Tahıl fiyatlarında dip geride kaldı mı?

Finansal ve emtia türev piyasaları, özellikle düşen piyasalarda, birlikte hareket etmelerine rağmen tahıl fiyatları Ağustos ayında bu sürece katılmadı. Tüm emtiaların eğilimini bir arada gösteren CRB endeksi 350-370 endeks puan aralığında seyrederken Eylül ayında aşağı kırdı ve bu durum tahıl fiyatlarında altı haftalık sert düşüşler şeklinde görüldü. Ancak, 09 Ekim 2011’de ABD’den önemli küresel tarım ürünleri arz/talep tahminleri (WASDE) öncesinde bu düşük seviyeler müthiş bir satın alma faaliyetini tetikledi. Herhalde fiyatların ucuz olması, Çin satın almak üzere piyasalara girebilir beklentisi ve ABD Tarım Bakanlığı’nın (USDA) son dönem raporlarında sık sık yaptığı gibi bu defa da piyasaları şaşırtacağı beklentisinden kaynaklandı. Ve rapor öncesi seans’da soya kompleksi, mısır, buğday ve diğerlerinde aşırı oynaklık sonrası tavan seviyesinden işlemler yapıldı.

10 Ekim 2011’de açıklanan WASDE raporunda tahıllardaki küresel üretim rakamları, birim alandan beklenen verim ve mahsul toplama sürecinde ilerleme bir arada değerlendirildiğinde, soya kompleksi için destekleyici, mısır için nötr ve buğday için de hafif olumsuz bir değerlendirme yapılabilir ama son birkaç haftadır rüzgarı arkasına alan piyasalara rağmen bu yıl için tahıl fiyatlarında dip seviyelerinin geride kaldığı söylemek yerine yatay seyir (konsolidasyon) süreci daha olası görünüyor.

Soya Kompleksi (CBOT)

Çin ‘Tahıl Rezerv Şirketi’nin 700.000 mT soya fasulyesi ve 100.000 mT soya yağı satın alması soya kompleks’inde fiyatları destekliyor. Şimdilik, Çin’in ileriye dönük satın alma faaliyetlerinin ‘ABD ya da Arjantin üzerinden mi olacak?’ spekülasyonu fiyatlarda oynaklığa yol açıyor. Çin ithalatının ABD’ye yönelmesi ve WASDE raporunda açıklanan düşük verim bir araya geldiğinde soya fiyatına ciddi destek olacaktır. Ancak, daha çok 2012 temel verilerini destekleyen WASDE raporu bu yıl için trader’ları esnemekten öte ilgilendirmiyor. 2011 sezonu için doların zayıf olması sermaye piyasaları, petrol vs. yükselmesi dış faktör olarak soya kompleksine yön verir.

Mısır (CBOT)

Mısır fiyatlarındaki iki dolarlık sert düşüş, 2008 yılındaki beş dolarlık düşüş gibi olmasa da, 600 - 700 sent/kile arasında işlem görmesi bekleniyor. Altı dolara gerilemesi halinde üreticiler satış yerine stoklamayı tercih eder, son kullanıcılar ise düşük seviyelerde hedge işlemlerini çoğaltırlar. Öte yanda, yedi dolara yükselmesi halinde üreticilerin satışa eğilimli olduğu ve spekülatif satın alma faaliyetinin kuruduğu gözlenecektir. Yıl sonuna kadar bu aralığın değişmesi, sadece Arjantin’de üretimin iyi olması ya da küresel toparlanma sürecinde yeni olumsuz gelişmelerin öne çıkması (talep daralması) ile mümkündür. Bu günlerde düşük mısır fiyatı hedge fonların ilgisini çekiyor, ayrıca Çin’in 2012-2013 teslimatlı vadelere uzanan agresif satın alma faaliyetleri ve mısır rezerv’lerini üç milyon ton’a yükseltecekleri söylentisi de piyasada talep ve oynaklığı artırıyor. Ancak, ABD’de mısır üretiminin yüzde kırkının ethanol’a ayrıldığı düşünülürse yüksek mısır fiyatı, politikacıların ısrarla desteklediği ethanol üretimini olumsuz etkiler. Geçen hafta pozisyon raporunda küçük yatırımcıların (non-reportable) yüksek miktarda açık pozisyon kapatmalarına rağmen (6000 kontrat) hala 93.877 açık pozisyon taşımaları aşağı yönde riski azaltıyor.

Buğday (CBOT)

Buğday’da ise beklentiler iyimser değil. Kanada, Avustralya ve Avrupa Birliği’nde üretim ABD ihracat rekabetini zorluyor. Son bir-iki yıl zor bir üretim sürecinden geçen Rusya bu sezon üretiminde 23-24 mT üzerinde ihracata gümrük vergisi getirse de piyasalar pek önemsemiyor. Dolayısı ile ABD’de ihracat rekabetinin artması ve hayvan yemi olarak kullanımın azalması stokları artırarak CBOT/ KCBT buğday fiyatını baskı altında tutuyor. Zaten hem fonların hemde ticarilerin geçen hafta pozisyon raporu önemli bir faaliyet göstermiyor.

Sonuç olarak, WASDE sonrası hareketlerin açık pozisyonların kapatılma mı yoksa yeni bir talep dalgası mı olduğu henüz net değil ve genel olarak tahıl piyasalarında dip seviyelerin geride kaldığını söylemek için erken! Talep endişelerinin öne çıktığı bu dönemde trader’lar ABD ihracat rakamları ve rekabeti yanısıra dış faktörler (dolar ve küresel ekonominin genel seyri) çerçevesinde yön arayacaklardır, yılın geri kalan kısmı için yatay eğilimli bir süreç bekleniyor. Yani, opsiyon stratejilerini kullanma zamanı!.

Türkiye’de mısır, buğday/ soya/ küspe vs. tarım alanında faaliyet gösteren şirketlerin verimli ve kazançlı çalışabilmesi için küresel dönem sonu stoklarını ve WASDE verilerini iyi değerlendirmeleri gerekir.

Not. Bir Kile (Bushel - 60 Lbs) =27.2 Kg (CBOT Buğday, Soya)

Bir Kile (Bushel - 60 Lbs) =25.4 Kg (CBOT Mısır)