Medeniyet dediğin tek dişi kalmış canavar: Soykırımın 18. yılı...

1991-1995 Yugoslavya İ&ccedil; Savaşı sırasında 300 bini aşkın kişi katledildi. II. D&uuml;nya Savaşı ndan bu yana Avrupa da ger&ccedil;ekleşmiş en b&uuml;y&uuml;k toplu insan kıyımı ise Srebrenitsa da ger&ccedil;ekleşti. Krivaya 95 Harek&acirc;tı esnasında general Ratko Mladic komutasindaki ağır silahlarla donatılmış Bosna Sırp ordusu, Temmuz 1995 te Birleşmiş Milletler in g&uuml;venli b&ouml;lge ilan ettiği Srebrenitsa ya girdi ve &ccedil;ocuk kadın demeden 8 bini aşkın Boşnak ı katletti. Katliama Akrepler olarak tanınan Sırbistan &ouml;zel g&uuml;venlik g&uuml;&ccedil;leri de katıldı. G&uuml;venli b&ouml;lge olması sebebiyle b&ouml;lge halkının silahsızlandırıldığı Srebrenitsa da katliam sırasında 400 silahlı Hollanda barış g&uuml;c&uuml; askeri bulunuyordu. Askerler, karargahları olan eski akum&uuml;lat&ouml;r fabrikasına sığınan onbinlerce Boşnak ı Sırplara teslim etmişti. Otob&uuml;s ve kamyonlara bindirilen Boşnaklar dan 8 bin 372 si g&ouml;t&uuml;r&uuml;ld&uuml;kleri ormanlık alanlarda, fabrikalarda, depolarda hunharca katledildi. Katledilenlerin cenazeleri, &uuml;lkedeki &ccedil;eşitli toplu mezarlara g&ouml;m&uuml;ld&uuml;. -Acı, g&ouml;zyaşı, h&uuml;z&uuml;n... Srebrenitsalıları bu acılı g&uuml;nde yalnız bırakmamak i&ccedil;in Bosna Hersek in yanı sıra, T&uuml;rkiye ve d&uuml;nyanın bir&ccedil;ok &uuml;lkesinden gelen binlerce insan, t&ouml;renlerin yapılacağı Poto&ccedil;ari deki şehitlikte toplandı.Tuzla kentinin Nezuk kasabasında, 3 g&uuml;n &ouml;nce başlatılan &ouml;l&uuml;m y&uuml;r&uuml;y&uuml;ş&uuml; ne katılan yaklaşık 5 bin kişi y&uuml;r&uuml;y&uuml;şlerini Poto&ccedil;ari mezarlığında tamamlarken, y&uuml;r&uuml;y&uuml;şe katılanlar geceyi, Poto&ccedil;ari &ccedil;evresinde kurdukları &ccedil;adırlarda ge&ccedil;irdi. Beyaz zambaklar gibi dizilen u&ccedil;suz bucaksız mezar taşlarının bulunduğu Poto&ccedil;ari Mezarlığı nda toplanan binlerce insan, dua edip kurbanların ardından g&ouml;zyaşı d&ouml;k&uuml;yor. Bu g&ouml;zyaşları, 18 yıl &ouml;nce katledildikten sonra bedenleri par&ccedil;alanan, toplu mezarlardan yıllar sonra &ccedil;ıkarıldıktan sonra kimlikleri g&uuml;&ccedil;l&uuml;kle belirlenen kurbanlar i&ccedil;in akıtılıyor.