Son dönemde gerçek kişilerin Döviz Tevdiat Hesapları'ndaki (DTH) güçlü yükselişin ardından, bankalardan mevduat faizi hamlesi geldi. Bankalar, mevduat faizlerinde 2-2.5 puanlık artışa giderken, mevduat faizlerindeki bu artışın kredi faizlerine de yansıdığı belirtiliyor. Tüketici enflasyonunun anlamlı şekilde yüzde 20'nin altına düşmemesi ve Merkez Bankası'nın yüzde 24 olan faizine karşın mevduat faizlerinin yüzde 19-20.5 seviyelerinde kalması son dönemde ekonomi çevrelerinde en çok tartışılan konularından biri olmuştu. Merkez Bankası verilerine göre 3 aya kadar ortalama mevduat oranı ise yüzde 20.8 seviyelerinde. Bu tartışmaların ardından hafta başından bu yana hem kamu hem de özel bankaların, mevduat tutarının büyüklüğüne göre, faizi yüzde 22.5 seviyelerine kadar yükselttiği belirtildi.
'AMAÇ TL'Yİ CAZİP HALE GETİRMEK'
Bloomberg HT'ye konuşan bankacılar, bu hamle ile Türk Lirası'nın yatırımcılar için daha cazip hala gelmesi ve son dönemde DTH'larda yaşanan artışın kesilmesinin beklendiğini söylüyor. Bilindiği gibi 181.9 milyar dolara yükselen Döviz Tevdiat Hesapları'nın 109.1 milyar dolarını gerçek kişiler oluşturuyor. Mevduat faizlerindeki bu artışın ne kadar olumlu sonuç vereceğini kestirmenin güç olduğunu belirten bankacılar, buna karşın bu iki günlük sürede dolar hesaplarından TL mevduata küçük de olsa dönüşler gözlemlediklerini belirtiyor.
'STOPAJ HAMLESİ GELİR Mİ?'
Bankacılar, son dönemde yaşanan belirsizlikler nedeniyle artan dolarizasyonun yanı sıra, mevduattaki düşük faiz nedeniyle yatırım fonlarına da ciddi talep artışı yaşandığını hatırlatarak, bu son faiz artışı ile buradan da TL mevduata dönüş beklentisi olduğunu söylüyor. Bankacılar, oranlardaki artışa rağmen TL mevduata beklenen dönüşün olmaması halinde, ekonomi yönetiminden mevduat stopaj oranlarında sınırlı da olsa bir teşvik gelebileceğini belirtiyor. 31 Ağustos-30 Kasım arasında 6 aya kadar (6 ay dahil) vadeli hesaplar için yüzde 15'lik olan stopaj kesinti yüzde 5'e düşürülmüş, o dönemde hem mevduatlarda artış olmuş, hem de vadelerde uzama gözlemlenmişti. Ancak bankacılar, bu kadar yüksek oran için bütçede yer olmadığını, önümüzdeki dönemde ihtiyaç görülmesi halinde belki 5 puanlık bir teşviğin gündeme gelebileceğini kaydediyor.
HEM TİCARİ HEM BİREYSEL KREDİLERDE FAİZLER YÜKSELDİ
Bankacılık sektöründe mevduat faizlerinde yaşanan bu artışın kredi faizlerine de yansıdığı gözlendi. Boolmberg HT'ye konuşan bankacılar bireysel ve ticari kredi faizlerinde 2 puan civarında artış gözlemlendiğini belirtiyor. Özellikle bireysel ve ticari tarafında yılbaşından bu yana kamu bankalarının ağırlıklı olarak aktif olduğunu belirten bankacılar, "İlk 3 ayda bireysel tarafta kamu bankaları yüzde 13 büyürken, özel bankalar bu oranın çok altında kaldı. KOBİ tarafında ise kamu bankaları yüzde 6-7 büyürken, özel bankalar negatif büyüdü. Hafta başında başlayan mevduat faiz artışının ardından kamu bankalarında konut kredisi faizlerinin aylık yüzde 1.28'lerden 1.45'lere, ihtiyaç kredilerinin ise yüzde 1.53'lerden 1.75'lere yükseldiğini gözlemliyoruz. Ticari kredilerde de 2 puanlar civarında artışlar oldu. Dolayısıyla mevduat oranlarındaki bu artışın kredi tarafına yansıması da normal" değerlendirmesinde bulundular.
Sefer Yüksel