Türkiye'nin enerji koridoru olması için büyük bir adım geçtiğimiz hafta Kuzey Irak'tan Ceyhan'a petrol akışının başlaması ile atıldı. Enerji Bakanı Taner Yıldız'a göre Kuzey Irak petrolü bu ay Türkiye üzerinden dünya ile buluşacak, işte bu adımın tamamlanması için neler gerektiğini SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz ile konuştum. Petrol akışının başlaması aslında teknik olarak boru hattının çalıştığını gösteriyor. Teknik olarak petrolün daha sonra da doğalgazın dünyaya Türkiye'den sunulması ve paranın bir Türk kamu bankasında tutulması mümkün olabilecek mi? Tüm otoriteler bunun için Kuzey Irak'ın yanı sıra Irak Merkezi Hükümeti ve ABD'nin ikna edilmesi gerektiğinde hemfikir. Merkezi Hükümet ile Kuzey Irak Yönetimi'nin bu konuda anlaştığını Neçirvan Barzani'nin, Maliki ile görüşmesinin ardından 15-16 Ocak'ta Türkiye'ye planlanan ziyareti gerçekleşirse anlayabiliriz. Yavuz, "Petrol akışının başlaması son derece olumlu bir gelişme; bunun ardından doğalgaz konusunda da Merkezi Hükümet ve Kuzey Irak'la da yaşanan problemler aşılacak ve doğalgazla ilgili önemli projeler de gelecektir" diyor. Kenan Yavuz'a göre, Irak'ın doğalgaz ve petrolünün dünyayla buluşturulması noktasında, özellikle doğalgazda mutlaka Türkiye'yle birlikte çalışma zorunluluğu var. Kenan Yavuz bunu 1 yıldır söylüyor: "Petrol denizyoluyla, gemiyle çok rahat nakledilen bir hammaddedir. Ama doğalgaz öyle değil. Doğalgazın en etkin en ucuz olan satış yöntemi tüketim noktasına ulaşım anlamında boru hattıdır. Çünkü denizyoluyla gidildiği takdirde ilave maliyetler ilave yatırımlar söz konusu. Önce sıvılaştırıyorsunuz sonra tekrar gaz-laştırıyorsunuz özel gemilerle taşıyorsunuz vs. Dolayısıyla Irak'ın gazını Türkiye üzerinden Türkiye ve Avrupa'yla buluşturması için tek çare, tek yol, yöntem Türkiye'yle anlaşmasıdır. Muhtemeldir ki bunu Merkezi Hükümet de görmüştür ve önümüzdeki dönemlerde Türkiye'yle Irak arasında genişleyen bir işbirliği göreceğiz." Ancak acaba pazarlıklarda Irak'ın doğalgaz ihracatında Türkiye'ye mecbur olduğu kozunu iyi değerlendiriyor muyuz? Yavuz ile sohbetten anladığıma göre, doğalgaz kozunu iyi kullanırsak petrolü de bizim üzerimizden dünyaya ihraç etmeye ikna edebiliriz. Nedenini anlamak için Irak haritasına bakmak yeterli.
Türkiye'yi bölgede enerji terminali yapacak bir diğer önemli adım da meşhur 17 Aralık'ta Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi (TANAP) ile Trans - Adriyatik Boru Hattı (TAP) arasında imzalanan anlaşma ve daha önemlisi doğalgaz çıkarımı ile ilgili Şah Deniz yatırımına karar verilmesiydi. 50 milyar dolarlık bu proje, Hazar'la ve Anadolu'yu İtalya'ya kadar uzatacak stratejik bir proje. Türkiye'nin gelecekte enerji piyasasında rolünü sağlamlaştırması için boru hatlarında aynı TANAP'ta olduğu gibi ortaklık hisseleri  alması gerekiyor.

 

'AŞIRI DEĞERSİZ TL AŞIRI DEĞERLİ TL KADAR TEHLİKELİ'

Kenan Yavuz'a göre, Merkez Bankası, dolar TL'nin rekor tazelemesinin önüne geçmeli. Yavuz, "Merkez Bankamızın kurları kontrol altında tutacak enstrümanları geliştirmesini bekliyoruz. 1.95'e kadar olan kur seviyesi Türkiye için makul. 1.95'in üzerindeki kur ihracatçıyı da zorlar. Kurun 2.1'in üzerinde hareketine Merkez Bankası engel olmalı. Aşırı değerli TL kadar aşırı değersiz TL de ihracatçı için tehlikeli" diyor. Yavuz, 2014 için bütçelerine koydukları ortalama kur tahmininin 2.1 olduğunu söylüyor.

Advertisement