu belirtilirken, Çinli şirketler nikel fiyatlarının yüksek, cevher fiyatlarının ise düşük kalacağını tahmin ettikleri için, HPAL işleminin ticari olarak uygulanabileceğini düşünüyorlar. Buna ek olarak ne Endonezya ne de Çinli yatırımcılar çevresel sorunlara öncelik verme konusunda istekli değil.
Samsung’un tedarikçilerinden olan GEM ve dünyanın en büyük elektrikli araç pili üreticisi Contemporary Amperex Technology, Eylül ayında Endonezya’da yaptıkları ortaklıkta HPAL işleminin uygulandığı bir üretim tesisi kurmuşlardı. Dünyanın en büyük nikel ve paslanmaz çelik üreticisi Tsingshan Holding Group da, Sulawesi’deki HPAL rafinerisinden iki Çinli şirkete yılda 100 bin ton yarı işlenmiş nikel tedarik etmeyi planlıyor.
Endonezya Denizcilik ve Yatırım Bakanı Luhut Panjaitan, “Çin teknolojisini bizimle paylaşmak istiyor. Weda Bay’de Buli’de ve Bintan’da daha fazla nikelimiz var. Ülkemizin ne kadar zengin olduğunu görüyorsunuz” dedi.
Diğer bölgelerde ise Çinli şirketler daha fazla dirençle karşılaşıyorlar. ABD, Avustralya ve Kanada, elektrikli araçlar ve temiz enerji ile bağlantılı kritik materyallere olan yabancı yatırımlar konusunda denetimleri artırıyor. Büyük nikel rezervlerine sahip bir başka ülke olan Filipinler de, Çin’in Güney Çin Denizi’nde izlediği politikalar nedeniyle ülkeye sıcak bakmıyor.