Dilara SARI
Pandemi etkisiyle köşeye sıkışan enerji sektörü kabuk değiştiriyor. Düşük petrol fiyatları ve talep endişeleri ile gelir kaybı yaşayan enerji şirketleri çıkış yolunu satın alımlar ve birleşmelerde görüyor.
Uzmanlar ABD'li dev Chevron’un Houston merkezli Noble Energy’yi 5 milyar dolara satın almasının sektör için sondan çok başlangıç olacağı görüşünde. Düşük fiyatlar, talepte sert gerilemeler ve pandeminin ekonomiler üzerindeki etkilerini en çok hisseden sektörlerden biri olan enerji sektöründe satın alma ve birleşmelerin devamının görülmesi olasılığı yüksek.
S&P'nin değerlendirmelerine göre petrol fiyatlarında önemli düşüşlerin görüldüğü dönemlerin birleşme ve satın alımlara sebep olması tarihte tekrarı görüşmüş trendlerden. Verilere göre 1995’ten beri petrol şirketleri tarafından 50 anlaşma imzalanmış; ve bu anlaşmalar hemen hemen her seferinde petrol fiyatlarındaki çöküşleri takip etmiş.
1998’de British Petroleum’un BP Amoco şirketini 62 milyar dolara satın alması; 1999’da Exxon’un Mobil Corp. ile 90 milyar dolarlık anlaşma imzalaması ve 2001’de Chevron’ın Texaco şirketini 45 milyar dolara alması petrol fiyatlarında düşüşleri takiben gerçekleşmiş satın alımlardan sadece bazıları. Yine 2014’ün özellikle ikinci yarısında düşen fiyatlar ile satın alımların arttığı kaydediliyor.
Gelir kaybı yaşanan dönemlerde şirketler yeni birleşmeler ve satın alımlar üzerinden maliyet kontrolü yapabiliyor. New York Times’a açıklamalarda bulunan Chevron CEO’su Michael Wirth, satın alımın Chevron için “maliyet kontrollü rezerv ve kaynak” sağladığının altını çiziyor. Noble Energy öncesinde Chevron Anadarko Petroleum için teklifte bulunmuş, ancak 38 milyar dolarlık anlaşmayı Occidental Petroleum’a kaybetmişti.
Noble Energy anlaşması Chevron’a geniş bir doğal gaz rezervi sağlayarak gelirleri çeşitlendirme şansı sunuyor.
Uzmanlara göre sektörün bütünlükten uzak oluşu ve zora giren karlar da şirketleri çıkış yolu bulmaya zorluyor. Üstelik enerji sektöründe yeşil kaynakların öne çıkması da büyük petrol şirketlerini farklı alanlara yönelmeye itiyor.
Ancak herkes bu zor günlerin şirketleri karlı birleşmelere iteceği fikrinde değil. Uzmanlar sektörde özellikle yüksek borçluluk sorununu çözmeden şirketlerin varlık alımı üzerinden bu tarz bir yükü kaldırmak istemeyeceklerinin altını çiziyor. Ayrıca S&P değerlendirmelerine göre sektörde finansman kaynakları da oldukça kısıtlı.
Bu nedenle sektörde satın alım ve birleşmeler özellikle devlet kaynaklarına yakın kamu şirketlerinde veya nakit akışında sorun yaşamayacak büyüklükteki şirketlerin yönelmesi bekleniyor.
Ekonomilerde toparlanmanın hızlanması ile sektörde değişecek trendleri ise zaman gösterecek.
