Azerbaycanlı bilimadamları, karada bulunan petrol kuyularının uzaktan kontrololünü sağlayan sistem geliştirdi.
Azerbaycan Milli İlimler Akademisi (AMEA) Sibernetik Enstitüsü'ndeki araştarmacıların geliştirdiği sistemle, birbirine yakın petrol kuyuları tek merkezden kontrol edilebiliyor.
Uzmanlar, ülke genelinde bazı petrol bölgelerinde uygulanan sistemle, kuyulardan çıkarılan petrolün miktarının tespit edildiğini, muhtemel arızaların önceden belirlenerek merkeze bildirildiğini, enerji ve çalışan sayısında tasarruf sağladığını söylüyor.
Sibernetik Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Telman Aliyev, eski petrol madenlerinde uygulanan denetim ve kontrol sisteminin karlı olmadığını söyledi.
Aliyev, buradaki kazancı artırmak için "robust noise" (gürültü analizi) teknolojisini esas alarak yeni nesil sistem geliştirdiklerini belirtti.
Şimdilik Bibiheybet petrol kuyularında, Şirvan Oil ve Salyan Oil madenlerinde bu sistemi uyguladıklarını ifade eden Aliyev, "Sistemimiz başarılı oldu. Uyguladığımız alanlarda kar marjı iki kat arttı. Azerbaycan'da, yaklaşık 10 bin petrol kuyusu karada bulunuyor. Eğer geliştirdiğimiz sistemi tüm kuyulara uygularsak oradan elde edilecek gelir, Azerbaycan bilimine ayrılan bütçe payından beş kat fazla olur" dedi.
Sistem tasarruf sağlıyor
Sibernetik Enstitüsü Laboratuvar Müdürü Asif Rzayev de uzun zamandır petrol kuyularını otomatikleştirme, uzaktan kontrol, denetim ve yönetim sistemi üzerinde çalışmalar yaptıklarını belirtti.
Rzayev, kuyulara yerleştirdikleri özel cihazlar sayesinde kuyunun işleyişi ve durumuyla ilgili bilgi aldıklarını, cihazdan gelen verilerin kontrol merkezinde toplandığını oradan da ilgili birimlere gönderildiğini söyledi.
Petrol kuyularının pompalarında oluşan arızaların önceden belirlenmesinin kuru madenciliğinde önemli olduğunu vurgulayan Rzayev, "robust noise" yöntemiyle bu konuyu çözdüklerini bildirdi.
Son zamanlarda sadece petrol kuyularının denetimi değil kuyuların yönetimi konusunu da araştırdıklarını ifade eden Rzayev, "Artık, denetim, sorunu belirleme ve robust yönetim sistemi geliştirdik. Sistem başarılı oldu. Elektrik enerjisine yüzde 50 tasarruf sağlıyor, kuyuların bakım ve onarımın sürelerini uzatıyor. Böylece tadilat harcaması da azalıyor" diye konuştu.
Enstitü çalışanı Gamber Guliyev ise petrol kuyularının uzaktan kontrolü için geliştirilen sistemin ve burada kullanılan cihazların en ince parçasına kadar Azerbaycanlı bilimadamları tarafından üretildiğini söyledi.
Sistemi ilk olarak Azerbaycan Devlet Petrol Şirketine ait Bibiheybet madeninde kurduklarını ve yetkililer tarafından beğenildiğini vurgulayan Guliyev, "35 kuyu ile başladık. Şimdi Şirvan bölgesinde 170 kuyuya daha bu sistemden kurduk. Yakın gelecekte sistemimiz birçok madende uygulanacak" dedi.
AA