Çalışanların otomatik olarak bireysel emeklilik sistemine (BES) kaydedildiği Otomatik BES'te bir dizi değişikliğe gidildi. Düzenlemede dikkat çeken en önemli konulardan biri ise gönüllü BES'te de olan devlet katkısına yönelik değişiklik oldu. Şöyle ki, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Bireysel Emeklilik Sisteminde Devlet Katkısı Hakkında Yönetmelik'te değişiklik yapan düzenlemeye göre, bireysel emeklilik şirketlerine, Devlet Katkı Fonu'nda biriken tutarının yüzde 30'una kadar olan kısmını Varlığa Dayalı Menkul Kıymetlere de (VDMK)yatırım yapma imkanı verildi.
ZORUNLULUK YOK, SPK UYGUNLUĞU ŞARTI VAR
Burada hemen altını çizelim, söz konusu değişiklik herhangi bir zorunluluk getirmiyor. Yani bireysel emeklilik şirketinin fonlarını yöneten portföy yönetim şirketleri ilgili VDMK'nın getirilerine bakıp, dilediği tutarda yatırım yapabilecek. VDMK'ya yatırılacak tutar ise sadece devlet katkısı kısmından olacak. Yani vatandaşın kendi yatırdığı tutarlar diğer yatırım araçlarında değerlendirilmeye devam edecek.
Öte yandan şirketlerin yatırım yapacakları VDMK'ların Sermaye Piyasası Kurulu'ndan uygunluk ve derecelendirmesi olması gerekiyor.
MEVCUT DURUMDA 3.3 MİLYAR TL'YE VDMK İMKANI
Emeklilik Gözetim Merkezi verilerine göre, BES'in fon tutarı 75.1 milyar TL. Devlet katkısı fon tutarı ise 11 milyar TL. Bu tutar göz önüne alındığında 3.3 milyar TL gibi bir rakamın VDMK'ya yatırım yapma imkanı doğmuş oldu.
DİBS'E YATIRIM ORANI YÜZDE 70'E ÇEKİLDİ
Öte yandan, BES’e vatandaşlar tarafından yatırılan paranın yüzde 25’i oranında yapılan devlet katkısının eski yönetmeliğe göre, yüzde 75’i “Hazine Müsteşarlığınca veya Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama Şirketlerince ihraç edilen Türk Lirası cinsinden borçlanma araçlarında, gelir ortaklığı senetlerinde veya kira sertifikalarında” değerlendirilebiliyordu. Yapılan değişiklikle bu oran yüzde 70’e çekildi.
DEĞİŞİKLİĞİ SEKTÖR TALEP ETTİ
Bloomberg HT'ye konuşan üst düzey sektör temsilcileri, söz konusu düzenleme ile yatırımlarda VDMK imkanı verilmesi talebinin sektör temsilcilerinden geldiğini, VDMK'larda yüksek getiri imkanı olduğu için bu talepte bulunduklarını belirtti. Sektör yöneticileri, aynı imkanı diğer emeklilik fonları içinde talep ettikleri ve önümüzdeki dönmede bu fonlarda da benzer imkanın verilmesini beklediklerini sözlerine ekledi.
OTOMATİK BES'E KATKI DA NAKİTE DÖNDÜ
Düzenlemede dikkat çeken bir başka önemli yenilik ise artık otomatik olarak BES'e dahil olana çalışanlar da devlet katkısının belirli tutarlarını nakit alabilecek. Bilindiği gibi gönüllü BES'te yüzde 25'lik devlet katkısı katılımcıların hesabına nakit olarak yatıyor. Çalışanların sisteme otomatik olarak kaydedildiği Otomatik BES'te ise devlet katkısı taahhüt ediliyordu ve ancak emekli olunca hesaba yatırılacaktı. Bugünkü düzenleme ile söz konusu değişiklik şu şekilde gerçekleşti:
1) Üçüncü yılı ile altıncı yılı arasında, çalışanın devlet katkısı hesabındaki tutarın yüzde 85'i taahhüt olarak kayıt altına alınacak, yüzde 15'i nakit hesabına ödenecek.
2) Altıncı yılı ile onuncu yılı arasında, çalışanın devlet katkısı hesabındaki tutarın yüzde 65'i taahhüt olarak kayıt altına alınacak, yüzde 35'i nakit hesabına ödenecek.
3) Onuncu yılından itibaren, çalışanın devlet katkısı hesabındaki tutarın yüzde 40 taahhüt olarak kayıt altına alınacak, yüzde 60'ı nakit hesabına ödenecek.
SİSTEMDEN CAYIP YENİDEN GELENE DE 1.000 TL
Yapılan değişiklikle ayrıca sistemden ayrılmış olan çalışanın yeniden sisteme dahil olması halinde, başlangıç devlet katkısı yeniden hesaplanmayacak ancak başlangıç döneminde cayma hakkını kullanmış olan bir çalışanın sisteme yeniden dahil olması durumunda, daha önce başlangıç devlet katkısı hiç hesaplanmamış ise bu hüküm uygulanmayacak. Yani daha önce cayıp sisteme yeniden gelenler bin liralık ek teşvikten yararlanacak.
Sefer Yüksel