KUTAY KORAP
Küresel salgının patlak verdiği 2020 yılı birçok sektörün talep baskısı yaşadığı bir dönem olarak kayıtlara geçerken otomotiv şirketlerinin bilançolarında bu tablonun tersine pozitif bir görünüm sergilendi.
2020’de Türkiye'de otomotiv pazarı yıllık bazda yüzde 61 büyüme ile 772 bin 778 adet satış gerçekleştirdi. Böylece 2016’dan sonra ilk defa geçen yıl rakamlarda artış görüldü.
Bu durum sektördeki şirketlerin bilançolarına da yansıdı. Halka açık yedi şirketin 2020 yılı son çeyrek net dönem kârı 3,64 milyar TL olurken, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 179’luk artış gerçekleşti. Sektördeki yedi şirketin 3. çeyrekte kârı 2,73 milyar TL olarak gerçekleşmişti. Hem yıllık hem de çeyreksel bazda kârını en fazla artıran şirket Türk Traktör ve Otokar olurken, çeyrekselde kârı tek azan şirket Doğuş Otomotiv oldu.
2020'de ertelenmiş talep ve düşük faiz etkili oldu
2020 yılında satış rakamlarındaki artışın arkasında ertelenmiş talep, düşük baz yılı, uygun faiz oranları, kampanyalar ve al-sat ticaretinin cazibesi etkili oldu. Böylece geçen yıla göre tüm segmentlerde büyüme görüldü. Yerlilik oranı yüksek ve düşük motorlu araçların satışları bu cephede biraz daha öne çıkarken, lüks segmentteki araç satışları göreceli zayıf kaldı. Sektör 2021 yılının ilk iki ayına bir önceki yıla göre kuvvetli başlasa da, bir önceki yıldaki büyümenin etkileri yılın devamında izlenebileceği yorumları da yapıldı. Ayrıca mevcut faiz oranları ve çip krizi dolayısıyla üretimdeki olası aksamalar satışların seyrinde etkili olabileceği ifade edildi.
Türkiye’nin toplam ihracatının yaklaşık yüzde 17’sini oluşturan sektörün, en önemli pazarı olan Avrupa’daki pandemi seyir takip edilecek. Özellikle 2020 yılında 916 bin adet olan ihracat rakamı, 2021 yılında aşılama ile gözlemlenecek. Almanya’da Paskalya tatiline kadar uzaması beklenen kısıtlamalar, aşılama oranındaki düşük seyir ve artan işsizlik ilk çeyrekte satışların düşük seyretmesi beklenirken yılın devamına dair tahminler 1 milyon üzeri yıllık satışa işaret etti.
2021'de büyümenin devamı öngörülüyor
Finansallarının yanında bazı şirketler 2021 yılına dair öngörülerini paylaştı. Buna göre; Ford Otosan toplam otomotiv pazarında 750-800 bin adet, Tofaş Otomotiv 700-750 bin adet, Doğuş Otomotiv toplam otomotiv pazarında 700 bin adet satış olacağını öngördü. Türk Traktör de yurtiçi traktör pazarının 53-59 bin adet olacağı beklentisini paylaştı.
Sektörün 2021 yılı beklentilerini değerlendiren Garanti Yatırım ise 2021 yılında sektörde daralma öngördü. Kurum notunda; "Binek araç satışlarının 2021 yılında yıllık yüzde 5 daralmasını ve toplam binek araç pazarının 579 bin adet olmasını bekliyoruz. TL'deki değer kaybı sonucu fiyat artışları 2021 fiyatlarına yansırken, artan faiz oranları da tüketici/oto kredisi tarafında tüketici iştahını artırmıyor. Ticari araç segmentinde ise büyümenin devam edeceğini tahmin ediyor ve 2021 yılı için yıllık yüzde 10 büyüme öngörüyoruz’’ değerlendirmesini yaptı.