Advertisement
KÜRESEL PİYASALAR ABONE OL

ABD ile İran arasında çatışma riski, dikkatlerin Fed Başkanı Jerome Powell'ın ABD merkez bankasının gösterge faizi indirmek ye da yükseltmek için ekonomik görünümde "somut" değişiklik gerektiğini söylediğinde ne demek istediği sorusuna çevrilmesine neden oluyor.

Şimdiye dek yanıt, yatırımcıların İran'ın ABD'nin en önemli generallerinden birisini öldürmesinin ardından nasıl tepki vereceğini görmek için beklemeye geçmesi ile birlikte, Fed Başkanı'nın 11 Aralık'taki basın toplantısında tekrarladığı bu eşiğe ulaşmanın zaman alacağı şeklinde.

Politika yapıcılar, faizleri tüm yıl boyunca sabit tutacaklarını işaret ettiler ve Fed yetkililerinin Cuma günü ABD'nin hava saldırısı ile İranlı General Kasım Süleymani'yi öldürdüğü haberinin patlamasından bu yana verdikleri tepki ülke ekonomisinin güçlü konumunu vurgulamak oldu. Bunun sebeplerinden biri olarak, kısmen küresel alanda öngörülemeyen jeopolitik gelişmelere "sigorta" olarak niteledikleri 2019 yılındaki üç faiz indirimi gösterilebilir.

ABD hisse senetleri halen rekor rekor zirveler yakınında seyretmesi ve petrol fiyatlarının son yıllardaki işlem bandı içinde seyretmeye devam etmesi ile birlikte, Fed fonları (Fed'in gösterge faizi) vadelilerinin 2020 yılı sonunda çeyrek puanlık bir faiz indirimini neredeyse tam olarak fiyatlarmalarına karşın, somut bir yeniden değerlendirme eli kulağında görünmüyor.

New York'ta Standard Chartered Bank ekonomisti Sonia Meskin, Fed'in 10-11 Aralık politika toplantısının tutanaklarını işaret ederek, "Beklemede kalıyorlar," dedi ve "Jeopolitik olaylara tepki vermek, sanırım bu olaylar açık ekonomik sonuçlar doğurmuyorsa, onlar için tehlikeli olacak" değerlendirmesinde bulundu.

Cuma günü açıklanan tutanaklara göre, Fed yetkilileri, para politikasının mevcut durumunun muhtemelen bir süre daha uygun kalacağını ve faizlerin düşük tutulmasının ekonomiyi desteklemek için yardımcı olduğunu kaydetti.

Bazı Fed yetkilileri, haftasonu San Diego'da düzenlenen ekonomik konferansta yaptıkları konuşmalarda bu görüşü destekleyici yönde yorumlarda bulundu.

Cleveland Fed Başkanı Loretta Mester, Bloomberg TV'ye yaptığı değerlendirmede, İran anlaşmazlığına ilişkin risklere rağmen, ABD ekonomisinin, temel göstergeler dikkate alındığında güçlü olduğunu söyledi. Chicago Fed Başkanı Charles Evans ise, merkez bankasının önceki faiz indirimlerinin "risk yönetimi" anlamına geldiğini ve halihazırda mevcut faiz oranlarına yansıdığını vurguladı.

Petrol etkisi

Yüksek petrol fiyatları bir risk oluşturabilir, ancak bu risk yükselişin sürekli olması halinde ortaya çıkar. Fiyatlar, Nymex piyasasında işlem gören Batı Teksas petrolü (WTI) kontratlarına göre, Süleymani'nin ölümü ile sonuçlanan ABD saldırısından bu yana yaklaşık yüzde 3 ya da varil başına 2 dolar yükseldi.

Chetan Ahya başkanlığındaki Morgan Stanley analistlerinin hazırladığı rapora göre, petrol fiyatlarının 20 ila 30 dolar daha artması küresel makro görünüm için önemli olumsuz sonuçlara yol açabilecek. Ancak Morgan analistleri, ABD'nin artan petrol üretimi ve daralan petrol dış ticaret dengesinden dolayı petrol fiyat şoklarına önceye nazaran daha az duyarlı olduğunu kaydettiler.

Görev alanı ABD'nin en en büyük petrol üreticilerine ev sahipliği yapan Dallas Fed Başkanı Robert Kaplan, finans piyasalarında jeopolitik gerilimlerden kaynaklanan birazcık volatilitenin kötü bir şey olmayabileceğini işaret etti.

Kaplan, San Diego konferansı sırasında verdiği mülakatta, "Risk varlıklarının yeniden fiyatlanması sağlıklı olabilir," dedi ve "Gözleyeceğim nokta finansal koşullarda sert bir sıkışma olup olmayacağı, özellikle paraya ulaşabilirlik ve paranın maliyetinde" şeklinde görüş bildirdi.

New York'ta Barclays Plc  baş ABD ekonomisti Michael Gapen, "Tüm bunlar, özellikle hisse senedi piyasasında 'büyük bir hareket' olmazsa, merkez bankacıların muhtemelen ekonominin genelinde ne gelişmeler olduğuna ve  büyümenin kaydadeğer bir şekilde yavaşladığına ilişkin işaretler olup olmadığına odaklanmayı sürdüreceklerini gösteriyor," dedi ve diğer faktörlerin kötüye gitmemesi durumunda muhtemelen böyle bir satış dalgasının görülmeyeceğini sözlerine ekledi.