Bloomberg HT’de Üst Düzey programına konuk olan NEF Yönetim Kurulu Başkanı Erden Timur, gayrimenkul sektöründeki sorunları ve şirketin 2021’deki planlarını değerlendirdi.
Erden Timur, ocak-şubat aylarında konut satışlarındaki düşüşü değerlendirdiği konuşmasında, sektör genelinde 1. ve 2. el konut satış dağılımının yüzde 50-50 olduğunu, fakat son 2 yıldır ikinci el lehine sürekli bir artış yaşandığını söyledi. Temel sorunun birinci el satışlarda olduğunu dile getiren Timur, istihdamı artıran ve birçok sektöre kaynak sağlayan 1. el satışların yüzde 30'lar seviyesine geldiğini aktardı.
Sektör, kamu bankaları öncülüğünde tekrar bir faiz kampanyası beklentisi içinde mi? sorusunu yanıtlayan Timur, “Bu dönemde de böyle bir kampanyaya ihtiyaç olacaktır. Bu sene bu faiz oranlarıyla gidilecekse farklı rakamlar görmemiz çok zor. Birkaç senedir zaten ciddi bir arz azalışı var. Talep bu seviyelerde giderse, yeni arz gelmeyecektir. Alınan ruhsatlar yine bir önceki senelerdeki gibi kalacaktır.” dedi.
Timur, sektördeki fiyat artışlarındaki son durum hakkında şu ifadeleri kullandı:
“Son 3 yıldır reel olarak konut fiyatları artmıyordu. Geçtiğimiz sene yüzde 10 arttı. Reel olarak TÜİK'in enflasyon verisine göre artış hesaplanıyor. Şu anda yeni yapılan konutlarda her sene yüzde 30 civarında inşaat maliyeti artıyor. Buradaki temel sorun arsa, bunu tekrar tekrar vurgulamak gerekiyor. Maalesef dünyanın en pahalı arsalarının olduğu ülkedeyiz. Biz dünyada farklı yerlerde de projeler yapıyoruz, New York'ta mesela, arsanın konut satış fiyatına oranı maksimum 25'lerde, hatta Manhattan'ın en iyi yerinde yüzde 30'larda. Berlin'de yüzde 18 seviyelerinde, başka ülkelerde ise yüzde 10 seviyelerinde. Fakat, Türkiye'de bu seviyeler yüzde 50, hatta 60 oranlarında. Bu arsa fiyatlarıyla ulaşılabilir konut üretmek imkânsız oluyor. Sadece TOKİ bu anlamda vatandaşın ihtiyacını karşılayabiliyor. Mesela Kazakistan'da Almaata'da biz inşaat yapıyoruz. İnşaat maliyetleri Türkiye gibi aynı fakat arsa fiyatları yüzde 10'lar seviyesinde, bunun çözülmesi gerekiyor. Hükümet sabit konut fiyatlı arsalar üretebilir, çünkü özel sektör sadece orta ve üst seviye için konut üretiyor, arz fazlası oluyor ve sektörel sorunlar baş gösteriyor. Altyapısı tamamlanmış arsa geliştirip tekil müşteriye satmaya odaklanıyoruz”
NEF’in 2021 yılı hedefleri hakkında açıklamada bulunan Timur, New York projesinde bu yılın sonunda oturum başlayacağını ve pandemiden dolayı lansmanı mart ayına ertelemek zorunda kaldıklarını söyledi. Lokal bir ortakla çalıştıkları için projenin yüzde 90'ının Amerikalılara satıldığını dile getiren Timur, “İyi gidiyor çok olumlu geri dönüşler alıyoruz. Pandemi ile artan taleple beraber, bahçeli ve teraslı projeler üreteceğiz. İlk defa Türkiye'de kurumsal arsa satışı yapacağız.” dedi.