"Kredilere ulaşmak zor, yine de karton-ambalaj sektörü iyi iş çıkarıyor"
-
Duran Doğan Packaging Genel Müdürü ve KASAD Başkanı Alican Duran, "Kredilere ulaşmak çok zor. Faizler de yüksek. Bu da bütün kârlılık bölümünü öldürüyor. Yine de sektör iyi iş çıkarıyor. Sektörde çift haneli EBITDA'lar söz konusu" ifadelerini kullandı.
Duran Doğan Packaging Genel Müdürü ve KASAD Başkanı Alican Duran, Bloomberg HT'de Arzu Maliki'nin sunduğu Üst Düzey programına katıldı.
Duran'ın programda öne çıkan değerlendirmeleri şunlar oldu:
Aslında etraftaki şartların mükemmel olmadığı bir dönemde olmamıza rağmen yine de karton ambalaj gayet iyi dayanıyor. Batı Avrupa bizim için en büyük pazar, biz net ihracatçı bir sektörüz. Batı Avrupa'nın biraz daha geride olması bizi derinden etkiliyor.
Pazarda Çin en büyük hammaddeci ama ABD bambaşka bir konu. ABD bizim için fırsat, önceden ilk 10'da bile olmayan Amerika pazarı şu anda 1 numaraya geldi ki bence 5 sene içinde kalan dokuz ülkenin toplamı bir Amerika etmeyecek.
Tabii ki politik olaylar yaşanmaz sadece sanayideki şartlara bakarsak Amerika çok daha büyük bir pazar olacak Türkiye için. Avrupa'da resesyon devam ediyor ama Amerika pazarında işler iyi, Uzakdoğu ise aşırı kapasiteden dolayı çok iyi değil ama orada devlet sübvansiyonu var.
"Kredilere ulaşmak zor"
Sektör olarak üretime çok yatırım yaptık, hâlâ da yatırım yapmaya devam ediyoruz. Ama arz-talepte dengesizlik var, Avrupa kötü olunca bu durum bize de yansıyor.
Bizim için mesela Irak da çok ciddi bir pazar. Oraların konjonktür koşulları düzeldiği zaman bizim için de çok daha iyi olacak. Bütün bu handikapa rağmen ihracatta %2'lik bir artış var ama kârlılık boyutuna geldiğimiz zaman bambaşka bir tablo görüyoruz. Çünkü giderlerimizin hepsi TL bazlı ama genel satış politikamız euro ve dolar üzerine dolayısıyla giderlerimizi TL'den ödeyip gelirlerimizi de euro ve dolarla aldığımızda bu bütün karlılığımızı eritiyor.
Ödemelerde de müşterilerimiz zorlanıyor, onlar zorlanınca biz peşin aldığımız hammaddeleri almak için bankalardan kredi almaya çalışıyoruz. Kredilere de ulaşmak çok zor. Faizler de yüksek, bu da bütün kârlılık bölümünü öldürüyor. Yine de sektör iyi iş çıkarıyor, çift haneli EBITDA'lar var, diğer sanayi kollarına göre iyi bir durumda olduğumuzu söyleyebilirim.
Merkez Bankası faizi düşürdü ama pratikte biz bunu bankalardan alabiliyor muyuz, hayır alamıyoruz. Çünkü şu anda bankaların da kaynakları limitli ya da öyle söylüyorlar. Şu anda bir sanayici sadece krediyle yatırım yapmayı düşünüyorsa ben 'bir daha düşün' derim çok riskli olur sanayide fazla risk almamak lazım.
"Fiyat tutturmakta zorlanıyoruz"
Şu anda tabii TL olarak yukarıda kaldığı için maliyetlerimiz bunu euro veya dolara döndürdüğümüzde ne yazık ki bir de işçiliklerimiz yukarda kalıyor.
Dolayısıyla rekabette katma değerli bir ürün olmadığı sürece biz de fiyat tutturmakta zorlanıyoruz. Bu bizim için yapısal bir sorun olmaya başladı. İşçilik ücretlerimiz iki kat arttı. Bu, sanayici için çok yaşanabilir bir ortam değil. Bir an önce daha rasyonel rakamlara gelmeyi bekliyoruz. Avrupa'daki karton-ambalaj büyümesinin yüzde 50'si Türkiye ve Polonya'dan geldi. Bu, çok önemli bir şey.
Sektörde tasarımın önemi
Prokarton Ödül Töreni'ni yaptık. 22 ülkeden 110 üniversiteden gençler katılıyor, bizim ülkemizden de çok ciddi bir katılım var ve Türk tasarımcılar çok başarılı oldular. 30 projenin 10'u Türk'tü, ODTÜ ödül aldı, aynı zamanda bizim şirketimiz de ödül aldı. Tabii bunların hepsi sektörün prestijini artırmak için çok güzel şeyler.
Ambalaj hammaddeleri içindeki en şanslı hammadde karton çünkü yüzde 85 geri dönüştürülebiliyor. Yeni dünya düzeninde çevreyi korurken bir yandan da ekonomik savaş olacak. 'Bir ürün geri dönüştürülebilir mi?' artık soru bunun üzerinden geliyor. Hammaddeniz geri dönüştürülebiliyorsa şanslısınız, aksi takdirde şanslı değilsiniz. İş bu kadar netleşti. Şu anda Brüksel'in son aldığı karar bu.