SADİ KAYMAZ/BLOOMBERG HT ASYA TEMSİLCİSİ
Petrol fiyatlarındaki sıçramayı takiben Asya’da deyim yerindeyse kara elmasa hücum var, kömür Endonezya ve Avustralya’da ton başına 500 dolara yakın fiyatlardan alıcı buluyor.
Asyalı tüccarlar spot pazarda kargo bulmanın güçleştiğine dikkat çekerken, Çin’de termik santraller iç piyasaya yüklenmiş durumda. Güney Kore ve Japonya merkezli şirketlerin de kömür arayışına girmesi talep fazlasını ağırlaştırıyor.
Avustralya ve Endonezya dünyanın en büyük kömür ihracatçıları, Rusya onları hemen arkalarından takip ediyor.
Diğer taraftan Çin’deki parlamento toplantıları sırasında zengin kömür yataklarıyla bilinen İç Moğolistan Özerk Bölgesi toplantısına katılan Şi Jinping’in enerji konusundaki sözleri dikkat çekti.
Çin lideri yeşil dönüşümün bir gecede gerçekleşmeyeceğini, kısa vadede enerji güvenliğinin hayati önem taşıdığını söyledi.
Ülkenin kuzeyinde yer alan bölgede senede 1 milyar ton kömür üretiliyor.
Palm yağında yükseliş
Palm yağı vadelileri güne yine yükselişle başladı, gösterge niteliğindeki Malezya vadelileri sabah saatlerinde yüzde 4,7 kadar artışla 6 bin 572 ringite tırmandı. Ton başına 1.573 dolarlık fiyata işaret eden vadeliler geçen hafta 7 bin 108 ringitle tüm zamanların rekorunu kırmıştı.
Endonezya ve Malezya dünya palm yağı üretiminin büyük kısmını karşılıyor. Kovid önlemleri nedeniyle yaşanan işgücü noksanlığı, bölgede hakim La Nina iklim koşullarının olumsuz etkileriyle birleşip üretim sıkıntılarına yol açmıştı.
Malezyalı yetkililer üretimin bu sene canlanacağını, fakat yüzde 4’ten fazla büyümenin zor olacağını belirtiyor.
Petroldeki ralli rupiyi vurdu
Asya’da gelişen ülke para birimleri dolara karşı sert biçimde çekilirken, Hint rupisi rekor düşük seviyeye geriledi.
Petrol fiyatlarındaki tarihi sıçrama Hindistan varlıkları üzerindeki baskıyı arttırdı. Hint para birimi dolar karşısında bir önceki rekor seviye olan 76.9088’i kırdı.
Ülke petrol ihtiyacının yüzde 85’ini ithalat yoluyla karşılıyor.
Dünyanın en büyük bitkisel yağ ithalatçısı konumunda bulunan ülkede yemeklik yağ fiyatları da büyük endişe konusu ve merkez bankası RBI’ın yüzde 6 maksimum enflasyon tavanına tehdit oluşturuyor.
Öte yandan Tayland bahtı ve Kore wonu da günün en çok satılan para birimleri arasında.
Çin'de iddialı büyüme hedefi
Çin hükümeti bu yılki büyüme hedefi için çıtayı yüzde 5,5’e koydu. Pekin’de düzenlenmekte olan yıllık genişletilmiş parlamento toplantılarında halk temsilcilerine hitap eden Başbakan Li Keqiang’ın açıkladığı oran hayli iddialı sayılır.
Zira 2021 yılı ilk çeyreğinden beri irtifa yitiren ekonomik büyüme en son dördüncü çeyrekte yüzde 4,1’e kadar inmişti. Emlak piyasasındaki zayıflık sürüyor, iç tüketim potansiyelinin altında seyrediyor. Kovid vakalarına karşı uygulanan sıfır tolerans tedbirleri ekonomik faaliyetleri dizginliyor.
Ukrayna’nın işgali ve emtia fiyatlarındaki anormal yükselişler dikkate alındığında, hükümetin hem maliye politikası hem de para politikası tarafından canlandırma adımlarını hızlandırması gerekiyor.
Analistler bu doğrultuda faiz indirimlerinin devamını bekliyor, ayrıca altyapı yatırımlarında yüklenilmesi öngörülüyor.
Nitekim yatırım beklentisi özellikle demir cevheri ve çelik fiyatlarına destek çıkmış durumda. Çelik fiyatları son beş altı ayın en yükseklerinde, geçen yıl 80 dolarlara kadar düşen cevher fiyatları ise özellikle son haftalarda yükselişe hız verdi ve ton başına 170 dolara yaklaştı.
