Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) politika faizini yüzde 19 seviyesinde sabit tuttu.
Faizleri sabit tutan TCMB karar metninde sıkı duruş vurgusu yaptı. Metinde konuyla ilgili olarak "Enflasyon ve enflasyon beklentilerindeki yüksek seviyeler dikkate alınarak, Nisan Enflasyon Raporu tahmin patikasındaki belirgin düşüş sağlanana kadar para politikasındaki mevcut sıkı duruş kararlılıkla sürdürülecektir." ifadeleri yer aldı.
Bir önceki karar metninde ilgili bölümde 'mevcut duruş' ifadesi kullanılmıştı. Böylelikle son karar metnine 'sıkı' ve 'kararlılıkla' ifadelerinin eklendiği görüldü.
Yükselen küresel enflasyon vurgusu
TCMB'nin karar metninde gelişmiş ülkeler başta olmak üzere dünya genelinde aşılamanın hızlanmasının küresel ekonomide toparlanma sürecini desteklediği belirtildi. Bununla beraber, emtia fiyatlarındaki artış eğiliminin, bazı sektörlerdeki arz kısıtları ve taşımacılık maliyetlerindeki artışın uluslararası ölçekte üretici ve tüketici fiyatlarının yükselmesine yol açtığı ifade edildi. Bu kapsamda metinde yükselen küresel enflasyon ve enflasyon beklentilerinin uluslararası finansal piyasalar üzerindeki etkilerinin önemini koruduğuna vurgu yapıldı.
— Bloomberg HT (@BloombergHT) June 17, 2021
"İç talep bir miktar ivme kaybetti"
Metinde yurtiçi iktisadi iktisadi faaliyetin güçlü seyrettiği belirtildi. Bu konuda metinde şu değerlendirmeler yapıldı: "İkinci çeyrekte, salgın kısıtlamalarına ve finansal koşullardaki sıkılaşmaya bağlı olarak iç talep bir miktar ivme kaybederken, dış talep gücünü korumaktadır. Aşılamanın toplumun geneline yayılarak hızlanması salgından olumsuz etkilenen hizmetler ve turizm sektörlerinin canlanmasına ve iktisadi faaliyetin daha dengeli bir bileşimle sürdürülmesine olanak tanımaktadır."
Kredilerde ılımlı seyir
TCMB kredilerde ise gerçekleştirilen parasal sıkılaştırmanın etkisiyle ılımlı bir seyir izlendiğini belirtti. Kredilerin seyri ve kompozisyonunun makroekonomik istikrar açısından yakından takip edildiğini ifade eden TCMB emtia fiyatlarındaki yükselişe karşın, ihracattaki güçlü artış eğiliminin, kredilerdeki yavaşlamanın, altın ithalatındaki belirgin gerileme ve aşılamadaki kuvvetli ivmenin turizm faaliyetlerini canlandırmasının cari işlemler dengesinde başlayan iyileşmeyi hızlandırması beklentisi vurgulandı.
Enflasyon görünümü üzerindeki riskler sürüyor
Metinde enflasyona ilişkin son dönemde ithalat fiyatları kaynaklı maliyet unsurlarının yanı sıra, talep koşulları, bazı sektörlerdeki arz kısıtları ve enflasyon beklentilerindeki yüksek seviyelerin fiyatlama davranışları ve enflasyon görünümü üzerinde risk oluşturmaya devam ettiği vurgulandı. Diğer taraftan, parasal sıkılaştırmanın krediler ve iç talep üzerindeki yavaşlatıcı etkilerinin gözlenmeye başlandığı da ifade edildi.
Para politikasına ilişkin değerlendirme
Metinde enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 hedefine ulaşıncaya kadar politika faizinin, güçlü dezenflasyonist etkiyi muhafaza edecek şekilde, enflasyonun üzerinde bir düzeyde oluşturulmaya devam edileceği yinelendi.
Metinde finansal istikrar açısından da şu ifadeler kullanıldı: "Fiyatlar genel düzeyinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, ters para ikamesinin başlaması, Döviz rezervlerinin artış eğilimine girmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir. Böylelikle, yatırım, üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir şekilde devamı için uygun zemin oluşacaktır."
“TCMB 'Ancak son çeyrekte bu faizi indirebilirim'mesajı verdi"
Bloomberg HT yayınına katılan Bilkent Üniversitesi İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara, TCMB’nin faiz kararını değerlendirdi.
Kara, Merkez Bankası’nın son toplantıda bir sürpriz yapmadığını ve beklentilerin de faiz oranının sabit bırakılacağı yönünde olduğunu aktardı. En önemli değişikliğin cari açığa ve turizm gelirlerine dair beklentilerin iyileşmesi olduğunu belirten Kara, önümüzdeki dönemde cari dengede beklenenden daha hızlı bir iyileşme görebileceğimizi açıkladı.
