Küresel merkez bankaları için en büyük tehdit Omikron değil, enflasyon

Bu hafta yılın son faiz kararlarını açıklayan Fed, Avrupa ve İngiltere Merkez Bankası’nın Kovid-19 endişelerinin azaldığı ve Omikron virüsünden ziyade enflasyon endişelerinin ağır bastığı görüldü

Para politikası otoritelerinin son 2 yıldır en büyük mücadelesi, büyüme ve istihdamın pandemiden olumsuz etkilenmemesi için önlemler almaktı. Artık bu öncelikler değişti. Avrupalı ve ABD’li yetkililer yükselen fiyatlarla mücadeleyi ön plana alıyor.

İngiltere Merkez Bankası bu nedenle dün pandemiden beri ilk kez faizleri artıran ilk G7 ülkesi oldu. Fed Çarşamba günkü toplantıda gelecek sene 3 faiz artışı yapabileceği sinyali verdi.

Avrupa Merkez Bankası da acil varlık alım programını Mart’ta bitireceğini belirtti. Başkan Christine Lagarde birçok insanın aşı olduğunu, toplumun pandemi dalgasıyla mücadelede daha iyi hale geldiğini, bu nedenle pandeminin ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerinin de azaldığını belirtti.

Pandemi krizinin ilk döneminde odak noktası, tüketici talebini baltalayan karantinalardı. Ancak bu dönemde gevşek para politikaları destekleyici oldu. Şimdi ise endişe kaynağı, karantinaların tedarik ve ulaşım sıkıntılarına neden olması ve fiyatlarda buna bağlı olarak yaşanan yükseliş..Bu da yetkilileri faiz artışına yöneltiyor.

Fiyat artışlarına tolerans yok

Avrupa’da bazı hükümetler vaka sayılarındaki artışla uzaktan çalışma, seyahat kısıtlamaları gibi önlemleri yeniden devreye aldı. Faiz kararı sonrası basın toplantılarında yetkililer Kovid kaynaklı risklerin azaldığını, fiyat baskılarına karşı toleranslarının da tükendiğini belirtti.

Merkez Bankaları yetkilileri, yakın zamana kadar fiyat artışlarının geçici olacağını savunuyordu, şimdi pandeminin neden olduğu tedarik zinciri sıkıntılarının ve istihdam piyasasındaki değişimlerin bir süre daha devam edebileceği, yeni virüs varyantının ekonomideki etkilerinin ise geçici olacağı görüşündeler.

Altında 1 ay sonra gelen sürpriz

Altın, son dört haftayı da art arda kayıpla kapattıktan sonra piyasalardaki Fed belirsizliğinin kalkmasıyla bu haftayı kazançla kapatmaya doğru ilerliyor. Hafta boyunca dar bir fiyat aralığına sıkışan değerli metal, cuma günü 1.800 doların üzerini gördü.

Altın, Fed belirsizliğinin ortadan kalkmasıyla 1 aydan sonra ilk defa haftayı kazançla kapatmaya doğru ilerliyor. Gram altın ise dolar/TL ve küresel altın fiyatlarındaki yükselişle 900 TL’nin üzerini gördü.

Fed politika faizinde herhangi bir değişiklik yapmadı fakat varlık alımı azaltımı hızını ikiye katlayarak 30 milyar dolara çıkardı. Fed politika yapıcıları ise 2022 ve 2023 yıllık üçer faiz artırımı, toplamda 6 faiz artırımı gerçekleşmesini bekliyor.

Karar metninde enflasyonun pandemi ve tedarik zinciri sıkıntıları ile yükseldiği ifade edildi. Metinden enflasyonun geçici olduğu yönündeki ifadelerin de çıkarıldığı görüldü. Metinde ekonominin görünüme yönelik devam eden risklerle karşı karşıya olduğu belirtildi.

Öte yandan, İngiltere Merkez Bankası enflasyonist baskıların artmasıyla politika faizini rekor düşük seviye olan yüzde 0,1'den yüzde 0,25'e yükseltti, varlık alım programını ise değiştirmeyerek 895 milyar sterlinde tuttu.

Ons altın fiyatı

Ons altın, haftanın ilk iki günü dar bir bantta işlem gördükten sonra Fed toplantısı öncesinde 1.760 dolara civarına gerilemişti. Ons altın, Fed toplantısının yarattığı belirsizliğin kalkmasıyla son kayıplarını silerek haftayı 1.802 dolar civarında kapatmaya hazırlanıyor.

Avrupa'da doğalgaz Gazprom haberiyle geriledi

Avrupa'da doğalgaz fiyatları, Gazprom'un gecikmeli de olsa Yamal-Avrupa boru hattında yer ayırtmasıyla yüzde 14 civarında düşüşle megavatsaat başına 123 euroya geriledi.

