ÇAĞLAR KUZLUKLUOĞLU - BLOOMBERG HT ARAŞTIRMA
TÜİK verilerine göre; finansal yatırım araçlarında aylık bazda TÜFE ve Yİ-ÜFE’deki artış oranlarına karşı yalnızca külçe altın ve doların pozitif performans sergilediği Mart ayında, BES ve yatırım fonları da hisse tipi ya da hisse ağırlıklı içeriklerle öne çıktı. , aylık bazda TÜFE’deki artışın yüzde 0,25 gerisinde kalsa da Borsadaki ivme, yatırım ve BES fonlarına Mart’ta pozitif yansıdı.
Emtiada küresel olarak yine yukarı yönde sert hareketlerin izlendiği yılın ilk çeyreğinde TÜİK verilerine göre; külçe altın, dolar, euro, brüt mevduat faizi ve DİBS, TÜFE ile Yİ-ÜFE’nin gerisinde kalırken; yatırım fonlarında emtia ve petrol içerikli fonlar ve BES-OKS tarafında Mart ayındaki gibi yurt içi hisse ağırlıklı fonlar dikkatleri çekti.
Menkul Kıymet Yatırım Fonları’nda TEFAS verilerine göre ilk çeyrekte; 809 fonun 109’u yüzde 22,81 yükselen TÜFE’den fazla getiri sağlarken, BES-OKS tarafında ise yine aynı dönemde 377 fonun 21’i söz konusu TÜFE artışının üzerinde performans sergiledi. 21 fonun içerisinde ilk 10 fonda hisse tipi ya da hisse senedi ağırlığı yüksek fon türleri öne çıkıyor.
Yurt dışı hisse ve diğer menkul kıymetlere yatırım yapan BES ve Yatırım Fonları, 2022’deki volatilite nedeniyle 2021’deki performanslarını sürdüremezken, Türk Lirası’ndaki görece sakin seyirle; yine geçen yıl pozitif performansla öne çıkmış olan Dövize yönelik ve değerli maden içerikli fonlar pozitif de olsa ivmelerini yeni yıla taşıyamadı.
Yatırım ve emeklilik fonlarında özellikle pandemi yılı 2020’den sonra hem piyasalardaki gelişmeler hem de ilgi ve katılımın artması ile, portföy yönetim şirketlerinin yönettiği varlık miktarı neredeyse ikiye katlandı. TSPB’nin 2022 yılı Mart raporuna göre; 2020’de portföy yönetim şirketlerinin yönettiği toplam varlık tutarı 365 milyar TL iken, bu rakam 2022 yılı Mart ayı itibarı ile 662 milyar TL oldu. Emeklilik Gözetim Merkezi verilerine göre; Gönüllü BES’te 31 Mart 2021 itibarı ile 259,1 milyar TL ve OKS’de 19,1 milyar TL’lik toplam fon büyüklükleri bulunuyor.
7 milyonu aşan BES katılımcı kitlesi adına önemli bir gelişme de yaşandı. SPK, emeklilik şirketlerine ilişkin bir düzenleme ile BES şirketlerine, bireysel emeklilik fon payları ile sınırlı olarak yorum ve tavsiyelerde bulunması imkanı getirildiğini açıkladı. Resmi gazetedeki bilgiye göre “yatırım kuruluşu olmayan emeklilik şirketlerinin bu faaliyetleri yürütebilmeleri için icra edilecek faaliyetler” yatırım danışmanlığı faaliyeti olarak değerlendirilmeyecek.
Yatırım danışmanlığı faaliyetinin sadece kurul tarafından izin verilmiş olan yatırım kuruluşları ve portföy yönetim kuruluşları tarafınca icra edilebildiğinin altının çizildiği açıklamada; BES şirketlerinin tasarrufların toplanması ve değerlendirilmesinde oynadığı önemli role ve katılımcı tercihlerinin etkinleştirilmesi ile yatırım yapılan fonların performanslarının artırılmasına vurgu yapıldı.
BES fonlarının performansları, bireysel emeklilik sözleşmesine dahil edilen katılımcının kendi seçtiği fon karmasına göre her kişide farklılık gösteriyor. Yılda 12 fon değişikliği hakkının getirildiği BES’te faizli ve faizsiz seçenekler kapsamında enstrüman bazlı, karma ve tematik yapıda fonlar bulunuyor.