Dolar nereye kadar yükselir?
Dolar nereye kadar yükselir?
Doların üst üste rekor kırdığı bugünlerde en sık karşılaştığım soru bu. Hem yakın çevremden hem de okurlardan. Yanıtını bilsem elbette kimseye söylemezdim, ayrıca günde en az 10 saat çalışmak zorunda da kalmazdım.
Neyse, şaka bir yana. Kurun nereye kadar yükseleceği ya da nerede duracağını bilmek mümkün değil. Elbette bu konuda ciddi çalışmalar yapılıyor, biz de bunları elimizden geldiğince yayınlamaya çalışıyoruz. Ancak bu çalışmaların ölçemeyeceği ya da en azından hassas bir şekilde ölçemeyeceği bazı şeyler var: Beklentiler ve risk primleri. Kısaca işin içine insan giriyor, bu beklentiler hızla değişebiliyor ya da aniden değişen jeopolitik durum risk primini artırıyor ve bu durumda hassas ya da tam bir bilimsel ölçüm yapmak zorlaşıyor.
Kurun ileride ne olacağını seviye vererek tahmin etmenin zorluğunun diğer bir nedeni de değişkenlerin çokluğu ve bu değişkenlerin her birinin tahmin edilebilirliğinin güçlüğü. Örneğin, Türkiye'de siyasi gelişmelerin nereye gideceğini ve ne yönde evrilebileceğini tahmin edebilir misiniz? Ya da bir hafta önceye kadar göstergeler ABD'de seçimleri Clinton'ın kazancağını düşünüyordu, şimdi yarış kafa kafaya döndü. Merkez bankalarının ne yapabileceğini tam tahmin edebilir misiniz? Brexit olmasaydı faiz artıracağı düşünülen İngiltere Merkez Bankası faiz indirmeyi tartıştı. Japonya Merkez Bankası'nın daha önce yapılmayan bir şeyi, yani getiri eğrisini ayarlamayı seçti. Bu yıl 4 kez faiz artıracağı söylenen Fed daha bir kere bile sıkılaştırmaya gitmedi. Daha bu liste uzar.
O zaman ne yapılmalı? Bu konuda kafa yoruyorsanız ya da uzun vadeli yatırımcıysanız, trende yani genel olarak yöne bakmalısınız.Örneğin, Fed'in faiz artırmaya hazırlandığı, TCMB'nin faiz düşürme eğiliminde olduğu, siyasi alanda belirsizliğin sürdüğü, Güneydoğu sınırındaki gerginlikler dikkate alındığında doların TL karşısındaki yönünün yukarı olduğu söylenebilir. Ancak bence seviyeden bahsetmek pek inandırıcı değil.
Elbette ciddi araştırmalar sonucun tahminde bulunanların emeklerine saygısızlık etmek istemem ama bu kadar çok değişken varken ve işin içine insan duyguları ve beklentileri giriyorsa, bu tahmini seviyeler pek de de inandırıcı gelmiyor bana.
Dolayısıyla yatırımlar uzun vadeli yapılmalı, acele edilmemeli ve seviye peşinde koşmaktansa profesyonellerin bilgi ve deneyimlerine başvurulmalı.
aoz@bloomberght.com