Gazprom’un Yamal-Avrupa hattında gecikmeli olarak ayırttığı aktarım kapasitesine bakıldığında Avrupa’nın bir numaralı doğalgaz tedarikçisi Rusya’nın doğalgaz tedariğinin sabit kalması bekleniyor.

Almanya’da yer alan ve Yamal-Avrupa boru hattının son bulduğu Mallnow kompresörünün yüzde 30 kapasitesi gece yarısında seri olarak yapılan ihalelerle Gazprom tarafından ayırtıldı. Gazprom’un gaz aktarım için rezervasyonu önceki günlere göre hafifçe azalsa da hala aylık aktarım ortalamasına yakın bir seyir izliyor.

Gazprom’un geç de olsa doğalgaz aktarımı için yer ayırtmasından sonra Avrupa’da rekor kıran doğalgaz kontratları da düştü. Hollanda TZT 1 ay vadeli doğalgaz kontratının fiyatı perşembe günü megavatsaat başına 146 euroya kadar tırmandıktan sonra cuma günü 125 euroya kadar geriledi.

Gazprom’un Yamal-Avrupa boru hattındaki aktarım için aylık değil de günlük olarak rezervasyon yapması doğalgaz şirketlerinin traderlarını da diken üstünde tutuyor.

Dolar/TL TCMB sonrası 17'yi aşarak rekor kırdı

Dolar/TL, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın faiz kararı sonrasında yükselişini sürdürerek yeni bir zirve gördü. Haftaya 13,80 civarında başlayan dolar kuru cuma günü 17'nin üzerini gördü. TCMB'nin beşinci müdahalesi sonrası dolar kuru 16,50'nin altına çekildi. 10 yıllık tahvil getirisi ise yüzde 22,76 ile rekor yüksek seviyeye ulaştı.

Dolar/TL, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın politika faizini 100 baz puan indirmesinin ardından yükselerek cuma günü 17,14 ile tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Dolar kuru Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın beşinci müdahalesi sonrasında 16,50'nin altına geriledi.

Dolar/TL pazartesi günü rekor tazeledikten sonra TCMB’nin dördüncü müdahalesiyle 14 seviyesinin altına geri çekilmişti. Salı günü öğleden sonra yeniden yükselişe geçen dolar kuru çarşamba günü 14,80 seviyesinin üzerine tırmanmıştı.

Merkez Bankası’nın faiz kararı sonrasında perşembe gününü 15,69 civarında kapatan dolar kuru, cuma günü yükselişini sürdürerek 17'nin üzerini gördü.

Türkiye'nin 10 yıllık tahvil getirisi ise yüzde 22,76 ile rekor yüksek seviyeye ulaştı.

Dolar/TL Kasım ayında yüzde 40’a yakın yükseliş kaydettikten sonra Aralık başından bu yana da yüzde 10 civarında yükseldi. Türk lirası dolar karşısında sene başından bu yana yüzde 50'den fazla değer kaybederken en son 2001 yılında yıllık bazda bu kadar büyük bir değer kaybı yaşanmıştı.

Türkiye’nin kredi temerrüt risk primi (CDS) 551 baz puan seviyesinde bulunurken 10 yıllık tahvil faizi yüzde 22,64 civarında seyrediyor. Bloomberg Dolar Spot Endeksi cuma günü yatay bir seyir izlerken 10 yıllık ABD Hazine tahvil faizi yüzde 1,42 seviyesinde bulunuyor.

TCMB'den faiz indirimi

TCMB politika faizini beklentiler doğrultusunda 100 baz puan indirerek yüzde 14'e çekti. Karar metninde arz yönlü ve para politikası etki alanı dışındaki arızi faktörlerin fiyat artışları üzerinde oluşturduğu geçici etkilerin ima ettiği alanın kullanımının tamamlanmasına karar verildiği belirtildi. Metinde 2022 yılının ilk çeyreğinde para politikası çerçevesinin gözden geçirileceği ifade edildi.

Merkez Bankası rezervlerinde gerileme sürdü

TCMB verilerine göre 10 Aralık haftası itibariyle brüt rezervler 123 milyar dolara geriledi. Bu rakam geçen hafta 124,1 milyar dolar olmuştu. 19 Kasım haftası itibariyle toplam rezervler 128 milyar doların üzerini görmüştü.

Net rezervler ise 22,5 milyar dolardan 21,2 milyar dolara geriledi. Swap hariç bakıldığında ise geçen hafta net rezervin eksi 38,8 milyar dolar olduğu görüldü. Bir önceki dönem bu rakam eksi 37,9 milyar dolar olmuştu.