Tasarruf planları askıya alındı
ING Türkiye ve Ipsos işbirliğiyle yapılan Türkiye'nin Tasarruf Eğilimleri Araştırması'nın sonuçların bakıldığında temel mal ve hizmet unsurlarına erişimin zorlaştığı ve gelir ile yaşam koşullarının baskı altında kaldığı ortamda, yakın gelecekte tasarruf yapmayı planlayanların önümüzdeki "3 ay içerisinde" tasarruf edeceğini belirtenlerin oranı yüzde 18'den yüzde 16'ya gerilediği görünüyor.
ÇAĞLAR KUZLUKLUOĞLU - BLOOMBERG HT ARAŞTIRMA
Fed toplantısının beklendiği ve 75 baz puanlık faiz artırım kararının çıkmasının ardından piyasalarda volatilitenin izlendiği hafta açıklanan tasarruf eğilimleri araştırmasında; yastık altı altın, nakit, sistem içi altın ve BES, katılımcılar tarafından en çok tercih edilen tasarruf araçları olduklarını gözler önüne koydu.
ING Türkiye ve Ipsos işbirliğiyle yapılan Türkiye’nin Tasarruf Eğilimleri Araştırması'nın 2022 ilk çeyrek sonuçlarına göre, halkın yüzde 18,7'si tasarruf sahibi. Pandemi ile Türkiye ve dünyada artış gösteren tasarruf etme eğilimi, söz konusu araştırmanın güncel sonuçlarına göre de yüzde 18,7’lik bu oranla son 1,5 yılın en yükseğinde. Türkiye’de 2017 yılının Şubat ayından bu yana birkaç aylık istisna haricinde yıllık enflasyon yüzde 10’un üzerinde çift hanelerde seyrediyor.
Araştırmanın sonuçlarına bakıldığında; kurlarda yukarı yönlü belirgin hareketlerin izlendiği 2018’de yüzde 15-16’larda seyreden ancak 2017, 2019 yıllarında ve 2020’nin ilk yarısında yüzde 13-14’lerde kümelenen bir tasarruf sahipliği oranı görülüyor. 2020’nin üçüncü çeyreğinde yüzde 20’nin üzerine yükselen bu oran, o dönemden itibaren yüzde 18’lerde seyrediyor.
2021 yılından itibaren dünyada da belirgin biçimde yükselen ve kalıcı hale gelen enflasyon koşulları, Türkiye’de çift hanelerde seyreden enflasyonun 2022’nin ilk çeyreğinde yüzde 60’ların da üzerine çıkmasına neden oldu. Temel mal ve hizmet unsurlarına erişimin zorlaştığı ve gelir ile yaşam koşullarının baskı altında kaldığı ortamda, araştırma sonuçlarına göre yakın gelecekte tasarruf yapmayı planlayanların arasında ise önümüzdeki “3 ay içerisinde” tasarruf edeceğini belirtenlerin oranı %18’den %16’ya gerilemiş görünüyor. Bu durumda yine araştırma sonuçlarına göre “yeterli gelirin olmaması”, tasarruf yapamamanın en önemli sebebi ancak bu sebep 2022 ilk çeyrekte bir önceki çeyreğe göre daha yüksek oranda belirtilmiş vaziyette.
Yastık altı altın ve nakit zirvede
Çift haneli enflasyonun görüldüğü 2017’den günümüze kadar geçen sürede; bireysel emeklilik fonları 2020’ye kadar tasarruf aracı tercihi olma konumunu lider olarak sürdürse de pandeminin başladığı 2020’den itibaren kademeli olarak gerileme kaydetti. Bireysel emeklilik fonlarını aynı dönemde ikinci sırada izleyen “yastık altı altın ve nakit Türk Lirası ve döviz” ise 2021 yılı son çeyreği ve 2022 ilk çeyrekte ilk sıraya yükseldi. Tasarruf aracı tercihlerinde bir diğer dikkat çeken unsur ise; seçenekler arasına 2021 yılının ilk çeyreğinde dahil olan kripto para birimleri oldu. 2021’in ilk çeyreğinde edindiği payını sonraki çeyrekte iki katına çıkaran kripto para birimleri, ulaştığı düzeyi korumayı 2022’nin ilk çeyreğinde sürdürüyor. TL vadeli hesap; 2017 ilk çeyreğinde bireysel emeklilik fonları sonrası yüksek düzeydeki tercih edilme konumunu fazla sürdüremezken özellikle düşük faiz politikasına paralel olarak genelde yatay ve aşağı yönlü bir trend ile ilerliyor. Sistem içi altın ise özellikle ons altının ve döviz kurlarının yükselişleri ile dikkat çektiği 2018 ortasından günümüze olan trendi ile yukarı yöndeki seyri ile dikkat çekiyor. Döviz vadeli hesap ve vadesiz hesap önemli payları ile istikrarlı biçimde konumunu korurken, hisse senedi ve fonlar tercihler arasındaki yerlerini fazla değiştirememiş görünüyor. Hazine bonosu ve devlet tahvili ise en az tercih edilen araç olarak görülüyor.
