Gazeteciler SPK Başkanı'nı gördükleri yerde opsiyonları soruyorlar. Sanırım SPK Başkanı da bunaldı. SPK opsiyonların hangi Borsada işlem göreceğine ilişkin bir türlü karar veremiyor. Gerek İMKB'nin gerek VOB'un opsiyonlara başlayabilmek için SPK'ya başvuruları var. SPK her iki borsanın da mağdur olmaması için orta yolu bulmaya çalışıyor ve bu yüzden taraflara uzun süredir baskı yapıp ikna etmeye çalışıyor. SPK'nın neden kendini bu kadar yorduğunu, neden iki borsa arasında tercih yapmaya kendini zorladığını anlamak mümkün değil. SPK Başkanı geldiği günden bu yana piyasaları rahatlatan, kuralları gevşeten, rekabeti olabildiğince artırmaya çalışan politikalarının tersini yapıyor. Aslında Başkanın genel politikalarına en uygun davranış, yetkiyi her iki borsaya da vermekti ama kimse mağdur olmasın, zarar görmesin diye arada sıkıştı kaldı.
SPK Başkanı geçen hafta içinde opsiyonların VOB'da işlem göreceğini söyledi. Bunun için, şu anda VOB'da % 18 paya sahip olan İMKB'nin payının % 40'a çıkarılacağını belirtti. Hemen ertesi gün, alt yapı çalışmalarının hazır olduğunu ve Haziran ayında opsiyonlara başlanabileceğini açıkladı. Son açıklamasında tarafların bir araya gelerek anlaşmayı tamamlayacaklarını da ekledi. Sayın Başkanın yapmış olduğu açıklamalarda, SPK'nın tarafları belli bir noktaya getirdiği anlaşılıyor. Bir tarafta İMKB, diğer tarafta TOBB, İzmir Ticaret Borsası ve 6 banka var. VOB'da İMKB'nin payı şu anda % 18, TOBB ile Ticaret Borsası'nın % 42 ve 6 bankanın % 30 payı bulunuyor.
Anlaşma nasıl sağlanacak? Daha önceki açıklamalardan yola çıkarsak VOB sermaye artırımı yapacak ve İMKB dışındaki ortaklar sermaye artırımına katılmayarak İMKB'nin payının % 40'a çıkması sağlanacak. Ya da sermaye artırımına başvurmadan hisse devirleri yapılacak. Bu yöntemlere bankaların pek itiraz etmedikleri biliniyor. Ancak TOBB ve Ticaret Borsası'nın karşı çıktıkları duyuluyordu. Demek ki anlaşmadan kastedilen bu iki kurumun ikna edildiği. Herhalde opsiyonların İMKB'ye gideceği yönünde başkanın resti etkili oldu.
Ancak durum bu noktaya gelmiş olmasına rağmen haziran ayında opsiyonların başlaması yine de çok zor görünüyor. Taraflar hisse devirleri ile VOB'un sermayesinde ve yönetiminde İMKB'nin hâkimiyet sağlaması konusunda anlaşma sağlasalar bile en önemli sorun bu devirlerin hangi bedelle yapılacağı. Bilindiği kadarıyla İMKB en büyük yabancı denetim firmalarından birine VOB'un değeri konusunda bir çalışma yaptırdı. Aynı şekilde karşı taraf da yine en büyük yabancı denetim firmalarından bir başkasına bir değerleme yaptırıyor. İki değerleme raporu arasında ciddi bir fark olursa, nasıl anlaşılacak? İMKB'nin yaptırdığı değerlemede düşük bir rakam TOBB'un yaptırdığında yüksek bir meblağ çıkma ihtimali oldukça yüksek görünüyor. İki değerlemenin ortalamasını almak en kolay ve pratik yol. Ancak kamu kurumu olan, mal varlığı kamu kaynağı olan İMKB, kendi değerleme raporundan daha fazla bir bedeli ödemeye nasıl razı olacak? Aynı şekilde karşı tarafta TOBB var ve kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşu olarak kendi belirlediği rakamın altında bir fiyata nasıl razı olacak? Umalım ki, bu konularda sıkıntı yaşanmaz.
Opsiyonların başlaması sermaye piyasası için bir dönüm noktası olacak. Bu kadar önemli olduğu için, piyasalar artık hangi borsada olursa olsun, bir an önce başlaması gerektiğini düşünüyorlar.
