Düzenlemeler iç pazarı canlandırır mı?
İç talebi canlandırmaya dönük adımlar hızlanıyor. KOBİ'lere 25 milyar TL'lik yeni destek paketinin duyurulmasının ardından BDDK, bazı sektörlerde kredi kartında taksit sınırını genişletirken kredi kartlarında asgari ödeme tutarı yüzde 30'a çekildi.
Taksit düzenlemesi, mobilyadan beyaz eşyaya, elektronik eşyadan vergi ödemelerine, hava yolları ve konaklama harcamalarından kurumsal kredi kartlarına kadar pek çok alanı kapsıyor.
Bilindiği üzere otomotiv, beyaz eşya ve mobilya alımlarında uygulanan vergi indirimleri Haziran ayı sonunda bitiyor. Son gelen hamleler, "Vergi teşvikleri yeniden uzatılmayacak mı?" sorusunu akıllara getirdi.
Sektör temsilcileri, vergi teşviklerinin uzatılmaması durumunda taksit düzenlemesinin önemli bir etki yaratmayacağı görüşünde birleşiyor. Mobilya satışlarını izleyemiyoruz fakat otomotiv ve beyaz eşya satışları, iç pazarda kan kaybının sürdüğünü gösteriyor.
"BANKALAR MAKUL KOMİSYON ORANLARI UYGULAMALI"
Dayanıklı Tüketim ve Beyaz Eşya Perakendecileri Derneği Başkanı Ali Yıldız, özellikle Mart ayından sonra tüketicilerin beklemeye geçtiğini söylüyor. Genelde her yaz dönemi hareketlenen beyaz eşya sektöründe bu yıl hareketin başlamadığını kaydeden Yıldız, sektörde daralmanın yüzde 50'ye ulaştığını ifade ediyor..
Buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, elektrikli ev aletleri gibi ürünlerde taksit imkanının 12 aydan 18 aya yükseltilmesini olumlu bulduklarını dile getiren Beyper Başkanı, kredi kartı komisyonlarının da düşürülmesi gerektiğini vurguluyor.
Beyaz eşya sektöründe taksit sayısı 12 olduğunda ÖTV'nin iki katı kadar komisyon alan bankaların taksit sayısı 18'e çıktığında komisyon oranını yüzde 25'e çekmesi bekleniyor. Son dönemde vatandaşların kredi kartı limitlerinin dolduğunu belirten Yıldız, makul komisyon oranları uygulanmaması durumunda taksit düzenlemesinin fayda getirmeyeceği görüşünde.
Sektörde canlanma yaşanması için beyaz eşyaya uygulanan sıfır ÖTV'nin sürmesi ve kredi kartı komisyon tutarlarının düşürülmesi gerekiyor.
"MOBİLYA SEKTÖRÜNDE VERGİ İNDİRİMİNİN DEVAM EDECEĞİ BEKLENTİSİ VAR"
Vergi indiriminin devam etmesi çağrısı yapan bir diğer sektör ise mobilya. Mobilya Sanayi İş Adamları Derneği Başkanı Nuri Gürcan'a göre mobilya alımlarında taksit sayısının 12'den 18'e çıkarılması özellikle kayıtdışılığı azaltması açısından önemli fakat satışlarda önemli bir artış yaratması beklenmiyor. Çünkü mobilya alımları genelde senetli yapıldığı için uzun vadeler uygulanıyor. Mobsad Başkanı, mobilyada KDV indiriminin devamı konusunda tüm sektörün beklenti içinde olduğunu belirtiyor.' Fertler borçlu durumda, kredi kartı limitleri yetersiz geliyor' diyen Mobsad Başkanı'na göre, asgari ödeme tutarının yüzde 30'a çekilmesi olumlu bir adım.
Tüketici Koruma Derneği Genel Başkanı Aziz Koçal ise taksit sayısının uzatılmasından ziyade tüketicinin alım gücüne bakmak gerektiğine dikkat çekerek "alım gücü müsaitse tüketici bu alımları zaten yapar..Üretim fazlası stokları eritmede işlev göreceğini düşünüyorum, sadece yeni evlenen ve zorunlu alım yapacak tüketiciyi bir nebze rahatlatabilir" yorumunu yapıyor.
"TÜKETİCİLER UZUN VADELİ BORÇLANMAK İSTEMİYOR"
Elektronik ürünler taksit sayısının arttığı bir diğer alan. Elektronik eşyada taksit sayısı 6'ya, elektrikli eşyalarda 18'e çıkarıldı. Teknosa Genel Müdürü Bülent Gürcan, BDDK'nın geçtiğimiz yıl getirdiği taksit kısıtlamaları sektörün az büyümesine neden olduğunu hatırlatarak taksitin artmasının tüketici talebini canlandıracağını belirtiyor ve ekliyor: "Taksit sayıları ne kadar artarsa artsın tüketicilerimiz kendilerini uzun borçlanmalara sokmak istemiyorlar.
Tüketiciler 9 ay vadeyle bu ürünlere sahip olmayı tercih ediyor. Beyaz eşyada 18 aya, televizyonda 12 aya kadar çıkan taksitler tüketiciler için yeterli olacaktır. Daha fazlası bu borçlarla nereye kadar yaşayacağız derdi yaratıyor."
Taksit sayısında artış yaşanan bir diğer sektör yurt içi hava yolları ve konaklama sektörü. Orada taksit sayısı 9'dan 12'ye çıkarıldı. Atlas Global Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ersoy, havacılık sektöründe taksit talebinin genelde 3-6 ay arasında değiştiğini söylüyor ve üzerindeki taksitlere talep gelmeyeceğini belirtiyor.
Hizmet sektöründe maksimum harcamanın 12 ay olması gerektiğini kaydeden Ersoy, 12 ay üzerindeki harcamalaron tüketicinin bir sonraki sene yapacağı tüketimin önüne engel olarak çıkacağını kaydediyor.
Reel sektör iç piyasanın canlanmasını istiyor diğer yandan vatandaş uzun vadeli borçlanmak istemiyor.
Sektörlerden gelen açıklamalar, tüketiciler açısından taksit sayısındaki artışın ve asgari ödeme tutarındaki düşüşün bir miktar rahatlama yaratacağını fakat limitlerini zorlayan tüketicilerin çok uzun vadeleri tercih etmeyeceğini gösteriyor.
