AB enerji bakanları pazartesi acil gündemle toplanıyor
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Rusya'nın Polonya ve Bulgaristan'a gaz tedariğini sonlandırmasını "şantaj" olarak değerlendirerek birlik üyelerini iki ülkeye destek olmaya ve ortak hareket etmeye davet etti. AB enerji bakanları pazartesi günü Brüksel'de olağanüstü oturumda bir araya gelip bu konuyu tartışacaklar. İlk aşamada iki ülkenin gaz ihtiyacı AB üyesi komşuları tarafından karşılanacak.
CEM COŞKUN / BERLİN
Rusya’nın enerji sağlayıcı şirketi Gazprom, ruble ile ödeme yapmadıkları gerekçesiyle çarşamba günü Polonya ve Bulgaristan'a doğal gaz tedariğini durdurdu. Doğalgaz fiyatlarını tekrar 100 euronun üstüne taşıyan bu gelişme sonrası AB Komisyonu hemen harekete geçti.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Polonya ve Bulgaristan'ın şu anda AB üyesi komşularından gaz aldıklarını açıkladı. Von der Leyen Twitter’dan Rusya’ya tepkisini “Kremlin'in bize şantaj yapmak için fosil yakıtları kullanması şaşırtıcı değil. Yanıtımız acil, birleşik ve koordineli olacaktır” sözleriyle ortaya koydu.
Acil toplantı
AB yetkilileri, birliğe üye ülkelerin enerji bakanlarının durumu görüşmek üzere önümüzdeki pazartesi günü düzenlenecek olağanüstü oturumda bir araya geleceklerini belirttiler.
Kremlin, ruble ile ödeme için Gazprombank’ta euro hesabının yanı sıra ruble hesabı açmayan ve ödeme günü geldiğinde ruble ile ödeme yapmayan alıcıların gazının kesileceğini açıklamıştı. Gazprom şirketi de Kremlin’in önerdiği ödeme sisteminin AB yaptırımlarını delmeyeceğini iddia etmişti.
Ancak AB Komisyonu Başkanı Von der Leyen, tüm gaz sözleşmelerinde ödemelerin açıkça euro veya dolar cinsinden yapılması şartı olduğunu belirterek ithalatçı firmaları ruble ile ödeme yapmamaları konusunda bir kez daha uyardı ve "Bu, yaptırımların ihlali olur" dedi.
AB Komisyonu Moskova'yı şantaj yapmakla suçluyor ama diğer yandan geçen hafta birlik ülkelerine yaptırımları ihlal etmeden Rus gazı için ödeme yapmaya devam etmelerine izin verebilecek seçenekleri özetleyen bir tavsiye belgesi yayınladığı da hala akıllarda. Hatta AB üyesi devlet büyükelçilerinin Komisyon'dan bu konuda daha net rehberlik istediği konuşuluyor.
Ruble ile ödeme yapan var mı?
Bloomberg’e konuşan Gazprom'a yakın bir kaynak, dört Avrupalı doğalgaz alıcısının ruble ile ödeme yaptığını ve Avrupalı 10 şirketin de Gazprombank'da ruble hesabı açtırdığını açıkladı.
Pazartesi günkü enerji bakanları acil toplantısı, habere konu olan alıcıların kim olduğunu ve kaç ülkenin ruble olarak ödeme yapmaya başladığını netleştirmeye çalışacak.
Brüksel merkezli ekonomik düşünce kuruluşu Bruegel'in analistlerinden Simone Tagliapietra, Rusya'nın doğalgaz ödemelerini ruble olarak istemesinin AB’yi bölme amaçlı olduğunu iddia etti. Twitter’da “Klasik bir böl ve yönet stratejisi” ifadesini kullanan Tagliapietra, kıtanın gaz depolarını muhtemelen Rus gazı olmadan yenilemesi gerekeceğinden, AB ülkeleri arasında dayanışmanın artık temel öncelik haline geldiğini söyledi.
AB Komisyonu Başkanı Von der Leyen de basın toplantısında bu amaca dikkat çekerek, “Kremlin üye ülkeler arasında bölünme yaratma girişiminde bir kez daha başarısız oldu. Gazprom'un kararının Avrupalı tüketiciler üzerinde mümkün olan en az etkiyi göstermesini sağlayacağız. Avrupa'da Rus fosil yakıtları dönemi sona eriyor” açıklamasında bulundu.