“Nisan enflasyon tahmin patikasındaki belirgin düşüş sağlanana kadar para politikasındaki mevcut duruşu sürdüreceğiz.” cümlesinin PPK metninde en önemli cümle olduğunu aktaran Kara, bu cümleye “kararlılıkla” ifadesinin eklenmesiyle Merkez Bankası’nın kararını netleştirdiğini söyledi.
Kara, geçen aya göre, metinde yeni bir mesaj olmadığını, sadece yanlış anlaşılmaların önüne geçmek amacıyla Merkez Bankası’nın metinde, “Benden kısa vadede faiz indirimi beklemeyin. Enflasyon raporunda son çeyrekte ciddi bir enflasyon düşüşü gözlemliyorum. Dolayısıyla, ancak son çeyrekte bu faizi indirebilirim.” şeklinde bir mesaj verdiğini söyledi.
“Metin değişikliği sıkı duruş vurgusunu bir miktar güçlendirdi”
Bloomberg HT'ye konuk olan İş Portföy Genel Müdür Yardımcısı Nilüfer Sezgin, Para Politikası Kurulu’nun (PPK), politika faizini yüzde 19 düzeyinde sabit tutması kararını değerlendirdi.
Sezgin, karar metninde sıkı duruş vurgusu ve bunun kararlılıkla devam ettirileceği ifadesinin eklendiğini, bu iki açıklamanın eklenmesinin ise sıkı duruş vurgusunu bir miktar daha güçlendirdiğini söyledi.
Diğer yandan, Merkez Bankası’nın bir önceki metinde de parasal sıkılaşmanın iç talep üzerindeki yavaşlatıcı etkisinin gözlemlenmeye başlandığının belirtildiğini hatırlatan Sezgin, “Merkez Bankası önümüzdeki dönemde de bu etkinin devam etmesini bekliyor çünkü daha başlangıç aşamasında olduğumuzu düşünüyor.” açıklamasında bulundu.
Sezgin PPK metninde yer alan ifadeler hakkında şu değerlendirmeleri yaptı:
“Metinde talep koşullarının enflasyona dair riskleri canlı tutan bir unsur olduğu belirtilmiş. Demek ki önümüzdeki dönemde Merkez Bankası talep koşullarındaki gelişmelerin enflasyondaki düşüşe destek verici olacağını düşünüyor.
İç talep ikinci çeyrekte ivme kaybediyor. Belki yıllık rakamlarda bunu gözlemiyoruz, ancak bu baz etkisinden kaynaklanıyor. Mevsimsellikten arındırılmış rakamların bir önceki aylarla kıyasladığımızda bir yavaşlama var. Bunda hem mayıs ayındaki kapanmanın etkisi, hem de bir miktar parasal sıkılaşmanın da etkisi var. Bir yandan da aşılama sayesinde açılma da söz konusu. Dolayısıyla iç talebin önümüzdeki zamanlarda güçlenmesine yönelik itici bir güç var.”
Piyasa değişiklik beklemiyordu
Bloomberg HT Araştırma Birimi’nin ankete katılan 19 kurumun medyan beklentisi Haziran toplantısında faizin değiştirilmeyeceği yönündeydi.
Tek bir kurum bu toplantıda 50 baz puan indirim ile politika faizinin yüzde 18,5 seviyesine indirilmesini bekliyordu.
Ankete katılan 18 kuruma bir sonraki TCMB hamlesinin ne zaman geleceğine ilişkin beklentileri de sorulmuştu. Bir kurum Haziran’da, iki kurum Temmuz’da, dört kurum Ağustos’ta, dört kurum Eylül’de, dört kurum Ekim’de, üç kurum Kasım ayında TCMB’nin faiz indirimi yapmasını öngördü.
Yıl sonu politika faizi tahmini veren 16 kurumun medyan beklentisi ise yüzde 16 seviyesinde oluştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan Temmuz-Ağustos'a işaret etmişti
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Haziran ayının başında katıldığı bir canlı yayında faiz indirimi için Temmuz-Ağustos dönemini işaret etmişti. Erdoğan yayında, Merkez Bankası Başkanı ile bir görüşme gerçekleştirdiğini, faiz yükünün düşürülmesinin şart olduğunu söylemişti.
Erdoğan, konuya ilişkin, "Faizleri düşürmemiz şart. Temmuz-Ağustos buraları bulacağız ki faiz düşmeye başlasın. Faiz yükünü biz yatırımların üzerinden kaldırırsak, maliyetlerin üzerinden kaldırırsak, ondan sonra maliyet enflasyonunu tetikleyen faiz olduğu için orada da bir rahatlama dönemine girmiş olacağız. Bütün mesele maliyet enflasyonundan faiz yükünü kaldırmaktır" ifadelerini kullanmıştı.
Bu açıklamalardan sonra TCMB yatırımcılarla gerçekleştirdiği toplantıda erken faiz indirimi beklentisinin kalkması gerektiğine vurgu yapmıştı.
Karar ve karara ilişkin yorumlar için Bloomberg HT yayınını Youtube sayfasındaki canlı yayın sekmesinden izleyebilirsiniz.