Son bir yıldır dünyada ve Türkiye’de pandeminin, gerek ekonomik faaliyetler gerekse de tüketici davranışları üzerinde olağanüstü etkilerini görüyoruz. Tüketici davranışlarındaki değişimin en belirgin yaşandığı alanlardan biri de kuşkusuz ödemeler sektörü. Özellikle temassız ödemeler, hızlı, kolay ve hijyenik ödeme yapma imkânı ile adeta hayatımızın vazgeçilmez bir ödeme aracı haline geldi. Gelinen notada, geçen yıl pandeminin başlangıcında 250 TL'ye yükseltilen temassız harcama limiti, işyeri sahipleri ve tüketiciler tarafından yetersiz bulunmaya başlandı. Her iki ödemeden birinin temassız yapıldığı göz önüne alındığında, önümüzdeki günlerde bankalardan ve regülatör kurumlardan bu yönde bir adım gelmesi hiç kimse için şaşırtıcı olmayacaktır. Bu alanda Avrupa ülkelerinden de adımlar gelmeye başladı.
İngiltere iki katına çıkartıyor
Son olarak ödemeler sektörünün öncü ülkelerinden biri olan İngiltere'de, pandemi başlangıcında 45 sterline çıkartılan temassız ödeme limiti, önümüzdeki aylarda 100 sterline çıkartılıyor. The Guardian gazetesinde yer alan haberde, İngiltere Maliye Bakanı Rishi Sunak bu kararın altında yatan nedenleri, "İngiltere ekonomisini açmaya başladığımızda ve insanlar ana caddeye döndükçe, temassız limit artışı, insanların alışverişleri için ödeme yapmalarını her zamankinden daha kolay hale getirecek, işleri koruyacak ve büyümeyi teşvik edecek. Perakendeye hoş bir destek sağlayacak" sözleriyle sıralıyor. Bu gerekçelere bakıldığında benzer limit artırma kararının Türkiye'de ve diğer Avrupa ülkelerinde de alınması çok da uzak bir ihtimal olarak durmuyor. Bu noktada Avrupa ülkelerinde üst limitin ortama 50 euro seviyelerinde olduğunu hatırlatalım.
Temassız işlem ortalaması 175 TL
Temassız ödemelerin Türkiye geçmişine bakıldığında, 2006 yılında ülkemizde başlayan uygulama aradan geçen 15 yılın sonunda büyük bir aşama kaydetti. Başlangıçta 35 TL olan limit, enflasyon ve kullanım yaygınlığının oluşmasıyla birlikte sırasıyla önce 50 TL, sonrasın da ise 90 TL, 120 TL ve son olarak da 250 TL'ye yükseldi. Bugün gelinen noktada her iki kartlı harcamadan biri temassız gerçekleşirken, POS'ların yüzde 75'i, kredi kartlarının yaklaşık yüzde 60'ı ve banka kartlarının ise yaklaşık yüzde 32'sinde temassız işlem özelliği bulunuyor. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre, 2019 yılının toplamında 502 milyon adet temassız ödeme yapılırken, bugün gelinen noktada tek bir ayda yapılan temassız ödeme adedi 200 milyonu aşmış durumda. Rakamlar, önümüzdeki dönemde Türkiye'de de İngiltere benzeri bir limit artışının gündeme geleceğine işaret ediyor.
"350-500 TL arası faydalı olacaktır"
Peki bu noktada sektörün önde gelen isimleri ne diyor? Temmuz 2011- Mayıs 2020 tarihleri arasında BKM Genel Müdürü olarak temassız ödemeler konusunda yoğun mesai harcayan SC Yönetim Danışmanlığı Kurucusu Dr. Soner Canko'ya göre, son bir yıldır yaşanan pandemi nedeniyle 4 kat büyüyen temassız ödeme alışkanlıklarımız nedeniyle cüzdanlardaki kartlar ağırlıklı olarak temassız özellikli hale geldi. Canko, "Önümüzdeki günlerde bu gelişmeleri dikkate alarak, kart sahibi ve perakendecinin beklentilerini karşılamak üzere 350 - 500 TL aralığında belirlenmesi faydalı olacaktır." diyor.
Mastercard Türkiye ve Azerbaycan Genel Müdürü Yiğit Çağlayan'a göre ise, temassız harcamalarda limit artışı ilerde yapılabilecek bir şey. Taksitli işlem yapan POS cihazlarının büyük çoğunluğunun henüz temassız işlemleri desteklemediğini belirten Çağlayan, "Mastercard olarak öncelikli odak noktamız bu POS'ların temassız işlemleri desteklemesi. Bunun yanı sıra banka kartlarında yüzde 32'lerde, kredi kartlarında da yüzde 60'lar civarında olan temassız özellikli kart sayını artırmak istiyoruz" diyor. Bu noktada özellikle İngiltere'nin kararı sonrasında Türkiye'de de gözler bankalardan ve düzenleyici kurumlardan gelecek açıklamada olacak.
