MEHMET FİLOĞLU
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ile Kore Merkez Bankası arasında 12 Ağustos’ta imzalanan swap anlaşması aradan yaklaşık 4 ay geçmesine rağmen hesaplara girmedi.
Anlaşmanın son durumu ile ilgili Bloomberg HT’nin sorularını yanıtlayan Kore Merkez Bankası Uluslararası İlişkiler Departmanı Finansal İşbirliği Birimi Başkanı Sanggon Kwak, anlaşmanın yürürlükte olduğunu söyledi.
Halihazırda swap anlaşmasının uygulanması için gerekli prosedürler üzerinde çalıştıklarını belirten Kwak, bu konu ile ilgili TCMB ile görüşmelerin devam ettiğini aktardı.
İki merkez bankası arasında swap anlaşmasının büyüklüğünün azami 17,5 milyar Türk lirası veya 2,3 trilyon Kore wonu değerinde (açıklandığı tarihte yaklaşık 2 milyar dolar) yerel para birimi takasına imkân sağlayacağı ifade edilmişti.
Bankaların adaptasyonu gerekiyor
TCMB son dönemde Katar, Çin ve Kore ile swap anlaşmaları yaptı. Katar ve Çin anlaşmaları (15 ve 6 milyar dolar) duyuruyla birlikte Merkez Bankası bilançosuna girerken, Kore swap’ı düzenlemelere takıldı.
Söz konusu gecikmede anlaşmada öngörülen para takası finansmanlı ticaret mutabakatı mekanizması ile ilgili gerekli düzenlemelerin etkili olduğu belirtiliyor. Söz konusu mekanizma yerel bankaların ihracatçıların gelirlerinin merkez bankaları aracılığı ile yerel paralara çevirmesine imkan sağlıyor.
Kore’nin diğer anlaşmalarında gecikme yaşanmadı
Kore Merkez Bankası son yıllarda benzer anlaşmaları diğer merkez bankaları ile yaparken, TCMB ile olan gecikmenin diğer anlaşmalarda olmadığı gözleniyor. Çin ile yapılan Aralık 2012’de yapılan anlaşma aynı ayda, 26 Mayıs 2014’te Malezya ile yapılan anlaşma Haziran 2014’te yürürlüğe girmişti.
Ticarette büyük dengesizlik
Merkez bankalarının swap anlaşmalarında yerel paralar ile ticaretin geliştirilmesi amacı belirtiliyor. Türkiye ile Güney Kore arasındaki büyük ticari dengesizlik bu durumu zorlaştırıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre ilk on ayda Türkiye’nin Güney Kore’den ithalatı 6,2 milyar dolar olurken, Türkiye’nin Güney Kore’ye ihracatı 748 milyon dolarda kaldı. Bu da ticarette yerel paraların kullanılması durumunda Güney Kore TL ihracat gelirini kullanabileceği bir ithalatın olmadığı anlamına geliyor.
Halihazırda ikili ticarette yerel paraların kullanımı da sadece sembolik düzeyde. Türkiye bu yıl 118 won’luk ihracat yaparken, şubat ve mayıs aylarında 1.315 won'luk ithalat yaptı. Öte yandan Güney Kore wonu TCMB tarafından alım satım konusu yapılan Dövizler arasına swap anlaşmasından 8 gün sonra, 20 Ağustos’ta eklendi.