Havacılık yaralarını kargo ile sardı
Pandeminin ilk yılındaki derin yaralarını 2021 yılında kısmen saran havacılık sektörü, tamamen toparlanmadan henüz oldukça uzak. Sektör temsilcileri 2019 yılındaki yolcu sayılarına en iyi ihtimalle 2023 yılında ulaşabileceklerini düşünüyor.
BLOOMBERGHT ARAŞTIRMA
2020 yılında pandeminin olumsuz koşullardan en fazla etkilenen sektörlerden biri olan havacılıkta, 2021 yılını yaraları kısmen sararak geçirdi. Pandemi sonrası döneme doğru ilerlenirken; aşılama sürecindeki ivmelenme, ülkeler arasındaki kısıtlamaların kalkması ve yeni varyantların ölümcüllüğünün kısmen azalması sektör adına olumlu gelişmeler olarak öne çıktı. 2021 yılının yaz aylarında 2019 seviyelerine yakınsayan sektörde yılsonuna doğru virüsün en son varyatı Omicron’un diğer varyantlara görece bulaş oranının yüksek olması mobilitede azalmaya ve ülkeler arasında kısıtlamaların tekrar gündeme gelmesine sebep oldu. Küresel ekonomik aktivite, artan imalat üretiminin ardından toparlansa da, seyahat kısıtlamaları özellikle uluslararası seyahat için hava yolcu sayısının düşük kalmasına yol açtı. Sektör temsilcileri 2019 yılındaki küresel hava yolcu sayılarına en iyi ihtimalle 2023 yılında ulaşabileceklerini düşünüyor.
Yolcu sayıları tarafında havayolu şirketleri pandemi öncesi seviyesinden uzak kalsalar da, gelirler açısından kargo segmenti ciroları oldukça destekledi. 2020 yılının ikinci çeyreğinde güçlenen trent 2021 yılında da sürdü. IATA rakamlarına göre taşınan kargo (ton) (CTKs) sadece yılın ilk 7 ayında 2019’a kıyasla yüzde 8 üzerinde gerçekleşti. Tablodaki tüm firmalar yılın genelinde kargo gelirlerini 2019’a göre artırırken, ciro içerisindeki kargonun payında artış görüldü. Özellikle deniz nakliyedeki problemler ve artan ücretlerin yanı sıra, hızlı tedarik konusundaki isteklilik havayolu taşımacılığını cazip kıldı. Böylece hava kargo 2021 yılında yüzde 13’lük bir büyümeye işaret etti.
Şirketlerin net işletme zararı 2020 yılına göre azalırken; maliyet yönetimi, gelir elde edebilme kapasitesinin geri dönmesi ve yurt içi mobilitenini tekrar kuvvetlenmesi etkili oldu. Aynı şekilde kargo gelirlerindeki toparlanma da finansalları destekledi. Yolcu sayıları incelendiğinde; 2020 yılına göre hem Türk Hava Yolları hem de Pegasus yolcu sayılarını artırmalarına karşın 2019 seviyelerinin altında kaldılar. Özellikle yurt dışı yolcu talebi 2019’a göre zayıf kalması, yolcu sayılarındaki tablonun ana sebebi oldu. Küresel firmalarda da benzer tablo görüldü. Lufthansa, IAG, Easyjet, AirFrance ve American Airline 2019 yılında sırasıyla; 107, 118, 96, 87 ve 215 milyon yolcu ağırlarken, 2021’de bu rakam yine aynı sırayla 47, 38, 20, 35 ve 165 milyon kişi oldu.
Kargo operasyonları olan şirketlerin her biri 2019’a göre 2021 yılında kargo gelirlerini artırdı. Özellikle bu tarafta gerek pazar payı gerekse toplam gelir içerisinde kargo payı en yüksek firma Türk Hava Yolları oldu. Şirket 2021 yılında segment bazında gelir dağılımında kargo yerini yüzde 38’e yükseltti. 2019 yılında bu rakam yüzde 12.8 seviyesindeydi. Bu da Türk Hava Yollarını diğer firmalara göre, 2019’a gelirlerini en fazla yaklaştıran firma olmasına sebep oldu.