Bu hafta otomotiv şirketlerinden Ford Otosan, Tofaş ve Türk Traktör'ün II. çeyrek kârları geliyor. Analist beklentileri 3 şirket için geçen yılın II. çeyreğine göre aşağı yönde. II. çeyrek kârları beklenirken Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD)Başkanı Mustafa Bayraktar ile Türk Otomotiv sektöründe 2012 performansını konuşuyoruz. Bayraktar'a göre İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) açıkladığı Türkiye'nin En Büyük 500 Sanayi Kuruluşu listesinde otomotiv şirketleri ciroda yakaladıkları büyümeyle dikkat çekmiş olabilirler ama otomotiv asıl büyümeyi 2012'de yapacak beklentisi yanlış. Bayraktar, "İlk 6 ay içerisinde üretim % 9.7, toplam pazar ise % 19.4 aşağıda gidiyor. Geçen seneye göre daralan pazarın kâr baskısı yaratacağını ve kârlarda daralma olacağını tahmin ediyorum. Bu yıl iç pazarda 825 bin toplam pazar öngörüyoruz. Bu da geçtiğimiz seneye göre % 5 ile % 10 arası bir azalış" diyor. Bayraktar'a göre Avrupa'da yaşanan ekonomik küçülme ve mali problemler Avrupa otomotiv pazarının daralmasına neden olurken Türkiye otomotiv ihracatı açısından en önemli pazar olması nedeniyle, Türkiye otomotiv ihracat ve üretimi olumsuz etkilenmeye devam ediyor. "2012'de vergi artışı bekliyor musunuz?" soruma Bayraktar, "İnşallah olmaz. Vergiler yükselecek denildiğinde ilk akla gelen sektörlerden biri otomotiv, ama satışlar düşüyor. Düşen satışlarla vergi gelirleri de düşüyor" diyor.
'Maliye 600 milyon TL gelir sağlar'
Türkiye ortalama yüzde 5.5 büyümeye devam ederse Otomotiv Distribütörleri Derneği'nin yarattığı ekonomik model, 2014 senesinde Türk otomotiv pazarının kritik eşik olan 1 milyon adet satışa ulaşabileceğini öngörüyor. Bayraktar,"Türkiye dünyada en büyük 16. ekonomi. Ama 1000 kişiye düşen otomobil adedinde dünya ortalamasının aşağısında kalmamızın nedeni araç alırken ödenen yüksek vergiler, fiyatlar yüksek. Motorlu taşıtlar vergisi araç eskidikçe aşağıya doğru gidiyor. Dolayısıyla tüketicinin elinde kalan araçları hurdaya çıkarması için bir motivasyon yok" diyor.
Mustafa Bayraktar'ın Maliye'ye bir önerisi var. Bayraktar "Türkiye'de 12 milyon araç var yüzde 50'si 12 yaşın üzerinde. Hurda araçların trafikten çekilmesi için teşvik sistemi gerekli. ODD olarak önerdiğimiz teşvik sistemiyle maliye 600 milyon TL gelir sağlar" diyor.
AB uyum yasaları çerçevesinde ömrünü tamamlamış araçlarla ilgili bir tebliğ yayınlandı. Fakat geçen sene hurdaya çıkan araç sayısının sadece 1500 olması sistemin çalışmadığını gösteriyor. Mustafa Bayraktar'ın dediği gibi pahalı alınan araçların taşıma maliyetinin gittikçe azalmasıyla beraber ortadan kalkması için bir ekonomik motivasyon sağlanmıyor. ODD'nin önerisi ise eğer kilogramına 3 lira teşvik verirseniz 50.000, 4 lira verirseniz 80.000, 5 lira verirseniz 120.000 yeni aracın hurdaya çıkma imkânı doğar. 120.000 yeni araç hurdaya çıkarsa 1 yılda yeni araç satışından Maliye Bakanlığı net 600 milyon TL gelir sağlar. Bayraktar'a göre bunun için Maliye Bakanlığı'nın elini cebine atması da gerekmiyor. Maliye Bakanlığı aracın ağırlığına göre elinize bir çek verecek. Bu nakit para değil ama bu çek yeni araç alımında kredi olarak kullanılabilecek.
Doğuş Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Aclan Acar da hurdaya teşvik verildiği takdirde sektörün hurda araçları ihraç potansiyeli bile olduğunu söylüyor. Bütçede gelir artırma önlemlerinin arandığı bu günlerde, hem satışları hem de vergi gelirlerini artıracak bir formül önermesi nedeniyle ODD'nin yaptığı çalışmaya Maliye Bakanlığı daha dikkatli bakmalı.