Petrol çöktü: Fiyatlarda % 31 ile Körfez Savaşı'ndan bu yana en sert düşüş
Petrol, OPEC + koalisyonundaki anlaşmazlığın ardından S. Arabistan ile Rusya arasında başlayan fiyat savaşı sonrası çöktü
Petrol piyasaları, OPEC + koalisyonundaki bölünmenin Suudi Arabistan ve Rusya arasında muhtemelen siyasi ve ekonomik sonuçlara yol açabilecek bir fiyat savaşını tetiklemesinin ardından yüzde 30'un üzerinde çöktü.
Brent petrolü vadelileri, Asya seansının açılmasının hemen ardından tarihinin ikinci en büyük düşüşünü gerçekleştirdi. Petrol fiyatlarındaki en büyük düşüş 1991'deki Körfez Savaşı sırasında meydana gelmişti. Küresel gösterge Brent petrolünün varil başına 31.02 dolara kadar inmesi ile birlikte, Goldman Sachs Group Inc. fiyatların 20 dolara kadar inebileceği uyarısında bulundu.
Petrol fiyatlarındaki bu devasa düşüş, Exxon Mobil Corp.'tan Batı Teksas'taki daha küçük kaya petrolü arama şirketlerine kadar, enerji sektöründe büyük dalgalanmalara yol açacak. Bu durum, Irak'tan Nijerya'ya, bütçeleri petrol fiyatlarına bağımlı ülkeleri vuracak ve Suudi Arabistan gibi ülkelerin etkilerini azaltarak küresel siyasetin de yeniden şekillenmesine yol açacak. İklim değişikliğine karşı mücadele de, fosil yakıtlarının yenilenebilir enerjiye göre daha rekabetçi hale gelmesi ile birlikte güçlüklerle karşılaşabilir.
Houston merkezli enerji danışmanlık şirketi Lipow Oil Associates LLC'nin başkanı Andy Lipow, "Bu inanılmaz. Piyasa açılıştan itibaren büyük bir satış dalgası ile karşılaştı," dedi ve "OPEC + koalisyonu, piyasa payını artırmak için fiyat savaşına girerek piyasayı açık bir şekilde şaşırttı" değerlendirmesinde bulundu.
Petrol piyasası, koronavirüsten dolayı talepte sert düşüşle karşılaştıktan sonra, arzdaki artışın serbest bırakılması endişesi ile daha büyük bir kaosun içine girdi. Suudi Arabistan haftasonu resmi petrol fiyatlarında son 30 yıldan bu yana en büyük indirimini gerçekleştirdi ve alıcılarına üretimi artırabileceğinin işaretini verdi. Suudi Arabistan'ın bu muğlak olmayan niyet açıklaması piyasada petrol seli olabileceği endişelerini artırdı. Rusya ise şirketlerine istedikleri kadar petrol üretebileceklerini söyledi.
Aramco'nun daha önce görülmemiş bu fiyat adımı, Petrol İhraç Eden Ülkeler Topluluğu (OPEC) ve ortaklarının gerçekleştirdiği toplantının dramatik bir şekilde başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından geldi. İttifakın bozulması, Suudi Arabistan ve Rusya arasında 2016'dan bu yana petrol fiyatlarını destekleme amaçlı işbirliğini sona erdirdi.
Konu hakkında bilgiye sahip kaynaklarıa göre, Suudi Arabistan'da devlete ait petrol şirketi Aramco, pazı piyasa katılımcılarına özel olarak üretimi gelecek ay günlük 10 milyon varilin üzerine çıkarmayı planladığını ve üretimin hatta 12 milyon varile ulaşabileceğini söyledi.
Petrol fiyatları, Suudi Arabistan'ın rakiplerini piyasa dışına itmek için fiyat savaşı başlattığı dönemlerde yoğun düşüşler gösteriyor. Batı Teksas petrolü, ABD'nin petrol üretimini artırdığı bir ortamda Suudi Arabistan'ın istediği miktarda üretim yapma kararı aldığı 1985 yılının sonundan 1986'nin Mart ayına kadarki dönemde yüzde 66 düştü. Brent petrolü, Krallık'ın 1990'ların sonlarında Venezuela ile hesaplaşması ile birlikte kısa süreliğine 10 doalrın altına geriledi.
Petrol talebinin koronavirüsün ekonomik etkilerine ilişkin endişelerden dolayı zaten düşmesi ile birlikte, traderlar fiyatların daha da gerileyebileceğini düşünüyor. New York'ta Goldman Sachs'ın emtia araştırma müdürü Jeffrey Currie, "Petrol piyasası şimdilerde sonucu açıkça sert düşüş olan iki aşağı yönlü şok ile karşı karşıya" dedi.
Mayıs vadeli Brent petrolü, Londra merkezli ICE Futures Europe piyasasında 14.25 dolar ile ABD öncülüğünde Irak'a Ocak 1991'de düzenlenen bombardımandan bu yana en büyük düşüşü gerçekleştirerek varil başına 31.02 doalra kadar indi. Fiyatlar daa sonra hafifçe toparlandı ve Singapur saati ile 12:04'te yüzde 29 aşağıda 32.22 dolar seviyelerindeydi.
Batı Teksas petrolü (WTI), Nymex piyasasında yüzde 31 düşerek varil başına 28.29 dolara geriledi. Fiyatlar erken saatlerde 27.90 dolara kadar indi. İşlemler kaybın boyutundan dolayı seansın açılması ile birkaç dakika içinde donduruldu.
Brent petrolü ile WTI arasındaki fiyat farkı, OPEC ülkelerinden gelen arzın küresel arz ve talep üzerindeki tehdidinin ABD arzından daha fazla olması ile birlikte 2.66 dolar ile iki yılı aşkın sürenin en düşük seviyesine indi.