Son dönemde ayakkabı sektöründe finansal sıkıntıya giren şirket sayısı giderek artıyor.
Hotiç, Beta, Eser, Yeşil Kundura gibi ayakkabı firmalarının konkordato davaları sürerken, son olarak 150'ye yakın mağazası bulunan Kemal Tanca da konkordatoya başvurduğunu duyurdu.
İflas davası süren İnci Deri ise geçtiğimiz ay tüm mağazalarını kapatmıştı.
16 bin imalatçı, 7-8 bin perakendeci, yıllık 9 milyar dolar iş hacminin olduğu, 320 bin kişinin çalıştığı ayakkabı sektörü oldukça zor günlerden geçiyor.
Önümüzdeki dönemde alacak tahsilatında yaşanan sorunların üreticiler tarafında önemli problemlere yol açmasından endişe ediliyor.
Kısa sürede hızlı büyüyen markaların içine girdiği finansman darboğazından kurtulamaması ve birkaç markanın da inşaat gibi farklı alanlara yönelerek büyümek istemesi ortak sorun gibi gözüküyor.
Birleşmiş Markalar Derneği Başkanı Sinan Öncel, ayakkabı sektöründe özellikle hammadde maliyetlerindeki önemli artışlar ve hızlı büyümenin getirdiği sancılar nedeniyle yaşanan sorunları şu sözlerle özetliyor: "Korkarım sektörün imalat ayağını olumsuz etkileyecek. Çünkü perakende sektörü ödemelerini üreticilere yapmadığı takdirde üreticilerde çok ciddi sorunlar meydana geliyor."
"AVM'LERDEKİ VERİMSİZ MAĞAZALARINI KAPATAMIYORLAR"
Ağırlıklı olarak AVM'lerde faaliyet gösteren markaların konkordatoya gittiğini görmekteyiz. AVM ile marka yetkilileri arasında uzun 5-10 yıllık sözleşme imzalanıyor ve süresinden önce sıkıntıdaki firmanın çıkış yapamamasının darboğazı daha da artırdığını söylüyor Öncel: "Bu durum açık mağazaları da çok olumsuz etkiliyor. Sıkıntısı olan perakendecinin mağazasını kapatma kolaylığının sağlanması gerekiyor. Bu sağlandığı takdirde maliyetlerin hızla aşağı çekip konkordato sürecine dahi girmeden faaliyetine devam etme imkanı bulabiliyor. Pek çok yatırımcı da erken tahliye konusuna sıcak bakmadığından dolayı konkordatoyu tetikleyen bir durum olarak karşımıza çıkıyor.Geçen yıl alınan TL'ye geçişe beraber TÜFE ortalaması şeklinde kira artışları karara bağlandı. Bu perakendecinin çok olumlu karşıladığı bir durum oldu. Önümüzü görebilir, bütçe yapabilir hale geldik.
Gayrimenkul tarafında çok ciddi bir arz fazlası var. Kira artışlarının enflasyon kadar arttırılması pek gerçekçi durmuyor. Arz fazlası şu an fiyatların enflasyon kadar artmaması gerektiğini söylüyor. Kamu otoritesinden ricamız zarar etmekte olan mağazalarını kapamak isteyen esnafın erken tahliye edilmesinin önünün açılması gerekiyor. Yoksa bu durum çok daha başka konkordatoların da yolunu açabilir. Bu firmalar son 3 ay hep aynı süreci yaşadılar. Ortak şikayeti verimsiz mağazalarını kapatamamalarıydı."
"EN KISA ZAMANDA DEPREMİ GÖRECEĞİZ"
Türkiye Ayakkabı Sanayacileri Derneği (TASD) Yönetim Kurulu Başkanı Sabur Endican ise konkordatoya giren 7-8 firmanın sektördeki büyüklüğünün yüzde 5'i geçmeyecek paya sahip olduğunu söylüyor. İç pazardaki büyüklüğü ise çok daha yüksek.
Yıllık 550 milyon çift üretim kapasitesi olan sektörde kapasite 450 milyona düşmüş durumda. 350 milyon çift ayakkabı ihraç edilirken 120 milyon çift ayakkabı ithal ediliyor.
İhracatta hedef artıran sektörün geçen yılki 888 milyon dolarlık ihracatını bu yıl sonu 1 milyar dolara taşıyacağını kaydediyor TASD Başkanı.
Arka arkaya gelen konkordatoların neden kaynaklandığını soruyoruz kendisine. Cevabı ise 'Bilinçsiz büyüme' oluyor.
Türkiye'de 411 AVM bulunuyor. Rakiplerinin önüne geçmek için AVM'lerde hızla mağazalaşma çabaları bu markalara ağır darbe vurmuş.
Sektörde 16 bin imalatçı bulunduğundan bahsetmiştik. Zincirleme etki yaratıp daha kötü bir darboğaza yol açıp açmayacağını soruduğumuzda ise 'Şu an net olarak belli değil ama en kısa zamanda depremi göreceğiz' yanıtını alıyoruz.
Peki bu noktadan sonra ne yapılabilir? Endican’a göre, konkordato sürecinde olması nedeniyle alacağını tahsil edemeyen imalatçı ve perakendecilerin de darboğaza girmemesi için atılacak adımlar neler?
- Şirket konkordato ilan ettikten sonra çekleri imalatçının ödemesi isteniyor. Borçların sorumluluğu imalatçıların üzerine kaldı. Konkordato mağdurlarının da çekleri dondurulsun. Keşidecisi konkordato ialn eden şirketlerin çekleri işleme alınmasın, yasal takip süreçlerine dahil edilmesin.
- Konkordato mağdurlarından SGK primi ve vergisi alınmasın, düşük faizli kredi verilsin.
- AVM'ler belli büyüklükteki markaları bünyelerine alıyor. Bu markalar var olmak için çoğalmak zorunda kalıyor. AVM'den çıkış zor. Yeni markaların alınmaması markalaşmayı engelliyor.
