Fed'in bugün başlayıp yarın sona erecek toplantısında faiz oranlarında 25 baz puanlık artışa neredeyse kesin gözüyle bakılıyor. Uzmanlar Aralık ayında da bir faiz artışı olup olmayacağı konusunun önemli olacağını belirtiyor.

Fed tarihinde alınan kritik kararlar ise şöyle;

-Fed tarihinde en yüksek faiz oranı yüzde 20

- 1979 yılında ABD'de enflasyon çift hanelere yükseldi. Bu durumla mücadele etmek için Paul Volcker Başkanlığı'ndaki Fed, gösterge faiz oranını tek bir ayda yüzde 4 arttırarak yüzde 15,5’e yükseltti. İlk artış gizli ve planlanmamış bir toplantı sonrasında duyuruldu. Bu dönem Fed için yeni bir dönemin başlangıcı olarak anıldı. Fed enflasyonu kontrol etmek için para arzını artırmayı hedefledi.

- Fed 1980 yılında da faiz oranını %20'ye yükseltti, böylece faiz oranları tarihin en yüksek seviyelerine çıktı. 

-'Dur- kalk' para politikası olarak bilinen ani değişimler işletmeleri karıştırdı. İşletmeler, yüksek faiz karşısında avantajlı olmak için fiyatları yüksek tuttular. Bu durum enflasyonu daha da kötüleştirdi. Böylece, Fed yetkilileri, enflasyon beklentilerini yönetmenin, enflasyonu kontrol altında tutmaktan daha önemli olduğunu öğrendi.

- Dönemin ekonomik durumu; 1979 yılında GSYİH yüzde 3,2, işsizlik yüzde 6 ve enflasyon yüzde 13,3’dü. 1980 yılında GSYİH yüzde -0,2,  işsizlik yüzde 7,2 ve enflasyon12,5 idi.

- Fed ekonomik resesyonla mücadele etmek için 17 Aralık 2008'te faiz oranını tüm zamanların en düşük seviyesi olan %0- %0.25'e çekerek yeni bir döneme girdi.

- Fed Aralık 2015'e kadar faiz oranlarını arttırmadı.

- Dönemin ekonomik durumu; 2008 yılında GSYİH yüzde 0.3, işsizlik yüzde 6 ve enflasyon yüzde 0.1 idi.

- 2015 yılından sonra…

- Fed, ekonomik göstergelerdeki iyileşmelerle 2008 krizinden sonra ilk kez faiz artırımına gitti.

Fed, yaklaşık 10 yıl sonra tarihi düşük seviyedeki faizi 25 baz puan yükselterek %0-%0.25'ten %0.25-%0.5 aralığına çekti.

- 2016 yılının Aralık ayında ABD'de işsizliğin azalması, tüketici harcamalarındaki artış ve enflasyonun yıllık ortalaması yüzde 1.26'ya yükselmesiyle Fed faizlerde 25 bp daha arttırıma daha gitti ve faizleri yüzde 0.50-0.75 aralığına yükseltti.

-2017 yılında ABD'de güçlü büyüme sinyalleriyle ve enflasyonun yüzde 2'nin üzerinde seyretmesiyle, Fed faizleri Mart ayında 25 bp arttırdı. Faiz %0.75-1 aralığına çıktı. 

- 14 Haziran 2017’de ise faizler, enflasyonun zayıf seyrine rağmen yüzde 1-1.25 aralığına çekildi. Fed Başkanı Yellen, ekonominin 2017 sonunda dengeye geleceğini ve yüzde 2 enflasyon hedefine yaklaşılacağını söyledi.

- 13 Aralık 2017’de enflasyon ve büyüme beklentilerinin yukarı yönlü revize edilmesiyle faizler 25 bps daha arttırılarak yüzde 1.50 üst sınırına ulaştı.

 -2018 yılında Yellen’dan görevi devralan Jerome Powell ise “Ekonominin güçlü olduğu ortamda kademeli faiz artırımları devam etmeli” açıklaması ile faiz artışına devam etti ve Mart ayında %1.50-%1,75 aralığına yükseltti.

- Fed Haziran ayında ise faiz oranını %1.75 -%2 aralığına çıkarttı.

Editörler: Merve Saraç Binerer, Hilal Dinçer Eker

Grafik: Koray Nergiz