EBRU USTA/BLOOMBERG HT PARA VE SERMAYE PİYASALARI MÜDÜRÜ
endeksinde günlük hacim son ayların en düşük seviyesine geriledi.
Gerek seçim öncesi bekleme dönemi olması gerekse de yatırımcıların, geçtiğimiz yılki rekor yükselişlerin ardından gerileyen Borsada alternatif yatırım araçlarını tercih etmeleri düşüşte etkili unsurlar olarak öne çıktı.
Borsa İstanbul’da bir taraftan yatırımcı sayısı rekoru kırılırken diğer taraftan hacimde düşüş dikkat çekiyor.
Borsada yatırımcı sayısı bir yıl önceki 2,4 milyondan 4,2 milyon kişiye yükseldi. Ancak yatırımcı sayısındaki artışın tersine Mart ayı başından itibaren borsada günlük işlem hacminde gerileme ivmesi izlendi.
BIST 100 endeksinin hacim rekoru 14 Aralıkta 158,9 milyar lira ile kırılırken, yılın son aylarında endekste ortalama işlem hacminin 100 milyar lira seviyesine çıktığı görülmüştü.
Şubat ayındaki deprem sonrasında gerileyen işlem hacmi 16 Şubat tarihinde tekrar 96 milyar TL’ye çıkarken Mart ayı ortası itibarıyla işlem hacimlerinin Aralık ayı zirvesinin üçte birine kadar gerilediği görüldü.
Haftanın ilk işlem gününde 46 milyar TL’ye kadar gerileyen hacmin ilk sıralarında yer alan şirketlerde değişimler de göze çarpıyor.
Son dönemde yerli yatırımcıların halka arzlara ilgisi artarak devam ederken dünkü 46 milyar TL’lik işlem hacminin ilk sırasında yer alan şirketlerde de değişim var.
Ocak ayında halka arz edilen Astor Enerji dünkü işlem hacminden en çok pay alan şirket oldu. İkinci sırada yer alan Ereğli’nin ardından üçüncü sırada ise yine Mart ayında halka arz olan Aydem Yenilenebilir Enerji şirketi yer aldı.
Banka hisselerinde hacmin düşmesiyle hacim düşüyor
Endeksler bazında bakıldığında ise hacim rekorunun kırıldığı 14 Aralık tarihinden 5 gün sonra bankacılık endeksinin de rekor kırdığı görülüyor.
Bankacılık endeksi rekor seviyeyi gördüğü bu seviyeden yüzde 15’e yakın gerilemiş durumda. Banka hisselerinin işlem hacminin gerilemesiyle Borsa İstanbul’un hacminin de gerilediği görüldü.
2022 yılında küresel piyasaların aksine Borsa İstanbul, negatif reel faizler ve yüksek enflasyon ortamında getiri arayışının merkezi haline gelmişti.
New York borsasında 2022 yılında S&P 500 endeksi yüzde 19,4, Dow Jones endeksi yüzde 8,8 ve Nasdaq endeksi yüzde 33,1 değer kaybetmişti. Avrupa borsalarında ise İngiltere'de FTSE 100 endeksi yıllık bazda yüzde 0,9 yükselirken, Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 12,4 ve Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 9,5 gerileme kaydetmişti.
BIST 100 endeksi ise geçtiğimiz yılın tamamında ulaştırma ve banka hisseleri öncülüğünde yüzde 200'e yaklaşan getiri elde etti. Hem endeks hem de hacim bazında tarihi bir yılı geride bırakan Borsa İstanbul’da 2022'de 1 milyon 300 binden fazla yeni yatırımcının katılımıyla rekorlar kırılmıştı.
Geçtiğimiz yıl Temmuz ayından yılsonuna kadar aylık bazda bakıldığında da BIST 100 endeksi 2017'den bu yana ilk kez 6 ay üst üste yükselirken, işlem hacimleri de rekor seviyelere çıkmıştı.
Borsada işlem hacmi neden önemli?
Borsada işlem hacmi, alış ve satış kapsamındaki menkul kıymetlerin adedi ile bunların işlem sırasındaki fiyatlarının çarpımını ifade etmektedir.
Hacmi artan hisseler, çok fazla el değiştirmiş olan senetlerdir. Hacmi düşük hisseler ise senetlerin daha az el değiştirdiğini gösterir. Yatırımcılar da bu değerin büyüklüğüne göre hareket eder. Borsanın genelinde veya hisse bazında hacim artış/azalışı yüksek devir hızı anlamında gelir.
Borsada işlem hacminin düşüşü sığ piyasa anlamına gelir ki bu durum likiditenin azalması nedeniyle aşağı ve yukarı yönlü değişimlerin ve volatilitenin artması anlamına da gelir.