Piyasa Referandum Sonuçlarını Nasıl Okuyacak?
İktidar partisinin sunduğu tezlerin kabul görmesi piyasa için dünyanın her yerinde olumlu bir gelişmedir. Piyasanın asıl aradığı çapa ise erken seçim olup olmayacağıydı. Cumhurbaşkanı ve Başbakanın ağzından seçimlerin takvime uygun şekilde 2019'da yapılacağını duyduk. Muhalefetin bu yönde bir talebi yok. Uzun süredir ülke üstüne baskı kuran propaganda havası şimdi dağıldı ve belirsizlik geride bırakıldı. Bu, başlı başına Türk Lirası varlıklar için olumlu olmalı.
PİYASA NASIL OKUYACAK?
Siyasi analiz piyasanın güçlü olduğu taraflardan biridir. Ancak bu okumayı piyasalar oldukça açık olan verilere ve türevlerini almadan ham sonuçlara bakarak yapar. Kısa vadeli gelişmeleri kısa vadede, uzun erimli olanları zamana yayarak düşünür. Uzun vadeli olasılıklar baskınsa bunu aklında tutar ve pozisyonunun terse döneceğini bilerek ölçülü bir karamsarlık & iyimserlik yaşar.
Şimdi bu rehberi geride kalan anayasa oylamasına ışık tutacak şekilde ve mekanik bir biçimde uygulayalım.
Tartışmalara rağmen içinde bulunduğu bölgede ülkemiz belki de eli yüzü düzgün demokrasidir. Güvenli bir şekilde ve yüksek katılım ile gerçekleşen referandum her şeyden önce buna bir örnektir. İktidar partisinin sunmuş olduğu tezler kabul görmüştür. Bu, kısa vadede hükümette ya da bildik politikalarda bir değişiklik olmayacak demektir. Cumhurbaşkanı ve Başbakan bunu dile getirdiler.
Bir erken seçim olmayacak demektir gelen açıklamalar. Takvime uygun şekilde 2 sene içinde genel seçim ve başkanlık seçimleri göreceğiz. Muhalefetin de herhangi bir erken seçim isteği yoktur. Bu demektir ki ekonomiyi toparlamak için fırsat ve olanak var.
Kısa vadeli olarak, büyük bir belirsizliğin ortadan kalkması hanidir baskı altında kalan TL varlıklar için olumludur. İktidar partisinin tezlerinin kabul görmüş olması genel manası ile belirsizlik sevmeyen ve değişime aşık olmayan piyasa için pozitif gelişmedir.
PİYASA NASIL DÜŞÜNECEK?
Kısa vadeli analizden sonra durum tespitleri gelecek. Rahatlama rallisinin peşine düşünceler takılacak. Bunlar başta anlattığım uzun vadeli olasılıkların basitçe akla yakın olanlarının analizi demektir.
Birlikte bakalım.
Teklifi getiren iki partinin oy oranı son iki seçimde kabaca toplam %60'ın biraz üzerindedir. Çıkan sonuç ise burada sert bir aşınma olduğunu gösteriyor. 30 büyük şehrin çoğunda ve 3 büyükte hayır sonucunun çıkması yerel seçimler ve genel seçimler için bir mesaj niteliğinde olabilir. Bu mesaj dış alem ile ilişkiler, ekonomi politikalarının istikameti ve demokrasinin seyri ile ilgilidir. Piyasa bunu not eder. Bu mesajı kimin alıp buradan siyasi kazanç sağlayacağını fikren speküle eder. MHP'nin kaybettiği seçmenin kimin tarafından sahiplenileceğini düşünür.
2019'a kadar ekonominin her kanalı ile işler olması belli oldu ki kritik önemde. Büyük şehirlerde daha fazla erozyon yaşanmamasının olmazsa olmazlarından biri bu. Diğer yandan, bunu sağlamak için reform yapmak yerine kısa vadeli mali canlandırma tedbirleri tercih edilebilir. Halihazırda ediliyor. Bu düşünülecek bir alandır. Olumsuz bir bakışa yol açar.
İktisadi faaliyeti bozmamak adına ekonomi yönetimi ve para politikasının yapısında bu vadede bir değişim olmayacağını da düşünür piyasa. Bunu olumlu kabul eder.
VADE UYUMSUZLUĞU
Görülen o ki kısa vadede iyimserlik baskın gelecektir. Memlekete sermaye akışları uzun zamandır zayıflamış durumda ve TL varlıklar bir belirsizlik sarmalında sürekli tercih edilmeyenler sınıfında. Şimdi bu değişebilir.
Orta ve uzun vadede ise siyaset gündeminin ısınacağı belli oldu. MHP'nin kaybettiği seçmeni kimin bulacağı ve büyük şehirlerdeki hareketin nereye evrileceği düşünülecek konular olacak.
Yatırım ortamının iyileştirilmesi, hukukun tamir edilmesi ve ekonomide uzun soluklu başarılar getirecek reform ihtiyacı hala yerli yerinde duruyor. Bu ihtiyaçlara dokunmayan çözümler kısa vadeli olarak algılanacaktır ve uzun vadeli kaygılar baskın çıkarak her türlü neşeli fiyatlamanın törpülenmesine yol açacaktır.
Bir sonuç almış olmamız olumludur. Artık önümüzü görebiliyoruz. Aldığımız sonucun yaratacağı politik ortam konusunda ise sorular artmıştır ve uygulanacak ekonomi politikaları için merak yükselmiştir. Piyasanın bu sonuçların ardından ölçülü bir iyimserlik takınacağını, uzun vadeli dilek listesini ise elinde tutacağını tahmin ediyorum.
