Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak ekonomide yeni yol haritasını açıkladı. Yeni pakette kurumlar vergisinin düşürülmesinden kamu bankalarına toplam 28 milyar lira DİBS verilmesine, kazançlarına göre kesinti oranlarının belirleneceği zorunlu BES'e kadar birçok alanda yeni atılacak adımlar açıklandı.

Sektör temsilcileri alınan kararları ve açıklanan paketi Bloomberg HT'ye değerlendirdi.

"SERMAYE YETERLİLİĞİ İÇİN OLUMLU"

TEB Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Mete Yüksel; "28 milyar TL’lik tahvil ihracı nakit gerektirmeyen bir ihraç… Özel tertip senet verilecek, bunun Tier 1 mi, Tier 2 mi sermaye yeterliliğine katkı yapacağını bu detaylar içinde bulamadık. Ama bunların bir karışımı olabilir. Bunun sonucunda kamu bankalarının sermaye yeterliliği artacaktır fakat nakit olarak girmeyeceğinden dolayı kredi verme kapasitesi çok fazla artmayabilir. Özel tertip kâğıtlar büyük ihtimalle Merkez Bankası'na götürülüp repo işlemleri gibi işlemlerde kullanılacaktır ve bir miktar nakit yaratacaktır. Fakat bunun düzenlemesinin yapılması gerekir.  Sermaye yeterliliği için fevkalade olumludur. Kamu bankasından anladıklarımız Halk Bankası ve Ziraat Bankası'dır. Vakıfbank, Vakıflar Genel Müdürlüğü sahipliğinde olduğu için belki ikinci planda bir şeyler yapılır.  Ama Halk ve Ziraat için olumludur.  Özel bankalar için de bazı şeyler duymayı beklerdik.  Şöyle bir şey geldi; 2018 karlarından 2019’da dağıtım yapmayacak ve bunun devamının da geleceği söylendi. Büyük ihtimalle bu yıl elde ettikleri kardan 2020 yılında da kar yani temettü dağıtılmasına izin verilmeyecek gibi duruyor.

"Borç ödeme kabiliyetini yitirmiş şirketlerin sürekli olarak yüzdürülmesinden kaynaklı bir rahatsızlık var.  Gerçek NPL’lerin boyutunu bilmiyoruz gibi bir kaygı dile getiriliyordu. Buna ait bazı adımlar gördük. Bu bizim için beklenmedik bir şeydi.  Borç ödeme kabiliyetini yitirmiş şirketlerin hızlı tasfiye edilmesiyle ilgili bir yapı kurulmasından bahsedildi. BDDK çatısında hisse takasıyla yeni bir yapı içinde tekrar kredilendirme veya şirketlerin yaşamlarının sürmesinin sağlanması hedefleniyor."

Vergi Uzmanı Dr. Nedim Türkmen

"Vergi harcaması denilen bir kavram var; yani istisna ve muafiyetler dolayısıyla devletin almaktan vazgeçtiği vergi diyoruz. Sayın Bakan'ın açıklamalarından şunu anlıyoruz istisna ve muafiyetler var, devlet bir takım vergileri almaktan vazgeçiyor ve bunların azaltılacağını söylüyor. 2 yıl önce gayrimenkul satışlarından doğan karın yüzde 75’i vergi dışıydı. Şimdi bu yüzde 50’ye veya yüzde 25’e indirilebilir. Bu tarz istisna ve muafiyetlerin daraltılacağını ve bir tasarruf sağlanacağını söyleyebiliriz.  Kurumlar vergisi yüzde 22, üç yıldır uygulanıyor. Yüzde 20 iken indirileceği söylendi ama yüzde 23’e çıktı bununla ilgili kademeli indirim yapılması gerekiyor.  Bulgaristan’da yüzde 10’a indirildi. Bütün Alman büyük şirketler merkezlerini buraya taşıdı.

Türkiye’de vergi kanunlarında bir istikrar yok. Kurumlar vergisi 2 puan indirilecek denirken, 2 puan yukarı çıktı. Türkiye bu oranları yüzde 15’li rakamlara indirirse yabancı yatırımcıyı çekmek için etkisi olacaktır.  Doğrudan yabancı sermaye çekme anlamında etkisi olacaktır.