-409 soykırım kurbanının tabutu başında Srebrenitsa da, 11 Temmuz 1995 te katledilen 8 bin 372 Boşnak tan, kimlik tespit işlemleri tamamlanan 409 u, g&ouml;zyaşları i&ccedil;inde yağmur altında toprağa verildi. Toprağa verilen soykırım kurbanları arasında doğduğu g&uuml;n katledilen bir bebek de bulunuyor. -&Ouml;l&uuml;m y&uuml;r&uuml;y&uuml;ş&uuml;... Ratko Mladi&ccedil; komutasındaki Sırp birliklerden ka&ccedil;anların orman yolunu kullanarak Tuzla kentine ulaşmak &uuml;zere ge&ccedil;tiği g&uuml;zergahta geleneksel olarak d&uuml;zenelenen ve 3 g&uuml;n &ouml;nce başlayan &ouml;l&uuml;m y&uuml;r&uuml;y&uuml;ş&uuml; , Poto&ccedil;ari Anıt Mezarlığında sona erdi.T&uuml;rkiye nin yanı sıra İspanya, ABD, Suudi Arabistan, Hırvatistan, Almanya, Avusturya ve Avrupa nın farklı &uuml;lkelerinden binlerce kişi, Bosna daki savaşın en b&uuml;y&uuml;k acısının yaşandığı Srebrenitsa dan ka&ccedil;anların Tuzla ya ulaşmak i&ccedil;in kullandığı &ouml;l&uuml;m yolu nda 3 g&uuml;n &ouml;nce buluştu. Tuzla kenti yakınlarındaki Nezuk kasabasından yola &ccedil;ıkan vatandaşlar, savaş esnasında Birleşmiş Milletler (BM) b&uuml;nyesinde, Bosna nın doğusunda g&ouml;rev yapan Hollandalı askerlerin karargah olarak kullandığı eski ak&uuml;m&uuml;lator fabrikasının karşısındaki Poto&ccedil;ari Şehtlik Mezarlığı na girerken duygulu anlar yaşadı. Ellerinde Bosna Hersek in savaş d&ouml;nemindeki zambaklı bayraklarını ve T&uuml;rk bayraklarını taşıyan katılımcılar, Srebrenitsa kurbanlarınını mezarları başında dua ederek, geceyi ge&ccedil;irecekleri Poto&ccedil;ari deki kamp alanına gittiler.Bu yıl 9 uncusu d&uuml;zenlenen y&uuml;r&uuml;y&uuml;şe AB nin Bosna Hersek Y&uuml;ksek Temsilcisi Valentin Inzko da katıldı. Poto&ccedil;ari ye vardıktan sonra gazetecilere a&ccedil;ıklamada bulunan Inzko, Srebrenitsa nın her zaman iki imajının olacağını, birisinin asla unutulmaması gereken kurbanlar, ikincisinin ise &ouml;l&uuml;m y&uuml;r&uuml;y&uuml;ş&uuml; n&uuml;n geleceğe d&ouml;n&uuml;k barış y&uuml;r&uuml;y&uuml;ş&uuml; olması gerektiğini s&ouml;yledi. &Ouml;l&uuml;m y&uuml;r&uuml;y&uuml;ş&uuml; ne katılan Saraybosnalı Elis Kal&ccedil;ar, yaklaşık 150 kilometre mesafe y&uuml;r&uuml;d&uuml;ğ&uuml;n&uuml; ifade etti. Kal&ccedil;ar, Saraybosna dan 8 g&uuml;n y&uuml;r&uuml;d&uuml;k, Nezuk ta diğer gruplara katıldık. Bu duygular anlatılamaz dedi. - Srebrenitsa soykırımında su&ccedil;lanan Hollanda birliğinin askeri konuştu Srebrenitsa da, yaşamlarının g&uuml;venceleri altında olduğunu belirterek silahsızlandırdıkları Boşnakları Sırplara teslim eden BM Barış G&uuml;c&uuml; n&uuml;n Hollandalı askerlerinden Rob Zomer, savaşın ardından yerleştiği Poto&ccedil;ari de yaşamını s&uuml;rd&uuml;r&uuml;yor. Srebrenitsa kentinde, 6 ay BM barış g&uuml;c&uuml;nde (UNPROFOR) keskin nişancı olarak g&ouml;rev yapan Hollandalı asker Rob Zomer, Boşnaklar ın BM Barış G&uuml;c&uuml; tarafından Sırp komutan Ratko Mladi&ccedil; e teslim edilmesi s&uuml;recine ilişkin a&ccedil;ıklamalar yaptı. Srebrenitsa da işlenen soykırım esnasında