Global ekonomide haftalık şoklar ve sürprizler
Her Cuma günü, bir önceki hafta dünya ekonomik verilerinde görülen şok ve sürprizlerin net sonucunu vurgulayan bir özet yayınlıyoruz. Bu çalışmanın iki temel amacı bulunmaktadır: Birincisi, dünya ekonomisinin konsensüse göre nasıl davrandığını göstermek, ve ikincisi, bize kayda değer bir şey söyleyebilecek bu şokları veya sürprizleri vurgulamak.
Drama arayanlar, bu hafta dünya ekonomik haberlerde bulamadı. %18'lik şok oranına karşılık %16'lik sürpriz oranı ile hafifçe olumlu bir haftayı geride bıraktık. Çin’in dışında tüm dünya piyasalarında, Mart ayı ticaret ve sanayi verilerindeki sürprizler, Ocak ve Şubat aylarında görülen zayıf yönleri tersine çevirdi. Ancak ne var ki, bu yumuşak arka plana karşı, ABD-Çin ticaret düşmanlıklarının yeniden başlaması en şok edici gelişme olarak göze çarpıyor. Yine de, beklenilen etkinin ne olacağına hazır olduğumuzdan dolayı, küresel altı haftalık sinyal, her bölgede makul derecede iyi sonuçlar göstererek, mütevazı bir şekilde olumlu olarak meydana geldi.
Haftada %21 sürpriz ve %16 şok üreterek, ve altı haftalık sinyal bölgelerin en olumlu sinyali göstermeye devam eden ABD'nin verileri temelde pozitif kaldı. IBD / TIPP anketinde kaydedilen ekonomik iyimserlikteki çarpıcı sıçrama ve toptancı sektörden gelen iyileştirici haberler geçtiğimiz haftanın en önemli iki verisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Her iki önemli gelişme de yıl boyunca tekrar tekrar ortaya çıkan sanayi sektöründeki dengesizliğin çözüme kavuşturulduğunu gösteriyor. Toptan satış endüstrisinin en büyük amacı mal piyasalarındaki arz ve talep arasındaki sürtünmeleri tespit etmektir. Bu sayede de sektörde su yüzüne çıkan ve çözülen sorunları görebilmekteyiz. Mart ayı verileri toptan satışların, Mart 2011'den bu yana en büyük aylık kazanç seviyesine ulaşarak, %2,3 artış kaydettiğini gösterirken öte yandan toptan stokların geçen aya kıyasla %0,1 düştüğünü gösteriyor, ki bu Ekim 2017’ den beri gerçekleşen ilk düşüş. Toptan stok/sevkiyat oranı, Eylül 2018'den bu yana görülen artışları önemli ölçüde tersine çevirerek keskin bir şekilde geriledi. Yani artan stokların yarattığı dengesizlik çözüm trendine girdi.
Endüstriyel dengesizliğin iyiye gitmesi ile birlikte ticari güvende artış beklenebilir. Yine de hala çok keskin, şöyle ki, Mayıs ayının IBD / TIPP ekonomik iyimserlik endeksi geçen aya kıyasla %8,1 artarak Şubat 2004’ten bu yana en yüksek seviyesine, altı aylık ekonomik görünüm geçen aya göre %14,3 yükseldi. Federal politikaların değerlendirmesi de %8’e ulaştı.
Asya'nın verileri Şubat ayından bu yana olduğu gibi sürekli olarak olumlu ve olumsuz sonuçlar arasında gidip geliyor. Bu hafta kazanma sırası %13 sok ve %20 sürprizle olumsuz verilerdeydi. Yine de altı haftalık sinyal zayıf da olsa pozitif olarak kalmaya devam etti. Çin’in Nisan ayı ticaret verilerine göre ithalat geçen seneye kıyasla standart sapmanın 1,2 seviye yukarısında kalarak %4 artış gösterirken, ihracat ise yine geçen seneye kıyasla standart sapmanın 1,2 seviye aşağısında kalıp, %2,7 azalış göstererek hayal kırıklığına uğrattı. Sonuç, Nisan 2018’in kabaca yarısı kadar olan 13,8 milyar dolarlık bir ticaret fazlasının ortaya çıkması oldu.
Geçen yıla göre - esas momentum değişmeden - ihracatta %3,3 oranında düşüş olmasına, ihracat fiyatlarındaki %0,3 düşüşe ve tarihsel mevsimsel eğilimlerin standart sapmanın 0,5 seviye üzerinde bir aylık hareketle ulaşılmasına rağmen, Tayvan verilerinde yalnızca bu zayıflığın hafif bir yankısı görüldü. Benzer şekilde, geçen yıla kıyasla Avustralya’nın Mart ayı ihracatı da %11,9 artarken, Çin’e yapılan ihracat ise %21,2 arttı. Bu arada, haftanın en şaşırtıcı sürprizi Güney Kore'nin en geniş parasal ölçütündeki %1,3 artış oldu: Öyle ki, bu artış mevcut eğilim artışının iki katından fazla ve Ocak 2014'ten bu yana en keskin artış olarak görüldü.
Avrupa, Nisan ayının ortasından bu yana en güçlü pozitif haftasını %24 sürpriz ve %12 şokla üretti. Ancak 6 haftalık sinyal Asya gibi kayda değer olmayan bir pozitif noktada. Almanya ve İngiltere, sürprizlerin ana kaynakları olmaya devam etmekte. Bu hafta, Almanya'nın Mart ayındaki sanayi üretimi %0,4 olarak bildirildi, ancak bu oran Şubat ayındaki aşağı yönlü revizyonla ilk %0,7'lik bir kazançtan %0,4'e düşerek meydana geldi. Buna ek olarak, Mart ayı ihracatı geçen aya göre %1,5 ve geçen yıla göre %1,9 artarak, geçen yıla kıyasla başlıca Avro bölgesi dışındaki AB'ye yapılan ihracatta %6'lık (özellikle İngiltere'ye) artış gösterdi.
Son olarak ABD’de olduğu gibi Avrupa’da da yatırımcı güveni keskin bir düzelme gösterdi. Mayıs Sentex yatırımcı güven endeksi 5.6 puanlık artışla 5.3’e ulaştı. Bu Kasım 2018’den bu yana en güçlü rakam. ABD-Çin ticaret düşmanlıklarının tekrar etmesi göz önüne alındığında, bu toparlanmanın kırılgan olmasını beklemeliyiz.
