Çiğ süt fiyatı 9 kuruş arttı
Ulusal Süt Konseyi‘nin 6 ayda bir yapılan toplantısı bugün Ankara'da gerçekleştirildi.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nda saat 14:00 civarında başlayan toplantı yaklaşık 4 saat sürerek 18:00 sularında sona erdi.
Toplantı sonunda alınan kararla, şu an 1,21 TL seviyesinde olan çiğ süt referans fiyatının 1 Ağustos 2017'den itibaren geçerli olmak üzere müstahsil fiyatının litre başına 1 lira 30 kuruş olması kararlaştırıldı. 9 kuruşluk artışın 28 Şubat 2018 tarihine kadar geçerli olacağı açıklandı.
Söz konusu fiyat seviyesinde kriter olarak da sütte 3,6 yağ oranı ve 3,2 protein özelliği aranacak.
Toplantısı sonrası sektör temsilcileri alınan kararı Bloomberg HT'ye yorumladı.
Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricliği Derneği (TÜSEDAD) Başkanı Sencer Solakoğlu, maliyetler konusuna dikkat çekerek, süt/yem paritesi (1.3) esas alınırsa çiğ süt referans fiyatının 1 lira 45 kuruş olması gerektiğini söyledi.
Toplantıda 1 lira 35 kuruşa kadar taviz verdiklerini anlatan Solakoğlu, “Bir çok üreticimize 2-4 ay vade ile ödeme yapılıyor. Söz konusu fiyat artışı çok yetersiz” dedi.
“ÇİFTÇİ ZOR DURUMDA”
Ulusal Süt Konseyi'nin toplantısına katılan Türkiye Süt Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Tevfik Keskin ise çiftçinin zor durumda olduğunu ve ayakta kalmakta zorlandığına dikkat çekti.
Açıklanan fiyata kalite priminin dahil olduğunu belirten Keskin, “Temmuz 2014'te 1 lira 15 kuruş olan çiğ süt fiyatının Temmuz 2017 itibariyle reel değeri TÜİK rakamlarına göre 1 lira 45 kuruştur. Biz üreticiler olarak bu fiyatı talep ettik” dedi.
Sonucun iyi olmadığını ifade eden Keskin, söz konusu fiyat artışının üreticiyi kurtarmayacağını söyledi.
Yüksek girdi maliyetleri karşısında para kazanamayan üreticilerin anaç hayvanları kesime göndermeye devam edebileceği uyarısında bulunan Keskin, “Biz kendi üreticilerimize süt tozu üretmelerine devam etmelerini tavsiye ediyoruz. Ancak bu şekilde ayakta kalabiliriz. Aksi takdirde söz konusu rakam sürdürülebilir değil. Çiftiçinin cebine para girmiyor” diye konuştu.
Market raflarında süt ve süt ürünlerinin son 3 yılda yüzde 10 ila yüzde 40 arasında zamlandığına dikkat çeken Keskin, sanayi ve perakende tarafındaki artışa karşın üreticinin çaresiz durumda bırakıldığını savundu.
Adana Çiftçiler Birliği Başkanı Mutlu Doğru ise “Çiğ süt referans fiyatı 1,35 TL olarak belirlense üretici daha memnun olurdu” dedi.
Karar sonrası üreticiler, referans fiyat kararına uyulup uyulmadığının da yakından takip edilmesi gerektiğini belirtti.
TOPLANTIDA NELER KONUŞULDU?
Ulusal Süt Konseyi'nin Haziran 2017 itibariyle 1 litre çiğ süt maliyetini 1 lira 8 kuruş olarak hesaplaması üretici tarafında tepki ile karşılandı.
Üreticiler çiğ süt referans fiyatının 1,40-1,45 TL seviyelerinde olmasını talep etti.
Toplantıya katılan sanayicilerin bir kısmı çıkan karara uyacaklarını açıklarken, bir tanesi fiyatın mevcut seviyesinde kalmasını teklif etti. Sanayicileri temsil eden bazı üyeler ise sınırlı artışa sıcak baktı.
Toplantının ilerleyen saatlerinde sanayiciler çiğ süt referans fiyatı olarak 1 lira 27 kuruş önerisinde bulundu.
Ulusal Süt Konseyi'nde yer alan kamu temsilcileri tarafından ise çiğ süt referans fiyatının 1,35-1,40 TL arasında olması gerektiği yönünde teklif geldi.
Ancak sonuç itibariyle çiğ süt referans fiyatı 1,30 TL olarak belirlendi.
Bu arada, süt üretimi ve fiyatlarındaki tabloyu da hatırlatmakta fayda var.
Ulusal Süt Konseyi, Temmuz 2014 - Ocak 2017 arasında 1 lira 15 kuruş seviyesinde tutulan çiğ süt referans fiyatını Ocak 2017’den itibaren 6 kuruş artırarak 1 lira 21 kuruş olarak belirlemişti.
1,21 TL seviyesi ise üretici tarafını memnun etmemişti.
SÜT ÜRETİMİ AZALIYOR
Bildiğiniz üzere TÜİK verilerine göre toplanan inek sütü miktarı bahar döneminde en yüksek (peak) seviyeye gelmesi gerekirken tersine azalış trendinde.
Şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6,6 azalan süt üretimi, Mart'ta yüzde 4,8 düştü. Nisan'da ise yüzde 5,6 azaldı.
Bu da çiğ sütten para kazanamayan üreticilerin kırmızı et fiyatlarının yüksek seyrettiği bir ortamda anaç hayvanlarını kesime gönderdiği şeklinde yorumlanıyor.
Her zaman söylediğimiz şeyi yine tekrarlayalım.
Çiğ süt ile ilgili fiyat politikası kırsaldaki üretici kadar şehirlerdeki tüketici tarafından da sorgulanmak zorunda.
Çiftçinin mağdur edildiği, tarımın dışına itildiği bir ortamda tüketicinin hesaplı ve sağlıklı ürün tüketebilmesi de zorlaşıyor.
Ulusal Süt Konseyi'nde alınan son kararın bundan sonraki süreçte üretime ve üreticiye nasıl yansıyacağını yakından takip edeceğiz.
İrfan Donat
Bloomberg HT Tarım Editörü
idonat@bloomberght.com
