İstihdamda gizli tehlike
-
Türkiye'de manşet işsizlik rakamında yüksek oranlar görülmese de atıl işgücü oranı tarihi yüksek seviyelerde. Yüksek girdi maliyetlerinden yakınan firmalar ilk olarak personelleri gözden çıkarırken, reel ücretlerdeki erime diplomalı gençleri iş hayatından uzaklaştırıyor. Emek yoğun sektörlerde kaybedilen nitelikli çalışanların geri dönmeyeceği kaygısı sektör temsilcilerinin en büyük korkularından biri.
DİLAN ERDEMİR
Ekonomideki daralmanın en büyük faturalarından biri olan işsizlik oranındaki artış, ekonomik bir problem olmanın yanı sıra toplumun dokusuna zarar veren, uzun vadede yapısal sorunlara yol açan, toplumsal eşitsizliği artıran ve psikolojik sorunları yaygınlaştıran çok katmanlı bir çıkmaz. “Acı reçete” denilen kavram da tam olarak da bu.
Geniş tanımlı işsizlik bir diğer adıyla atıl işgücü, iş aramayıp çalışmaya hazır olanlar, mevsimlik çalışanlar ve eksik istihdamdakileri kapsıyor. Yüksek enflasyonla birlikte reel ücretlerde yaşanan gerileme, mavi yaka ile beyaz yaka arasındaki maaş makasının kapanması, üretimdeki daralma istihdamı zayıflatan temel etkenlerden.
Birçok diplomalı, işsiz ya kendi yeterliliğinin altında ya da düşük maaşlı işlerde çalışıyor bu da atıl ama eğitimli bir nüfusa yaratıyor. Üniversite mezunları tarafından baktığımızda yıllarca dirsek çürüten veya özel okullara yüksek meblağlar ödeyen öğrenciler, okulu bitirdikten sonra asgari ücret veya biraz üstünde maaşlarla karşılaşıyor. Bu da özellikle Z kuşağını çalışma hayatından uzaklaştırıyor.
İşveren tarafından baktığımızda ise yüksek girdi maliyetleri, iç talepte yaşanan daralma, dışarıda rekabetçiliğin zayıflaması nedeniyle karları azalan firmalar, ilk olarak personel çıkararak masrafını kısmaya çalışıyor. Özellikle sanayi tarafında emek yoğun sektörlerde kıyım daha büyük. Hazır giyim ve tekstil sektöründe 2023 yılından bu yana 300 bine yakın istihdam kaybı, ayakkabı sektörü istihdamında yüzde 30-35 dolaylarında gerileme olduğu hesaplanıyor.
Devamı Bloomberg Businessweek Türkiye'de!
Dünyanın en saygın ekonomi dergilerinden Bloomberg Businessweek artık Bloomberg HT ekibi tarafından hazırlanan içerikleriyle Türkiye’de! Türkiye ve küresel piyasalarda tüm olup bitenler, hisse senedinden para politikasına hiçbir yerde bulamayacağınız analizler, içerikler ve iş dünyası temsilcileriyle özel röportajlarla Bloomberg Businessweek Türkiye, e-dergi formatı ve yenilenen içeriğiyle yayında!
Tüm içeriklere erişmek için tıklayınız.