Advertisement

Sadece 15 gün içinde 2 derecelendirme kurumu arka arkaya Türkiye ile ilgili notlarını açıkladılar. 8 Kasım’da Fitch Türkiye’nin notunu yatırım yapılabilir seviye BBB- ‘ye çıkardı. 20 Kasım’da ise Moody’s kendi Türkiye raporunu açıkladı ve Ba1 pozitif olan notumuzu aynen koruduğunu söyledi.

Bu iki kurumun değerlemeyi yapan analistleri; Fitch’den Ed Parker ve Moodys’den Sarah Carlson ile not kararlarının hemen arkasından röportaj yapma ve sunumlarını dinleme şansım oldu. İki hafta ara ile aynı Türkiye resmine bakan iki önemli kurum nasıl olurda iki farklı sonuç çıkartır? İşte bu soruya cevap olacak, önemli olduğunu düşündüğüm ayrıntılar;

Cari Açık

Fitch ödemeler dengesinde yıl başından beri yaşanan 30 milyar $’a yakın küçülmenin ve Cari Açık/GDP ‘de gelinen % 7 seviyesinden memnun.

Moody’s ise bu küçülmeyi gördüğünü ancak bunun daha çok Türkiye’nin geçen seneki % 8-9 büyüme bandından % 3-4 büyüme  noktasına gelmesinin bir sonucu olduğunu düşünüyor. Yapısal reformlar ve değişiklikler olmadan cari açık konusunun risk unsuru olmaktan çıkmayacağını düşünüyor.

İç Politika ve Jeopolitik riskler

Fitch iç politikada herhangi bir risk görmüyor. Jeopolitik riskler konusunda ise Suriye vurgusu yaptı. Fitch’in raporunda Suriye ile Türkiye arasında herhangi bir silahlı çatışmanın olmayacağı düşünülüyor. Eğer olursa da bunun bütçeye maliyetinin limitli olacağı düşünülüyor.

Moody’s ise iç politikada ve dışarıda jeopolitik risklerin olduğunu ancak bunların ılımlı (moderate) olduğunu düşünüyor. Moody’s Suriye dahil bu riskler konusunda detaya girmiyor ya da arttı azaldı şeklinde ifade kullanmıyor. Ancak buna rağmen Türkiye’nin notunu neden burada tuttunuz sorusuna cevap verirken mutlaka sebeplerden biri olarak bu riski sayıyor.

 Avrupa’ya olan ihracat oranı ve finansman kalitesi

Fitch Türkiye’nin Avrupa’ya olan ihracat bağımlılığını %50’lerden %35’lere düşürmesini başarı olarak görüp, buna Türk ekonomisinin fleksibilitesi diyor. Önümüzdeki sene için de bu konuda yani ticaret ve cari açık finansmanı konularında bir risk görmüyor.

Moody’s ise Avrupa konusunda oldukça karamsar. Avrupa’da Yunanistan’ın EURO Bölgesinden çıkmasına neden olacak gelişmeler dahil karamsar senaryoları var. Dolayısı ile Türkiye’nin Avrupa ile yaptığı ticaretin önümüzdeki sene daha zorlaşacağını düşünüyor. Ayrıca özellikle proje finansmanı gibi konularda Avrupa’da işlerin kötüleşmesi sonucu Türkiye’de proje finansmanlarının zorlanacağını öngörüyor.

İşte bu sebeplerle Fitch kendi ifadesi ile ‘Risk Alarak’ Türkiye’yi yatırım yapılabilir ülke notuna çekerken Moody’s aynı resme bakarak belki de ’aynı riski almadığı‘ için Türkiye’nin notunu olduğu yerde bırakıyor.