Anayasaya göre vergi mali güce göre alınıyor.  Mali güce göre de vergi alabilmeniz için de artan oranlı bir tarife gerekiyor. Yani az kazanandan az, çok kazanandan çok almanız lazım.  Bizim gelir vergisi tarifemiz yüzde 15’le başlıyor, 20, 27 ve 35 şeklinde oranlanıyor. Benim anladığım kadarıyla yüzde 15’lik oran 10’a çekilebilir, eskinden bu böyleydi, 8-9 tane kademelendirme vardı.  Bu tarz bir yapılandırma gerekiyor. Yüzde 10’a indiğinde asgari ücretin bir kısmını vergi dışı bırakmak da mümkün olabilir."

"SEKTÖR AÇISINDAN POZİTİF"

DAP Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Yılmaz

"Yeni paketi olumlu karşılıyorum, bu paketi uzun zamandır bekliyorduk.  Bizim sektörümüz ve enerji sektöründe de ciddi sıkıntılar var.  Burada bankalara ödeme zorluğu çeken firmaların fonlara alınması pozitif anlamda sektörümüzü rahatlatacaktır.  En azından şirketlerin üzerindeki yükü hafifletecektir.

Konut sektöründe ciddi yatırımlar yapıyorsunuz ve satamadığınızda sıkıntılar yaşıyorsunuz. Burada Ekonomi Bakanlığı'nın bankalar üzerinden destek vermesi  o yatırımların bir kısmının özellikle bitmiş konutlarda fonlara alınması sektör açısından bizim beklediğimiz bir şeydi.  Çünkü bunun hem ABD’de, hem Dubai’de, hem de Avrupa’da örnekleri var. Bu bizim sektör açısından çok pozitif karşılanacaktır."

ENERJİ SEKTÖRÜ

Türkiye Enerji Zirvesi Başkanı Mustafa Karahan enerji ve inşaat gibi yüksek NPL’lerin olduğu iki sektörde, sorunlu varlıkları alıp, borç-hisse takası ile dışarı çıkarılacağı paketi şöyle yorumladı; "Enerji şirketleri kurlardan gelen maliyet artışından dolayı kötü durumda olsalar dahi işleyen bir sistem var, nakit yaratan bir mekanizma var. Yani işleyen bir sistemden bahsediyoruz, stratejik olarak da önemli bir sektör. Bu şirketlerin mevcut yapıları ve mevcut karsızlıkları nedeniyle ödenemeyen borçların yeniden yapılandırılması bir zorunluluk haline geldi. Yaklaşık 10 - 15 milyar dolar civarına gelmiş sorunlu kredilerden bahsediyoruz. Bunun yeni bir borçlanma modeliyle özellikle yeni kaynak girerek toparlanması tek çıkış yoluydu. Program da bunu teorik olarak koymuş durumda. Önemli olan bunun pratikte nasıl işleyeceği..Ama bu zaten tek çıkış yolu gibi  görünüyordu, bununla ilgili de gerekli adım atılmış gibi görünüyor"

SİGORTACILIK

Türkiye Sigorta Birliği Başkanı Can Akın Çağlar "hükümetimize bugüne kadar teknik anlamda söylediğimiz hemen hemen tüm konuların yeni pakette yer almasının heyecanını yaşıyoruz. Tamamlayıcı emekliliğin kıdem tazminatıyla entegre edilmesi hususunu uzun zamandır talep ediyorduk. Bireysel emeklilik sistemimizin daha önemsenecek olması bizi ayrıca heyecanlandırdı. Bugün 92 milyar TL biriktirdiğimiz fon var, bu da toplam tasarruflarımızın yüzde 4'ünü oluşturuyor. 5 yıllık bir program içerisinde bunun yüzde 10'lara getirilmesi 250 milyar TL'lik bir rakama ulaştıracak..Sigortacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu kurulması ve ayrı bir otorite olması fevkalade güzel bir açılım olacaktır." yorumunu yaptı.