1.10.2008 günü başlayan yeni isteğe bağlı sigorta (Bağ-Kur) sisteminde, ayda kaç para ödeyeceğinize siz karar verirsiniz ve ileride emekli olduğunuzda da ayda kaç para ödemişseniz o kadar emekli aylığınız olur
Ali Bey, 1964 doğumlu bir kadınım. 1 Nisan 2012 günü hayatımda ilk defa isteğe bağlı Bağ-Kurlu oldum ve ayda 300 lira prim ödüyorum. Ben ne zaman emekli olabilirim ve ne kadar emekli aylığım olur? Ayşe Kirci
Ayşe Hanım, işe giriş tarihinize göre size en uygun emeklilik, isteğe bağlı (Bağ-Kur) prim ödemelerinde en az 15 tam yılı tamamlayarak olunan emekliliktir. Zira iki tür emeklilik hakkınız var. Birincisi 9000 gün (25 tam yıl) prim ödeyerek emeklilik, ikincisi de 5400 gün (15 tam yıl) prim ödeyerek emekliliktir. Size tavsiyem 5400 günü amaçlamanızdır.
61 YAŞINDAN SONRA EMEKLİ OLACAKSINIZ
İlk defa 01.05.2008 tarihi ve sonrasında işe girmiş, yani sigortalı olmuş veya olacak kadınlardan 4/B bendi (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı sayılanlar için kısmi emeklilik şartının prim gün sayısı şartı 5400 gündür. Emeklilik yaşlarının tespiti de 5400 günü tamamladıkları/tamamlayaca kları zamana göre belli edilir.
Buna göre;
5400 günü 31.12.2035 tarihine kadar tamamlayan kadınlar 61,
5400 günü 1.1.2036 ila 31.12.2037 tarihleri arasında tamamlayan kadınlar 62,
5400 günü 1.1.2038 ila 31.12.2039 tarihleri arasında tamamlayan kadınlar 63,
5400 günü 1.1.2040 ila 31.12.2041 tarihleri arasında tamamlayan kadınlar 64,
5400 günü 1.1.2042 tarihinden sonra tamamlayan kadınlar ise 65 yaşında emekli olurlar.
AYDA ÖDEDİĞİNİZ KADAR DA EMEKLİ AYLIĞINIZ OLACAK
İsteğe bağlı Bağ-Kur'un prim oranı yüzde 32'dir. Prim oranı uygulanacak rakama da aylık kazanç diyoruz. Aylık kazanç ise en düşük asgari ücret (940.50 lira) ile 6.5 katı olan 6113 lira arasında değişir. Hangi kazanç üzerinden prim ödeyeceğinize de kendiniz karar verirsiniz. Bağ-Kur'a gidip kazanç beyan formu vermezseniz sistem sizi asgari ücret kadar kazanıyor sayar ve asgari ücretin yüzde 32'si kadar (301 lira) prim borcu çıkarır. Şayet, 15 yıl boyunca asgari düzeyden prim öderseniz ileride alacağınız emekli aylığı da 301 lira olur. Primi artırmak istiyorsanız da Bağ-Kur'a gidip kazanç beyan formu verin. Mesela formda sorulan günlük kazanç rakamına 200 lira yazarsanız, aylık kazanç 6000 lira varsayılır ve ayda 1920 lira prim ödersiniz. Prim ödeme rakamını değiştirme hakkınız da var ve değişik zamanlarda değişik rakamlardan prim öderseniz, emekli olduğunuzda ödemelerinizin matematik ortalamasına göre emekli aylığınız olur.
Kıdem tazminatınızı aldıktan sonra yeniden aynı veya farklı işyerinde çalışabilirsiniz
Ali Bey Merhaba, 15 yıl 3.600 gün ile kıdem tazminatını alan bir işçinin ayrıldığı işyerine tekrar dönme hakkı var mı? İyi çalışmalar.
Kaya DÖKMETAŞ
Evet, paranızı aldıktan sonra aynı veya başka işyerinde işe girebilirsiniz. 15 yıl ile kıdem tazminatını alanlar yeniden işe girebilirler. 1475 sayılı eski İş Kanunu'nun yürürlükte kalan tek maddesi olan 14'üncü maddesine göre, 4857 sayılı İş Kanunu'na tabi çalışanların 15 yıllık sigortalılık süresi ile en az 3600 günü tamamlamaları ve en son çalıştıkları işyerinde en az bir tam yıl çalışmış olmak koşuluyla işlerinden kendileri ayrılarak kıdem tazminatı alma hakları var. Aynı işçinin daha sonra emeklilik yaşını beklerken artık bir daha çalışmaması düşünülemez.
08.09.1999 günü Resmi Gazete'de yayımlanan 4447 sayılı Kanun'a kadar SSK'lı kadınlar 20, erkekler 25 yıllık sigortalılık süresi ve 5000 günle emekli olabiliyorlardı. Bu kanunla birlikte bu şartlara ilave olarak bir de yaş şartı getirildi. Mesela 1995 yılının 23 Kasım gününden önce işe giren erkekler 55 yaşında en az 5.750 günle emekli olabildikleri gibi 3.600 günle de 60 yaşında emekli olabilirler.