"Türk işçinin maliyeti arttı, yurtdışı işlere Vietnamlı, Bangladeşli alınıyor"
1990'lı yıllarda yurtdışında 2-3 milyar dolarlık iş üstlenirken 100 bin Türk işçinin yurtdışında istihdam edildiğini kaydeden Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren, mevcut durumda Türk işçilerin maliyetleri çok yükseldiğini, bu nedenle Türk müteahhitlerinin yurt dışındaki projelerinde Vietnamlı, Filipinli, Bangladeşli ve Hintli işçi istihdam ettiklerini söyledi.
Yurtdışında milyarlarca dolarlık projelere imza atan Türk müteahhitleri son yıllarda son yıllarda yurtdışına işçi götürmekten vazgeçme eğilimine girdi.
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Erdal Eren, Başkan Vekilleri Başar Arıoğlu, Cahit Karakullukçu, Deha Emral, Yönetim Kurulu Üyesi Erdem Tavas ve Genel Sekreter Hasan Yalçın’la birlikte düzenlediği sohbet toplantısında istihdam konusu da gündeme geldi.
Eren, 1990’lı yıllarda yurtdışında 2-3 milyar dolarlık iş üstlenirken bile 100 bin dolayında Türk işçisini bulundukları ülkelerde istihdam ettiklerini hatırlatarak, geçen yıl üstlendikleri proje toplamının 30 milyar doları aşmasına karşın Türk işçisi sayısının 20 binlere indiğini anlattı.
Verilen bilgiye göre, müteahhitlerin son yıllarda yurtdışına işçi götürmekten vazgeçme eğilimini artıran bazı unsurlar söz konusu. Örneğin şirketler aleyhine açılmış 10 binlerce işçi alacak davası var. Çünkü, yurtdışındaki iş bitince tazminatını alıp ülkeye dönen işçinin, bazı avukatların devreye girmesiyle şirket aleyhine dava açıp ek tazminat talep ettiği ve mahkemelerin de genelde işçiyi haklı bulduğu aktırıldı. Bir şirketin tek başına davalar sonucu ödediği ekstra tazminatın 110 milyon doları bulduğu belirtildi.
Mevzuat ve maliyet faktörü
Türk işçi götürmemenin ana nedenlerinden birini de maliyet faktörünün oluşturduğu aktarıldı. Mevcut durumda Türk işçilerin maliyetlerinin çok yükseldiğini savunan müteahhitler, bu maliyetleri hesaplayarak teklif verdiklerinde iş alamadıklarını söyledi. Bunun en önemli nedeninin vergisel bazı sorunlar ve mevzuattaki sıkıntılar olduğunu kaydeden Eren, “Türk işçiler hem Türkiye mevzuatına göre hem de iş alınan ülkenin mevzuatına göre değerlendiriliyor. Türk müteahhitler yurtdışında iş üstlendiklerinde Türkiye’de nasıl vergiden muaf tutuluyorlarsa, Türk işçiler de yurtdışında kazandıkları maaşlar için gelir vergisinden muaf tutulmalı. Mevcut durumda Türk işçilerin maliyetleri çok yükseldi. Bu maliyetleri hesaplayarak teklif verilince iş alamıyoruz. Bizlerin yurtdışındaki projelerinde Vietnamlı, Filipinli, Bangladeşli, Hintliler istihdam ediliyor” dedi.
30 milyar doları aştı
Türk müteahitleri geçen yıl turizm tesisinden petrokimya tesisine, demiryolundan konuta, enerji santralinden köprü ve tünellere pek çok alanda 30 milyar 700 milyon dolarlık proje üstlendi.
Projelerin yüzde 46'sını Avrasya bölgesinde yer alırken yüzde 24,9'u Orta Doğu, yüzde 17,8'si Afrika, yüzde 7,6'sı Avrupa ve yüzde 3'ü de Güney Asya ve Uzak Doğu'da yer aldı.
2020 yılında 15,9 milyar dolarlık proje üstlenen Türk müteahhitleri geçen yıl bu miktarı 30 milyar 740 milyon dolara yükseltti. Geçen yıl 30,7 milyar dolarlık işin 11 milyar dolarlık kısmı Rusya Federasyonu'nda 3 milyar 600 milyon dolarlık kısmı da Irak'ta yer aldı.
Bu yılın ilk dört ayında üstlenen yaklaşık 3 milyar 748 milyon dolarlık işin 1 milyar 282 milyon dolarlık kısmı Romanya'da, 395 milyon dolarlık kısmı Rusya Federasyonu'nda, 392 milyon dolarlık bölümü Katar'da yer alırken 367 milyon dolarlık bölümü de Irak'ta üstlenildi.