Tıpkı SSK'lılarda olduğu gibi Bağ-Kur'lularda da 1.10.2008 gününden sonra prim ödedikçe ileride alınacak emekli aylıkları düşüyor
Ali Bey bu mektubu Ödemiş-Salihli arasında bulunan Bozdağ'da bir köyden yazıyorum. Yıllarca bu ilçelerde esnaflık yaptım. 2012 yılı şubat ayında da emekli oldum. En son basamaklar varken 14'üncü basamaktan prim ödüyordum. Basamaklar kaldırıldıktan sonra da ayda 500 lira ödeyerek devam ettim. Bana 822 lira emekli aylığı bağlamışlar; üstelik artık işyerim olmadığından destek prim kesintisi de yok. Komşum ise 7'nci basamaktan eski yıllarda emekli olmuş, eline geçen aylık 780 lira. Aramızda sadece 40 lira fark var. Sizden isteğim, bana bağlanan emekli aylığı konusunda hata var mı bakar mısınız?
■ Mehmet Öztürk-Salihli
Sayın okurum, sizin gibi mektup yazan o kadar çok ki. Mesela sabah elime geçen mektupta, İstanbul Bakırköy'den Mehmet Göbülükoğluda benzer şeyler sormuş. Diyor ki: "9000 gün Bağ-Kur primi ödedim, üstüne 3.5 yıl SSK primi ödeyip emekli oldum, elime geçen aylık 930 lira. 29 yıla bu rakam az değil mi?" Evet her ikinizin de beklediği emekli aylığı ile elinize geçen emekli aylığı arasında çok fark var ama maalesef her ikinizin de emekli aylığı yasalara uygun hesaplanmış. Yasalar ise "Çalıştıkça veya prim ödedikçe emekli aylıkları düşer" diyor. Zira emekli aylıklarının hesaplanmasında üç dönem var.
■ Birinci dönem: 31.12.1999 günü ve öncesinde çalışmalar-prim ödemeleri için ayrı,
■ İkinci dönem: 2000 ile 30.09.2008 arasında çalışmalar-prim ödemeleri için ayrı,
■ Üçüncü dönem: 1.10.2008 ve sonrasındaki çalışmalar-prim ödemeleri için ayrı.
Emekli aylığı hesaplanıp ağırlıklı ortalamalarına göre size para veriyorlar. Bu dönemlerden en sonuncusu her hal ve şartta en düşük emekli aylığını verir. Bu sebeple, 1.10.2008 gününden sonra ister prim ödeyen olun ister çalışan fark etmez, adınıza (aylık 2500 liradan az kazanç bildirilerek) prim ödendiği her ay ileride alacağınız emekli aylıkları düşer.
Emekli aylığı hesaplaması yasal olsa da ahlaki değil ve hukukçular iyi bilirler, (doğal) hukuki de değil. Yani yasallar ama hukuki değiller. Bütün Bağ-Kur emeklileri almaları gereken rakamdan çok düşük emekli aylığı alıyorlar, ama 1.10.2008 gününden sonra da prim ödemiş veya ödüyor olanlar eşitlerine göre eski emeklilerden daha az emekli aylığı alıyorlar. Bunun tek çözümü var; yasaların değiştirilmesi, ama hükümetin buna yanaşacağını zannetmiyorum.
BAKANIN CEVABI KONUYU DAHA GÜZEL AÇIKLIYOR
Esasen tüm emeklilere intibak gerektiği halde sadece SSK emeklilerine, o da 1999 yılı ve öncesinde emekli olanlara intibak düzenlemesinin açıklandığı basın toplantısında, Bakan Faruk Çelik'e "01.10.2008 gününden sonra çalışan veya isteğe bağlı prim ödeyen tüm SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin emekli aylıkları konusunda da bir düzenleme yapacak mısınız?" diye sorulduğunda, cevap olarak "Biz zaten reformu, sosyal güvenlik açıklarını azaltmak için emekli maaşlarını düşürerek yaptık, neden düzeltelim?" demişti.
Güzel bir emeklilik kitabı daha
SGK'nın değerli şube müdürlerinden Nergis Şimşek, "En Son Değişiklikler Çerçevesinde Tüm Yönleriyle SSK ve Bağ-Kur'da Emeklilik" isimli kitabını Yaklaşım Yayınları'ndan çıkardı. Bu güzel eser sebebiyle hem kendisini hem de yayınevini kutluyorum.
