TCMB Başkanı Erdem Başcı geçen hafta enflasyon raporu sonrasında yaptığı soru cevap kısmında piyasanın pek de beklemediği ölçüde bir enflasyon vurgusu ve onunla mücadele için TL'nin sıkılaştırılacağından bahsetmişti. Piyasa için bu vurgu yeni olmamakla beraber "Niye şimdi?" şeklinde yorumlanmıştı. İşte bu sorunun cevabı büyük oranda bugün gelmiş oldu. Ekim ayında hem manşet enflasyon hem de çekirdek enflasyon beklentilerin üzerinde geldi.
Yıllık çekirdek enflasyon %7.5'a yükseldi
Ekim ayında aylık TÜFE %1.80, aylık ÜFE ise % 0.69 geldi. Bu rakamların yıllıkları da sırası ile % 7.7 ve % 6.77 şeklinde. Diğer yandan çekirdek enflasyon olarak adlandırılan petrol ve gıda fiyatlarının dahil olmadığı fiyat endeksinde ise aylık % 1.78 yıllıkta ise % 7.5'lik bir yükseliş söz konusu. Şimdi bu rakamlar ile ilgili baz istatistikler verelim.
- Ekim ayı manşet TÜFE içerisinde en fazla artış gösteren iki kalem % 9.6'lık artış ile kıyafet ve % 3.9 ile gıda oluyor. Bu iki kalemde yıllık artışlar sırası ile % 9,1 ile % 15 seviyesinde. Ayrıca yıllık olarak bakıldığında % 14 artış ile alkollü içecekler, % 10 artışla eğitim de listede ön sıradalar.
- Üretici fiyatları kurun değer kaybetmeye başladığı Mayıs ayında yıllık %2.17 iken kurun kabaca % 15 değer kaybettiği 5 ayın sonunda % 6.772'ye yükseldi. Bu seviye Mayıs 2012'den beri gördüğümüz en yüksek yer. Ayrıca üretici fiyatlarında Ekim ayında en büyük artış % 4 ile tarım sektöründe olurken sanayi sektöründe fiyat artışı yaşanmadı.
- Mevsimselliklten arındırılmış olan ve gerçek talep baskısını ölçtüğü düşünülen çekirdek enflasyonda pek parlak gelişme yok. Burada da Ağustos 2012'den beri en yüksek seviye olan % 7.5'ler test ediliyor.
Dünyada en fazla enflasyonu olan 14. ülkeyiz
Şimdi de işin bir başka boyutuna gelelim. AB'de deflasyon tartışmalarının başladığı, ABD'de onca para basılmasına rağmen % 2 'lerin altında bir enflasyon varken Türkiye'de % 7.7 seviyesinde bulunan enflasyon çok mu?
Bloomberg 'in analizine göre 114 ülke içinde Türkiye en yüksek enflasyonu veren 14. ülke.
Aşağıda bizden daha fazla enflasyonu ( TÜFE) olan ülkelerin sıralamasını görebilirsiniz.
Türkiye % 7,8 Endonezya % 8,30 Jamaika % 10,4
Nepal % 8,0 Angola % 8,90 Arjantin % 10,5
Nijerya % 8,0 Uruguay % 9,00 Yemen % 12,9
Uganda % 8,1 Pakistan % 9,10 Belarus % 15,5
Ermenistan % 8,2 Mısır % 10,1 Venezulea % 50,0
Görüleceği üzere enflasyon konusunda fazla analtacak bir hikayemiz yok. Dünyada bizden daha fazla enflasyon veren ülkeler ile bizi aynı kefeye koymak sanırım hiç kimsenin isteyeceği bir hikaye olmaz. Ancak rakamlar gerçek ve yatırıcmıların gözünde maalesef Türkiye imajını sarsabilecek kadar net.
Dolayısı ile enflasyon ile mücade her koşulda ve ortamda gündemimizdeki ilk madde olmak durumunda. Açık ve net.
