İstanbul "rekabette", Ankara "yaşam kalitesi"nde önde

Türkiye'deki 81 ili "Yaşam, Eğitim, Yatırım, Altyapı, Hizmet, Ulaşım, Güvenlik" gibi 85 ayrı başlıkta tek tek analiz eden araştırmada, Türkiye'deki tüm şehirler, sosyo-ekonomi, ticari, eğitim, altyapı gibi bir çok başlıkta incelendi.

Çalışmaya ilişkin bilgi veren Prof. Dr. Melih Bulu, Türkiye'de 81 ili kapsamlı olarak inceleyen tek çalışma olan URAK İllerarası Rekabetçilik Endeksi'nde, bu kez son beş seneyi incelediklerini söyledi.

Dünya tarihinde ilk defa şehirlerde yaşayan nüfusun kırsal alanı geçtiğine işaret eden Bulu, şehirlerin teknolojiyi daha yoğun kullanıyor olmasının ve kalifiye iş gücünü kendine çekmesinin, şehirlerin tercih edilmesinde önemli etkenler arasında yer aldığını aktardı.

Bulu, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Şehirler tek başlarına ülkelerin kaderini değiştirebiliyor. İstanbul'un nüfusu Bayburt'un 180 katı, dolayısıyla bu iki ili aynı sistemle yönetmek doğru değil. Türkiye'de ekonomik anlamda ilk 10 il, Türkiye'nin yüzde 70'ini oluşturuyor, 71 il ise yüzde 20'sini. İlk 10 il diğer 71 ili finanse ediyor. Bu 10 il yatırımları çekiyor, ne kadar teşvik verilirse verilsin, diğer 71 ile istenen seviyede yatırım gitmiyor.

Dolayısıyla bunu göz önünde bulundurarak, belki de bütün illerin üretmeyeceği bir mekanizmayı yerleştirmek gerek. İkinci bir metropol alan oluşturmalıyız. Böylece İstanbul'un üzerindeki yük azalır. İkincisi daha planlı olacağı için daha verimli daha etkin bir metropol alanı olabilir. Türkiye'nin buna kafa yorması gerek."

81 ilin toplam ekonomik performansının, Türkiye'nin makroekonomik performansını oluşturduğunun altını çizen Bulu bu çerçevede şehirler arasında ekonomik farkın çok büyük olduğunu bildirdi.

Bulu, "İllerarası Rekabet Endeksimizi kullanarak şehirlerimizin yerel yöneticilerinin kendi performanslarını analiz ederek ve eksik olduğu konularda kendilerini geliştirerek ülke ekonomisine katkılarını artırabileceğini ümit ediyoruz. Ayrıca merkezi karar vericilerin de şehirlerin yıllar içerisindeki mukayeseli durumlarını inceleyerek gelecek yıllara yönelik oluşturulacak politikalar için faydalanacaklarını düşünüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

- Bolu, Aydın ve Gaziantep en rekabetçi ilk 20 il arasında

Toplantı çerçevesinde Metin Gürler, çalışmanın sonuçlarını paylaştı.

Verilere göre, genel endekste İstanbul 100 üzerinden 69,13 puan ile Türkiye'nin en yüksek rekabet gücüne sahip ili olarak belirlendi. İstanbul'u 46,04 puanla Ankara izledi.

Üçüncü 33,80 puanla İzmir, dördüncü 28,30 puanla Kocaeli, beşinci 25,49 puanla Bursa, altıncı 22,63 puanla Eskişehir, yedinci 22,53 puanla Antalya, sekizinci 21,25 puanla Konya, dokuzuncu 19,55 puanla Yalova ve onuncu ise 19,22 puanla Sakarya oldu.

Genel Endeks sonuçlarına göre sıralamalara bakıldığında bu dönem ilk kez Bolu, Aydın ve Gaziantep'in en rekabetçi ilk 20 il arasına girerken, Genel Endeks sonuçları yıllar itibarıyla incelendiğinde, beş dönem boyunca sırası devamlı yükselerek çekim gücü artan ve artma eğiliminde olan iller ise Yalova, Düzce ve Uşak oldu.

Çekim gücü azalan iller hesaplamasında Kayseri, Artvin ve Kahramanmaraş illerinin çekim gücünün azalma eğiliminde olduğu belirlendi.

- Beşeri sermaye ve yaşam kalitesinde, Ankara İstanbul'un önünde

Türkiye'nin en düşük rekabet gücüne sahip ili ise 5,35 puanla Ağrı oldu.

Son 10'da Ağrı'nın önünde sırasıyla 6,01 puan ile Hakkari, 6,59 ile Şırnak, 6,89 ile Muş, 6,97 ile Iğdır, 7,74 ile Şanlıurfa, 7,77 ile Batman, 7,96 ile Van, 8,13 ile Mardin ve 8,72 ile Bitlis yer aldı.

Sonuçlara göre, İstanbul "Beşeri Sermaye ve Yaşam Kalitesi Alt Endeksi" dışındaki "Yenilikçilik, Üretim ve Ticaret, Yaşanabilirlik" alt endekslerinin de zirvesinde yer aldı.

Ankara ise 53,7 puanla Beşeri Sermaye ve Yaşam Kalitesi Alt Endeksi'nde birinci oldu.

Aynı endekste Ankara'yı sırasıyla 52,13 puanla İstanbul, 47,27 puanla Kırşehir, 45,80 puanla Tunceli, 44,75 puanla İzmir, 43,82 puanla lsparta, 43,31 puanla Muğla, 40,09 puanla Antalya, 39,43 puanla Nevşehir ve 39,32 puanla Edirne takip etti.

Beşeri sermaye ve yaşam kalitesi alt endeksinde en düşük rekabetçilik seviyesine sahip son 5 il ise sırası ile Batman, Mardin, Şırnak, Ağrı ve Şanlıurfa oldu.

- Üretim ve ticarette Şanlıurfa geriliyor

On iki değişkenden meydana gelen Yenilikçilik Alt Endeksi'nin sonuçları incelendiğinde, İstanbul'un (95,15) yine en rekabetçi il olduğu görüldü.

İstanbul'u sırasıyla Ankara (48,23), İzmir (24,65), Kocaeli (17,02), Bursa (12,83), Konya (9,70), Denizli (7,84) ve Gaziantep (7,08) takip etti.

Otuz dört değişkenden meydana gelen Üretim ve Ticaret Alt Endeksi'nin sonuçları incelendiğinde, İstanbul'un (yüzde 67,01) en rekabetçi il olduğu, İstanbul'u sırasıyla Ankara (39,23), Kocaeli (38,24), İzmir (37,92), Bursa (28,82), Tekirdağ (28,07) ve Sakarya’nın (28,07) takip ettiği tespit edildi.

Endekse göre üretim ve ticarette çekim gücünü artıran 10 il ise Tekirdağ, Sakarya, Yalova, Bolu, Uşak, Isparta, Erzurum, Kars, Sinop ve Artvin oldu. Şanlıurfa ise Üretim ve Ticaret Alt Endeksinde sıralama sürekli gerileyen il olarak dikkati çekti.

Yirmi üç değişkenden meydana gelen Yaşanabilirlik Alt Endeksi'nin sonuçları incelendiğinde, birinci sıradaki İstanbul'u (50,30) sırasıyla Ankara (45,84), Trabzon (31,64), Eskişehir (31,46), İzmir (30,42) Bursa (30,19) ve Rize (28,92) takip etti.

AA