Hollandalı askerlerin hi&ccedil;bir m&uuml;dahalesi olmadığı ve bu y&uuml;zden soykırıma g&ouml;z yumdukları su&ccedil;lamalarını anımsatan Zomer, bunun doğru olmadığını, Poto&ccedil;ari de g&ouml;rev yapan yaklaşık 350 Hollandalı askerin m&uuml;dahale yetkisinin bulunmadığını savundu. Zomer, M&uuml;dahaleye yetkimiz yoktu. Yetkimiz, izlenimleri aktarıp, &uuml;st y&ouml;neticilere başvuracaksınız diyordu. Diğer sorun ise ben keskin nişancıydım &ouml;rneğin, eski bir t&uuml;fek ve 20 mermim vardı. Bununla zaten hi&ccedil;birşey yapamazdık diye konuştu. 11 Temmuz ve &ouml;ncesinde BM den yardım istediklerini ifade eden Rob, 2 u&ccedil;ağın geldiği ve Sırp ordusuna ait bir tankı etkisiz hale getirdiğini kaydetti. Zomer, 11 Temmuzdan &ouml;nce yardım talebinde bulunduk, ama &uuml;st d&uuml;zey yetkililer bu tip desteği onaylamadı dedi.Sırp birliklerinin şehri işgal etmesi &uuml;zerine Boşnakların, Hollandalı askerlerin karargahı olan Poto&ccedil;ari deki eski ak&uuml;m&uuml;lator fabrikasına sığındığını anlatan Zomer, karargaha sığınan insanlara yardım etmeye &ccedil;alıştıklarını &ouml;ne s&uuml;rd&uuml;.Zomer, Toplu katliamları Hollanda ya d&ouml;nd&uuml;kten bir ay sonra, yani 1995 yılının ağustos ayında duydum ve kendime bu m&uuml;mk&uuml;n değil dedim. Ama ondan sonra g&ouml;r&uuml;nt&uuml;ler yayınlanmaya başladı ve doğru olduğunu anladım. Burada savaş vardı. 60 bin insan 120 kilometre mesafeyi ge&ccedil;meye &ccedil;alıştı ve malesef 8 bini &ouml;ld&uuml;r&uuml;ld&uuml; ifadelerini kullandı. - Boşnaklar, beni istemiyor Srebrenitsa ya 2010 da yerleşmeye karar verdiğini ifade eden Zomer, şunları s&ouml;yledi: Srebrenitsalı Boşnaklar, burada 1995 te yaşananlar i&ccedil;in Hollandalı askerleri su&ccedil;luyor. Bu y&uuml;zden Poto&ccedil;ari ye gidemiyorum. Ge&ccedil;en hafta katıldığım bir etkinlikte beni tanıyan biri bana saldırdı. Bazen hakaret bazen dayak yediğim oldu ama b&uuml;t&uuml;n insanlar b&ouml;yle d&uuml;ş&uuml;nm&uuml;yor. Bunlar bireysel yaklaşımlar. Boşnak ve Sırplarla arkadaşlıklar kurdum. İnsanlar ailelerini kaybetti ve beni g&ouml;r&uuml;nce o eski hatıraları canlanıyor. Kızıyorlar ve kızgınlığını ifade ediyorlar. Hollandalı askerlerin, savaş su&ccedil;undan Lahey de yargılanan Ratko Mladi&ccedil; in komutasındaki birliklerden korktuğuna dair iddialarına değinen Zomer, Boşnaklardan da korkuyorduk &ccedil;&uuml;nk&uuml; onlar k&ouml;şeye sıkştırılmıştı, &ccedil;aresizdi. Bunu M&uuml;sl&uuml;man olmalarına bağlamıyorum. B&uuml;t&uuml;n insanlar aynı, &ccedil;aresiz kalınca herşey yapabilir diye konuştu.

Medeniyet dediğin tek dişi kalmış canavar: Soykırımın 18. yılı...

Öne Çıkanlar