BETAM: Konut talebinde durgunluk belirtisi
BETAM tarafından hazırlanan Satılık Konut Piyasası Görünümü; Eylül 2022 notuna göre, ülke genelinde ve üç büyük ilde konut fiyatlarında görülen artışa karşın İstanbul'daki konut fiyatlarının yıllık artış oranı uzun bir aradan sonra yavaşladı. Veri 'son 5 yılın en yüksek düşüşü' olarak yorumlandı. Konut talebinin Mayıs ayındaki seviyesine oranla yüzde 37,9 daha düşük olduğunun dile getirildiği raporda konut talebindeki durgunluk belirtisine vurgu yapıldı.
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi'nin (BETAM) Sahibinde.com ile hazırladığı "Konut talebinde durgunluk emareleri & İstanbul’da son 5 yılın en yüksek düşüşü" başlıklı Satılık Konut Piyasası Görünümü: Eylül 2022 notu yayımlandı.
Buna göre, geçen yılın Ağustos ayına göre Türkiye genelinde ortalama satılık konut ilan metrekare cari fiyatı yüzde 198,7 artarak 13.091 TL oldu. Satılık konut ilan metrekare cari fiyatları aynı dönemde İstanbul’da yüzde 238,8, Ankara’da yüzde 203,3 ve İzmir’de yüzde 180,4 arttı. Ortalama satılık konut metrekare fiyatları İstanbul'da 19 bin 802 lira, Ankara'da 8 bin 848 TL ve İzmir'de 14 bin 583 TL oldu. Ülke genelinde ve üç büyük ilde konut fiyatları artmış olmasına rağmen İstanbul'daki konut fiyatlarının yıllık artış oranı uzun bir aradan sonra düşüş gösterdi.
İstanbul'daki yıllık fiyat artış oranı geçen aya kıyasla 2,1 puan azaldı. Bu azalışın 2017 Eylül'den sonra görülen en yüksek düşüş olduğuna dikkat çekildi.
Durgunluk belirtisi var
Rapora göre, enflasyondan arındırılmış satış fiyatları hem ülke genelinde hem de üç büyük ilde yükseldi.
Konut talebi, Haziran ve Temmuz aylarındaki düşüşün ardından Ağustos’ta bir miktar yükseldi. Konut talebi endeksi geçen aya kıyasla yüzde 2,3 artarak 131,5 oldu. Bununla birlikte konut talebi geçen yılın Ağustos ayına kıyasla yüzde 1 daha düşük seyretti. Talep göstergesinin Mayıs’tan itibaren aşağıya yönelmesi dikkat çekici olarak yorumlandı. Raporda, "Hatırlatmak gerekirse, talep göstergesi Haziran'da yüzde 22,7, Temmuz'da ise yüzde 21,4 azalmıştı. Talep göstergesi Ağustos'ta bir miktar yükselse de konut talebi Mayıs ayındaki seviyesine kıyasla yüzde 37,9 daha düşüktür. Talep göstergesindeki bu büyük düşüşün konut piyasasında bir durgunluk emaresi olarak nitelendirilebileceğini belirtmek isteriz" değrelendirmesi yer aldı.
İlanlar daha uzun kaldı
Konut piyasasındaki arz-talep dengesinin bir göstergesi olarak izlenen satılan konutların satılık ilan sayısına oranı, önceki aya göre hem ülke genelinde hem de üç büyük ilde yükseldi. Satılık konut ilanlarının ne kadar süre yayında kaldıklarını ölçen “kapatılan ilan yaşı” geçen aya kıyasla ülke genelinde ve üç büyük ilde uzadı. Kapatılan ilan yaşı ülke genelinde 37,6, İstanbul’da 38,1, Ankara’da 31,9 ve İzmir’de 41,5 gün oldu.
Lüks konutun metrekaresi 34 bin 205 lira
Bu ayki raporun özgün konusunu oluşturan ucuz ve lüks konut fiyatlarının analizine göre yıllık ortalama satılık konut fiyat artış oranı ucuz konutlarda yüzde 186,3, lüks konutlarda ise yüzde 153,5 olmuştur. Böylece, ortalama satılık konut metrekare fiyatı lüks konutlarda 34 bin 205 TL’ye, ucuz konutlarda ise 6 bin 601 TL’ye yükseldi.