Petro-dolar ülkelerinde sıkılaşma dalgası
Fed'in 3 yıl sonra gelen faiz artışı ve aralıksız sıkılaşma sinyali ülkelerin para politikalarında da sıkılaşma kararlarını beraberinde getirdi. Petro-dolar ülkeleri de Fed'in kararına paralel olarak sıkılaşma adımları attı.
Körfez ülkelerinin merkez bankaları Fed’in 2018'den bu yana ilk kez aldığı faiz artırımı kararına paralel şekilde sıkılaşma kararlarına imza atıyor.
Petrol fiyatlarının artmasıyla gelirlerini artıran ülkeler borçlanma oranlarının artmasının etkisini azaltmak için daha fazla kamu harcaması yapabileceği anlamına geliyor.
Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelerin para birimlerini dolar karşısında korumak amacıyla Fed’in faiz artış kararıyla uyumlu hareket etme eğiliminde olduğu belirtiliyor.
Bölgedeki enflasyon oranları ABD’deki kadar endişe verici olmasa da Oxford Economics’e göre pandemi sonrası toparlanma süreci parasal sıkılaşmayı gerektiriyor.
“Bölge ülkelerinin ekonomileri parasal sıkılaşmaya karşı sağlam ve dayanıklı, ve enflasyonun yükselmesiyle de muhtemelen daha yüksek faiz oranlarına ihtiyaç olacak” diyen Oxford Economics Ortadoğu Başekonomisti Scott Livermore, “Eğer Fed bazı ülkelerin umduğundan daha hızlı şekilde faiz artırımına giderse mali politikalar büyümeyi desteklemek için kullanılabilir” ifadelerini kullandı.
Sıkılaşma kararları sıra sıra geldi
Bu ülkeler arasında ilk sıkılaşma adımı atan ülke Kuveyt oldu. Ülkede finansal kurumların Merkez Bankası'na borçlanma oranı 25 baz puan artışla yüzde 1,75’e çıktı.
Petrol zengini ülkenin elinde yabancı para cinsinden rezervleri bulunduğu için bu açıdan daha esnek olduğu ifade ediliyor. Kuveyt’teki enflasyon Ocak’ta yüzde 4,3 ile 2017’den bu yana en yüksek seviyesine ulaşmış, ülke Körfez bölgesindeki en yüksek enflasyona sahip ülke olarak öne çıkmıştı.
Bahreyn ise politika faizini yüzde 1,25'e, gecelik mevduat oranını yüzde 1'e, dört haftalık mevduat faizini yüzde 1,75’e ve borçlanma oranını faizini ise yüzde 2,25’ten yüzde 2,5’e yükseltti.
Birleşik Arap Emirlikleri de gecelik mevduat faizini 0,25 puan artırma kararı aldı.
Suudi Merkez Bankası (SAMA) repo faizini 25 baz puan artırarak yüzde 1’den yüzde 1,25’e yükseltirken ters repo faizini de 25 baz puan artışla yüzde 0,5’ten yüzde 0,75’e çıkardı.
SAMA yaptığı resmi açıklamada yapılan uyarlamaların politika yapıcıların, “değişen yerel ve uluslararası parasal koşullarda finans sektörünün desteklenmesi ve para politikası istikrarının sağlanması hedefleriyle” tutarlı olduğuna vurgu yaptı.
Katar Fed’in kararını kısmen takip ederek repo faizini 25 baz puan artırarak yüzde 1,25’e çıkarırken kredi faizini yüzde 2,5’ta ve mevduat faizini yüzde 1’de sabit bıraktı.
Fed'in aralıksız sıkılaşma dönemine hazırlık
Fed yetkililerinin faiz tahminlerini girdiği anketinde 2022 yılının yüzde 1,9 faizle tamamlanması beklenirken 2023 yılında ise yüzde 2,8’ yükselmesi öngörüldü. Yetkililer anketin son yılı olan 2024 yılının da yüzde 2,8 faiz oranıyla geçmesini beklese de bu tahmin Rusya’nın Ukrayna işgali ve Çin’de tekrar patlak veren Kovid-19 vakalarıyla Çin’de yeni kapanmaların ekonomiye zarar vermesi belirsizliğin daha da artmasına neden oluyor.
“Petrol dışı ekonomik aktivitelerde toparlanma ve düşük gerçek oranların enflasyona uyarlanması bölge ekonomilerine Fed’in faiz artışlarına sindirmek için yeterli alan bırakacaktır” diyen Abu Dhabi Commercial Bank PJSC Başekonomisti Monica Malik, “Çapaya bağlı istikrar ABD ve Körfez ülkelerinin farklı ekonomik döngülerde olabileceğini ve farklı enflasyon oranlarına sahip olacakları gerçeğini öne çıkarıyor” ifadelerini kullandı.
Ana gelir kaynağı petrol olan körfez ülkeleri 2020’de yaşanan pandeminin kapanmalara yol açmasıyla turizm ve ticarette yaşanan düşüş nedeniyle ağır darbe almıştı. Politika yapıcıları Fed’in faiz oranların sıfıra yakın seviyeye indirme kararını takip ederek devasa parasal genişleme ve bankalar için borçları erteleyecek düzenlemeler açıklamışlardı.