Avrupa Birliği, üye ülkelerin önümüzdeki 8 ay içinde doğalgaz tüketimini yüzde 15 oranında kesmesini öngören bir tasarı teklifinde bulundu. Gerçekleşmesi halinde uygulamanın hane halkları, elektrik üretim tesisleri ve sanayi gibi birçok alanı etkilemesi bekleniyor.
Alınacak önlemler gönüllü kısıtlamaların yetersiz kalması ve durumun kötüleşmesi halinde uygulanması zorunlu başka önlemleri de içerecek.
“Kış için doğalgaz tasarrufu” planına göre, komisyon ısınma ve soğutmayı azaltmayı içeren adımlarına yanında piyasa bazlı önlemleri de içeriyor.
Kuzey Akım riski
Avrupa Birliği’nin bu kış enerji bağlamında yaşayacağı en büyük sorunun endüstriyel fırınlara ve güç jeneratörlerine yeterli doğalgaz sağlamak olacağı değerlendiriliyor.
Bütçe Komisyonu’ndan Johannes Hahn’ın Salı günü yaptığı açıklamaya göre komisyonun çalışmaları Rusya’nın bu ay başında bakım çalışmaları nedeniyle kapatılan Kuzey Akım Boru Hattı’ndan tam kapasite gaz akışını devam ettirmeyeceği varsayımları altında yapılıyor. Bakım çalışmaları başlamadan önce boru hattı sadece yüzde 40’lık kapasite çalışıyordu.
Rusya tarafından yapılan kesintiler 12 üye ülkeyi etkilerken Almanya’nın doğalgaz alarm durumunu geçtiğimiz ay ikinci seviyeye getirmesine neden olmuştu. Komisyon belgelerine göre Rusya’dan Haziran ayında gerçekleşen akış 2016-2021 yılları ortalamasının yüzde 30’undan azına denk geliyor.
Teklif edilen düzenleme, arzda ciddi bir sıkıntı olması ya da talepte ani bir artış yaşanması durumunda komisyona birliğin tamamında geçerli olacak bir acil durum ilan etmesine izin verecek bir yetki tanıyacak.
Amaç kriz ihtimaline karşılık riskler ve maliyetleri azaltmak
Komisyondan yapılan açıklamada, “Avrupa Birliği Rusya’nın doğalgaz tedarikini silah olarak kullanması sonucu yapılan kesintilerle hali hazırda üyelerinin en az yarısının etkilendiği bir riskle karşı karşıya kalmış durumda. Şu anda önlem almak kesintilerin artırılması veya tedarikin tamamen durması durumunda Avrupa için oluşacak riskleri ve maliyetleri azaltabilir” ifadeleri kullanıldı.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de konuyla ilgili yaptığı açıklamada, "Rusya bize şantaj yapıyor ve ve enerji tedarikini bir silah olarak kullanıyor. Bu yüzden Rusya'nın kısmen ya da tamamen gaz tedarikini kesmesi durumunda Avrupa'nın hazır olması gerekiyor" ifadelerini kullandı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kuzey Akım Boru Hattı’ndan Avrupa’ya doğalgaz tedarikinin sürebileceğini ancak yaptırım uygulanan parçalar üzerindeki tartışmalar bitmediği sürece akışın kayda değer derecede düşük olacağı konusunda uyardı. Putin daha önce, yaptırım gören boru hattı parçalarının kendilerine teslim edilmemesi halinde hattın yüzde 20 kapasitede çalışabileceğini belirtmişti.
Arzda ciddi bir sorun ya da talepte ani bir artış yaşanması durumunda komisyona birlik genelinde acil durum ilan etme yetkisi veren tasarının kabul edilmesi için tüm üye ülkelerin onay vermesi gerekiyor. Diplomatik kaynaklar üye ülkelerin enerji bakanlarının önümüzdeki haftaya dek acil koduyla toplanmalarının beklendiğini kaydettiler.