Dün Gedik Yatırım Menkul Değerler AŞ'nin düzenlediği sermaye piyasasında yatırım kulüpleri konulu bir toplantı vardı. Yabancı konukların yanı sıra SPK, Aracı Kuruluşlar Birliği ve sektör temsilcilerinin katıldığı toplantıda dünyadaki yatırım kulüplerinin durumu ve Türkiye'de olabilirliği tartışıldı. Yıllar öncesi bu tür girişimler izinsiz aracılık kabul edilerek yasaklanmış ve önemli bir müessesenin oluşumu engellenmişti. Yatırım kulüpleri adından da anlaşılacağı üzere dar kapsamlı, az sayıda üyesi olan ve kendi içinde bazı kurallara sahip bir örgütlenme tarzı olarak ifade edilebilir.
Yurtdışı örneklere bakıldığında ortalama 10 kişilik üyelerden oluşuyor. Aralarından başkan ve diğer gerekli görülen görevliler seçiliyor. Kendi içlerinde yazılı olmasa da bazı kurallar oluşturuluyor. Toplantı zamanları, toplantı yerleri, gündemin belirlenmesi, gerekiyorsa aidatların ödenmesi gibi asgari müştereklerde anlaşma sağlanması gerekiyor. Yatırım kulüpleri aslında bir eğitim birimi. Başta sermaye piyasası olmak üzere finans piyasalarının nasıl işlediği, kavramların neyi ifade ettiği, yatırım araçlarının özellikleri öğreniliyor ve bu temel eğitimin devamında yatırım yapılacak ürünler seçiliyor. Yatırım araçlarının seçiminde asgari de olsa bir analiz yeteneği ve bilgi birikimi olanların katkı vermesi gerekiyor. Bu konudaki eğitimin dışarıdan çağrılacak uzmanlardan sağlanması seçeneği yanında çok sayıda kaynaktan da yararlanılabiliyor. Kitap, dergi, internet, basılı ve görsel medya yanında kurum raporları bu konuda takip edilebilecek kaynakların başında geliyor.
Örnek olarak gösterilen ABD'de 20.000 yatırım kulübünde 210.000 kişi; Fransa'da 10.000 yatırım kulübünde 120.000 kişi olduğu söyleniyor. Bu yatırım kulüpleri düzenleyici ve denetleyici otoriteye de tescil edilmiş durumda. Yani devlet bu yatırım kulüplerinin faaliyetlerinden haberdar. Bizdeki adi ortaklık statüsünde çalışan bu kulüpler aynı zamanda vergi dairesine de mükellef olarak kayıt yaptırıyor.
Yatırım kulüplerinin temel stratejisi uzun vadeli ve düzenli yatırım. Her ay belli bir ödeme yapılıyor. ABD'de bu rakam aylık ortalama 84 dolar. Fransa'da aylık 85 Euro. Kazandıklarını ve temettüleri tekrar yatırıma dönüştürüyorlar. Portföyü değişik hisselere ama özellikle orta boy, büyüme potansiyeli olan şirket hisselerine yatırıyorlar. Oluşturdukları ortak parayla tek bir hesaptan işlem gerçekleştirerek "yatırım yaparak eğitim" yapıyorlar. Yatırım kulüpleri hem eğitim hem yatırım amacı yanında insanların sosyalleşmesine de katkı sağlıyor. Düşünsenize akşam gezmesine komşuya gidip hangi hisse senedini alıp satacağınızı konuşuyorsunuz.
Türkiye'de yatırım kulüpleri kurmak için herhangi bir engel yok. Önemli olan SPK'nın yaklaşımının değişmesi. SPK Başkanı'nın bu işe sıcak bakacağı ve ciddi destek vereceğini söylemek mümkün. Ancak yatırım kulüpleri izinsiz aracılık ve manipülasyon yuvaları olur diyerek engel olacakları aşabilirse bu çok önemli sistem devreye girebilir. Yatırım kulüpleri, başlatılacak olan yatırımcı seferberliğine çok ciddi katkı sağlar. Küçük yatırımcının sermaye piyasasına girmesinin önünü açabilir ve küçük yatırımcıların eğitimine ve bilgi birikimine önemli katkılar verebilir. Her zaman istenen uzun vadeli yatırımın temellerinin atılmasında yatırım kulüpleri ciddi bir alternatif olabilir.