Hepi topu 623 kilometrekarelik küçücük bir coğrafyada, Gazze'de, 60 küsür yıldır yanan ateş yeniden alevlendi. İsrail, kendine çevrilen füzeleri sebep göstererek Filistin'e operasyona başladı. En son 2008'de gördüğümüz acı tablonunun tekrarı yaşanıyor. Yine siviller öldürülüyor.

Eski İsrail büyükelçimiz, diplomat, akademisyen ve yazar Oğuz Çelikkol, yaşananların sürpriz olmadığını söylüyor. "1967 yılından bu yana müzakereleri devam eden barış süreci 2 ay önce yeniden sekteye uğradı. İsrail, içinde Hamas'ın olduğu bir hükümetle müzakereye devam etmem deyip masadan kalktı" diye anlatıyor.

Akıllı Para'da konuğum olan Çelikkol, faturası sadece Gazze'ye değil İsrail'e de çok büyük olan kara harekatının, İsrail'in iki devletli çözümden tamamen uzaklaştığı anlamına geldiğini söylüyor. Bu noktada anahtarın ABD olduğuna işaret eden Çelikkol, "Dünyada İsrail'i ikna edebilecek, yeniden masaya oturtabilecek tek güç Amerika'dır. Amerika acilen İsrail'i ikna etmeli, kan durmalı, sivillerin güvenliği sağlanmalı, barış ve çözüm süreci devam etmelidir. İki devletli bir çözümün alternatifi yoktur" diye konuşuyor.

Peki Amerika İsrail'i ikna edebilir mi? Gazze'deki dehşet büyüdükçe kamuoyunun hükümetler üzerindeki baskısı artıyor. Yani bugün tüm dünyada izlediğimiz protestolar boşuna değil. İşe yarıyor ama yetmiyor. Çünkü daha etkili başka dinamikler var. Örneğin Çelikkol, ABD'nin yeniden başkanlık seçim sürecine girdiğini hatırlatıyor. "Bu dönemde Obama, Yahudi lobisini üzmek istemeyecektir" diyor.

-Rus ruleti

Ortadoğu'da hal böyleyken Doğu Avrupa'da da Rusya-Ukrayna gerginliği sürüyor. Yılbaşından bu yana iki ileri bir geri ilerleyen bir süreç var. Ne Rusya ne Batı vazgeçmiyor. Dünya hop oturup hop kalkıyor. Çünkü burada iş Gazze'ye benzemiyor. Hem ticaret hem petrol söz konusu. Dünyaca ünlü yatırım şirketi Nomura'nın kıdemli siyasi analisti Alastair Newton, Akıllı Para'ya Londra'dan katıldı. Politik risklerin analizini yaptı. Ona göre bu taraftaki haber akışı, anlatılan hikaye ve yapılan yorumlar gerçeğin önüne geçmiş durumda. Son olarak Malzeya uçağının Ukrayna hava sınırında direnişçilerin olduğu bölgede atılan bir füzeyle düşürülmesinde, Rusya'nın rolü olduğu düşünülmekte. ABD bu görüşle birlikte sert yaptırımları bir kez daha gündeme getirdi. Dün biraraya gelen Avrupa Dışişleri Bakanları toplantısından da Rusya'ya karşı yeni tehditler çıktı.

Artık 3. tur yaptırımlar gündemde. Alastair Newton, bu yaptırımlar devreye girerse sadece şahısları ya da belli başlı şirketleri değil tüm sektörleri etkileyebileceğine dikkat çekiyor. Henüz böylesi bir gelişmeyi öngörmediklerini söyleyen Newton, "İran'a uygulanan türden finansal yaptırımlar gibi söylentisi bile piyasaları ürküten bu tarz yaptırımlar B planı olarak görünüyor. Yani henüz ön planda değil" diye konuşuyor.

-Yolun sonunda ne var?

Bir yanda Gazze, diğer yanda Rusya... Irak'da kısa süre önce yaşanan IŞİD terörü de sona ermiş değil. Petrol fiyatları açısından büyük endişe yaratan, IŞİD'in Musul'u işgaliyle alevlenen süreç devam ediyor. İlk haber akışıyla 115 doları bulan petrol fiyatları şu sıralar sakinleşti ama risk sürüyor. Ayrıca Endonezya'da seçim bitti, yeni hükümetin iddialı büyüme planı soru işaretleri yaratıyor. Çin Hükümeti yüzde 7,5 büyüme hedefiyle tehlikeli reçeleri yeniden uyguşamaya soktu. Brezilya Ekim'de seçime gidiyor...
Jeopolotik riskler her yerde!

Piyasalar 3 Maymun'u oynuyor.

Nomura International Kıdemli Siyasi Analisti Alastair Newton, petrol istisna olmak üzere şu anda hiçbir varlık sınıfı için sistemik bir etki görmediklerini söylüyor. "Piyasa bu yıl jeopolitik risklerden çok ciddi ektkilenmedi" diyor. Ancak parasal iklim değiştikçe, yolun sonuna doğru riskten kaçınmanın artacağına dikkat çekiyor ve ekliyor:

"Piyasalarda daha fazla oynaklığın hakim olacağını düşünüyorum.Siyasi riskler er ya da geç önemli bir rol oynayacak."

FED para politikasını değiştirdiğinde, Çin kemer sıkmaya başladığında, gelişen piyasalarda sermaye çıkışları hızlandığında; bugün düştüğü yeri yakan ateş piyasaları alev alev sarabilir. Dikkat!