Küresel gıda fiyatları 10 yılın zirvesinde
FAO Gıda Fiyat Endeksi, aralıksız 12 aydır yükselişini sürdürüyor. FAO Gıda Fiyat Endeksi, Eylül 2011'den bu yana en yüksek seviyeyi gördü.
İRFAN DONAT
Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) verilerine göre, dünya tahıl üretimi yeni bir rekor seviyeye beklenirken, küresel gıda fiyatları ise Mayıs ayında 10 yıldan fazla bir sürenin en hızlı aylık bazda artışını yaşadı.
FAO Gıda Fiyat Endeksi, Mayıs'ta aylık bazda yüzde 4,8 artarken, yıllık bazda yüzde 39,7 yükseldi.
Böylece FAO Gıda Fiyat Endeksi, Mayıs ayında 127.1 puan seviyesine çıktı.
Eylül 2011'den bu yana en yüksek seviyeyi gören ve nominal olarak tüm zamanların zirvesinin sadece yüzde 7,6 altında kalan Endeks, Şubat 2011'de 137,6 puanlık zirve değerine çok yaklaştı.
Endekste, bitkisel yağlar, şeker ve hububat fiyatlarındaki küresel artış, yükselişi tetikleyen ana faktörler oldu.
FAO Tahıl Fiyat Endeksi, aylık bazda yüzde 6,0 arttı. Söz konusu artışa, aylık bazda yüzde 8,8 artan ve yıllık bazda yüzde 89,9'un üzerinde artarn küresel mısır fiyatları öncülük etti. Mısır fiyatları, büyük ölçüde Amerika Birleşik Devletleri'ndeki üretim beklentilerindeki iyileşmeye bağlı olarak Mayıs ayının sonunda gerilemeye başlasa da Ocak 2013'ten bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Uluslararası buğday fiyatları da ay sonunda düşüş gösterdi ancak Mayıs'ta önceki aya göre ortalama yüzde 6,8 daha yüksek oldu. Uluslararası arpa ve sorgum fiyatları da Mayıs ayında sırasıyla yüzde 5,4 ve yüzde 3,6 oranında arttı. Uluslararası pirinç fiyatları ise sabit kaldı.
FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, esas olarak artan palmiye, soya ve kolza tohumu yağı fiyatlarını yansıtarak Mayıs ayında yüzde 7.8 yükseldi. Palm yağı fiyatları, Güneydoğu Asya ülkelerindeki yavaş üretim büyümesi nedeniyle yükselirken, özellikle biyodizel sektöründen gelen güçlü küresel talep beklentileri soya fiyatlarını artırdı. Endeksin devam eden gücü, esas olarak yükselen palmiye, soya ve kolza tohumu yağı değerlerini yansıtıyor.
FAO Şeker Fiyat Endeksi, her ne kadar Hindistan'dan gelen büyük ihracat hacimleriyle fiyat artışını yavaşlatmaya katkıda bulunsa da büyük ölçüde hasat gecikmeleri ve dünyanın en büyük şeker ihracatçısı Brezilya'daki mahsul veriminin düşmesine ilişkin endişeler nedeniyle aylık bazda yüzde 6,8 arttı.
FAO Et Fiyat Endeksi, Mayıs'ta yüzde 2,2 arttı. Çin'in daha hızlı ithalat alımlarının yanı sıra önde gelen üretim bölgelerinde kümes hayvanları ve domuz etlerine yönelik artan iç talep nedeniyle tüm et türlerinde fiyatlar yükseldi.
FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, aylık bazda yüzde 1.8 artarak bir yıl önceki seviyesinin ortalama yüzde 28 üzerinde yükseldi. Söz konusu artış, yağsız ve tam yağlı süt tozlarına yönelik güçlü ithalat talebinden kaynaklanırken, Yeni Zelanda'dan artan ihracat arzı nedeniyle tereyağı fiyatları neredeyse bir yıl içinde ilk kez düştü.
2021'DE REKOR TAHIL ÜRETİMİ BEKLENİYOR
FAO'nun 2021'deki dünya tahıl üretimine ilişkin ilk tahminleri, Tahıl Arz ve Talep Özetinde yer aldı.
Tahıl üretimi yaklaşık 2 milyar 821 milyon ton tahmin edilirken, mısır üretiminde öngörülen yüzde 3,7 yıllık büyümenin öncülüğünde toplam tahıl üretimi 2020 yılına göre yüzde 1,9 artışla yeni bir rekor beklentisi yarattı.
2021/22'de dünya tahıl kullanımının yüzde 1,7 artarak 2 milyar 826 milyon tona çıkacağı tahmin ediliyor.
Toplam tahıl gıda tüketiminin dünya nüfusu ile birlikte artacağı tahmin edilirken, hayvan yemi için buğday kullanımının da artması bekleniyor.
Bu tahminlere dayanarak, 2021/22 hasat mevsimlerinin sonunda dünya tahıl stoklarının yüzde 0,3 artarak 811 milyon tona çıkması bekleniyor. Beklenen sınırlı artış, art arda üç yıllık düşüşü sona erdirecek olsa da küresel stok/kullanım oranının yüzde 28,1'e düşmesi bekleniyor.
