Tarihi 8 Mart LME krizinin ayrıntıları
Londra Metal Borsası (LME) kendisine açılan davaya cevap vermek amacıyla 8 Mart'ta yaşanan tarihi açığa sıkışma krizinin ayrıntılarını açıkladı. Borsa işlemlerin iptaline karar verilmeseydi mevcut rekorun 10 katı bir teminat tamamlama çağrısı yapmak zorunda kalınacağını belirtti.
Londra Metal Borsası, Mart ayında yaşanan milyarlarca dolarlık nikel ticaretinin iptalini, 20 milyar dolarlık bir teminat tamamlama çağrısına sebep olacağı ve borsanın varlığını tehdit edeceği gerekçesiyle yapılmasının gerekli olduğunu belirterek savundu.
LME, Elliott Investment Management ve Jane Street’ten gelen davalara karşı savunma özetinde 24 saatten daha uzun bir süre içinde fiyatların yüzde 250 arttığı bu yılki tarihi açığa satış sıkışıklığının şimdiye kadarki en ayrıntılı açıklamasını sundu.
Ani yükselişin ardından büyüyen panik duygusunu ve müşterilerin artan temerrütlerini anlatan belge, LME’nin saatlerce süren ticareti geçersiz kılmak için daha önce benzerine rastlanmayan kararı alma nedenini açıklasa da neden daha önce harekete geçilmediğine dair eleştirilere neden olabilir.
İptal edilmeseydi rekor seviyenin 10 katı açık oluşacaktı
LME, 8 Mart’ta iptal edilen işlemler sırasında ulaşılan fiyatların geçerli olmasına izin verilmesi halinde nikel piyasasının önceki rekor seviyesinden on kat daha yüksek olan 19,75 milyar dolarlık bir teminat tamamlama çağrısı ile karşı karşıya kalacağını söyledi. LME Takas Odası CEO’su Adrian Farnham’a göre en az yedi trader temerrüde düşecekti ve yaşanan kriz bir “ölüm sarmalı” yaratma potansiyeline sahipti.
Bu senaryoda LME Takas Odası 2,6 milyar dolarlık bir zarara uğrayacak ve geri kalan traderlardan 1,22 milyar dolar talep etmek zorunda kalacaktı. LME’nin açıklamasında bunun da muhtemelen beş traderın daha temerrüde düşmesine yol açacağı ve bunun sonucunda LME’nin demir dışı metal piyasaları için bir mekan olarak işlev görememesine ve daha geniş çaplı finansal piyasalar için önemli bir risk oluşturmasına neden olacağı kaydedildi.
Elliot ve Jane Street ise, borsanın 8 Mart işlemlerini iptal etme kararında uygunsuz davrandığını savunarak LME ve takas odasından yaklaşık 500 milyon dolar tazminat talep ediyor.
Bir LME sözcüsü, “LME, Elliott ve Jane Street’in şikayet gerekçelerinin haklı olmadığını, 8 Mart’taki durumun ve borsa tarafından alınan kararların temelde yanlış anlaşılmasından kaynaklandığını savunuyor. 8 Mart’ta yapılan tüm işlemler hukuka uygun ve piyasanın bütünlüğü için yapılmıştır. LME, bu kararları şiddetle savunmaya devam edecektir” ifadelerini kullandı.
Karşılıksız kalan teminat tamamlama çağrıları
LME’nin sunduğu savunma, piyasanın askıya alınmadan önceki gün olan 7 Mart’ta fiyatların yüzde 66 arttığında dahi piyasanın ne kadar stres altında olduğunu ortaya koyuyor. LME’ye göre üç üye o gün sabah 9’a kadar ödenmesi gereken ilk teminat tamamlama çağrılarını kaçırdı ve bunlardan biri ödenmemiş olarak kaldı.
LME’nin açıklamasında 7 Mart’ta toplamda yaklaşık 7 milyar dolara karşılık gelen dokuz gün içi teminat tamamlama çağrısı yapıldığı ve borsanın takas odasının daha fazla teminat tamamlama çağrısı yapılmasının borsa üyelerinin yararına olmayacağından endişelendiği kaydedildi.
Yine de LME’nin özel komitesi 7 Mart 16.00’da yaptığı toplantıda piyasanın hala normal düzeninde işlediği kanısına varılarak ertesi gece saat 01.00’da yeniden açılışına izin verildi.
8 Mart sabahı 05.53’te Farnham’a altı borsa üyesinin sabah dokuza kadar ödenmesi gereken 2 milyar dolarlık teminat tamamlama çağrısını kaçırdıkları bilgisi verildi. Sabah saatlerinde yedi üye LME’ye başvurarak çağrı sonunda teminat tamamlamakta zorlanacakları bilgisini verdiler.
Sabah 7.30 civarında LME ve LME Takas Odası yöneticileri bir toplantı düzenleyerek piyasanın düzeninin bozulduğu konusunda fikir birliğine vararak alım satımı durdurma kararı aldılar. Sabah 09.00’da ise tüm alım satımların iptal edilmesi yönünde bir kararı alındığı ikinci bir toplantı yapıldı.
Borsa, aldıkları kararın nikel açık pozisyon krizinin odağında bulunan Tsingshan Holding Group’u korumak için olduğu yönüdeki iddialara da cevap vererek karar alındığında konuyla ilgili bilgileri olmadığını belirtti.