Dünyada gıda fiyatları gündemden düşmüyor
Artan gıda fiyatları tüm dünyada hükümetlerin gündeminde ilk sıralara yükseliyor. Gıda maliyetlerinin hane halkı harcamalarında daha fazla yer tuttuğu gelişen piyasalar ve krizin vurduğu ülkelerde daha güçlü hissediliyor.
Tüm dünyada hükümetler, artan gıda fiyatlarıyla mücadele etmeye çalışıyor.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre, küresel gıda fiyatları, nebati yağ, tahıl ve et fiyatlarındaki yükselişlerin etkisi ile Ağustos ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33 arttı. Öte yandan olağanüstü hava koşulları, artan navlun ücretleri ve gübre maliyetleri, nakliye sorunları ve işgücü darlığının sorunu daha da büyütmesinden dolayı bu durumun daha da kötüleşmesi bekleniyor.
Avrupa’dan Hindistan’a, siyasiler bu durumun tüketiciler üzerindeki etkisini azaltmak için daha fazla destek sağlıyor, satıcılardan fiyatları düşürmelerini istiyor ve ticaret kurallarını değiştiriyor.
Gelişen piyasalarda sorun daha çok hissediliyor
Bu sorun, gıda maliyetlerinin hane halkı harcamalarında daha fazla yer tuttuğu gelişen piyasalar ve krizin vurduğu ülkelerde daha güçlü hissediliyor. Lübnan’da Hizbullah gıda dağıtımı yoluyla ülkede ipleri daha da sıkıyor. Öte yandan ABD de koronavirüs pandemisi sırasında alım gücünün korunmasına yönelik önlemler alıyor.
Washington merkezli düşünce kuruluşu Peterson Institute for International Economics’in kıdemli uzmanı Cullen Hendrix, “Hükümetler daha düşük tüketici fiyatlarına destek amacıyla bir süreliğine müdahale ve taahhütte bulunabilir. Ancak bunu sonsuza dek yapamazlar” dedi.
Gıda enflasyonu, Asya, Orta Doğu ve Afrika’da birçok ülkede karışıklıklara yol açtı ve 10 yıl önceki Arap Baharı gösterilerine neden oldu. Benzer hoşnutsuzluklar tekrar artıyor. Güney Afrika’da eski Devlet Başkanı Jacob Zuma’nın tutuklanmasının ardından Temmuz ayında başlayan gösteriler, marketlerin ve restoranların yağmalanmaya başlaması ile birlikte gıda sorunu haline geldi. Küba’daki kıtlık son yılların en büyük protestolarına yol açtı.
FAO verilerine göre, enflasyona göre düzeltilmiş ve yıllıklandırılmış maliyetler hali hazırda yaklaşık 60 yılın en yüksek seviyelerine ulaşmış durumda.
